د جګړه ځپلې هلمند اوسېدونکي له بېوزلۍ او نا امنيو شکايت کوي، ځينې يې ټاکنو کې برخې اخيستنې ته چمتو دي، خو ځينې نور بيا د امنيت د نشتوالى له کبله  رايې ورکونې ته زړه نه ښه کوي .
دغه ولايت، چې ١١ رسمي  او ٢ غير رسمي ولسوالۍ لري د کابل ښار سوېل ته په  نږدې ٦٥٠ کيلومترۍ کې موقعيت لري .
 د هلمند ولايتي شورا ١٥ څوکۍ لري، چې ٤ يې مېرمنو ته ځانګړې شوې دي .
ددغه ولايت ٥ ولسوالۍ د وسلوالو طالبانو په ولکه کې وې، چې دوه يې شاوخوا يوه مياشت وړاندې د پراخو عملياتو په ترڅ کې ازادې شوې  .
 لاندې راپور ددغه ولايت د مرکز او ٤  ولسواليو د ٩ اوسېدونکيو ( چې دوه يې مېرمنې دي )  د مرکو پربنسټ د روانې مياشتې په درېيمه اونۍ کې جوړ شوي دى .
 موټروان : رايه به بله ولسوالۍ کې وکاروم
٢٩ کلن شفيع الله، چې د سورليو موټر چلوي د ناد علي ولسوالۍ اوسېدونکى دى .
دى وايي چې په سيمه کې يې طالبان دي، ويرېږي او اړ دى، چې د رايې  استعمال لپاره که ممکن و، لښکر ګاه ته ولاړ شي .
 دى وايي چې په سيمه کې يې هره ورځ جګړه وي، د رايو مرکزونه په کې نشته او خلک په وېره  کې دي .
شفيع الله زياتوي چې تېر ځل يې هم رايه استعمال کړې او سږکال هم، ترڅو د خپلې خوښې ولسمشر او د ولايتي شورا  غړى وټاکي .
هغه دا هم وايي چې په روان حکومت کې يې پرته له وژنو او جګړو په خپله سيمه  کې نور هېڅ نه دي ليدلي .
نوموړى په داسې حال کې په ټاکنو کې برخه اخلي، چې په وينا يې  طالبانو ټولو خلكو ته خبر وركړى، چې  دټاكنو په ورځ به  دټولو سيمو  اوسېدونكي  له خپلو كورونو څخه   نه  وځي او دوى به ټولې  لويې او وړې  لارې، چې  له  مركزونو سره  نښلي، تړلې ساتي . 
 شفيع الله له راتلونکي ولسمشر څخه د جګړې بندول او د بېوزلۍ ختمول غواړي .
د نهو اولادنو پلار :  له ټاکنو خبر نه يو
 د نوزاد ولسوالۍ  دشاه پوستې او سېدونكى صديق الله، چې ۳۵ كاله  عمر لري، خپله  ناروغه  مېرمن  يې لښكرګاه ته ددرملنې لپاره راوړې وه  .
هغه وايي چې دوى  اصلاٌ   د ټاکنو په فکر کې نه دي .
هغه زياته کړه : ((   موږ  دخوراك  څه  نه  لرو، ناروغان  مو په سيمه كي له بې درملۍ مړه کېږي ، ټاکنې به څه کړو؟ ))
 نوموړى، چې په لومړيو ټاکنو کې يې رايه استعمال کړې وه، وايي چې خلک نا هيلي دي، کله چې  خپلو منځو کې دعوه راشي، اړوند مسوولين د پيسو په مقابل کې پرېکړه کوي او خلک له دولته خوابدي دي .
دغه سړى، چې د ٩ اولادونو پلار دى، وايي چې له نړيوالو مرستو څخه يواځې د راډيو له لارې خبرېږي او په سيمه کې يې هېڅ اغېز نه ليدل کېږي .
هغه له راتلونکي ولسمشر څخه غواړي، چې د دوى ژوند او ستونزو ته پاملرنه وکړي .
بوډ ۍ : زامن مې له بېوزلې نشه يان شول
د ګرشک د ده ادم خان کلي  اصلي اوسېدونکې جميله، چې ٣ کاله وړاندې د جګړو له وېرې لښکرګاه ته راغلې، يوه سپين سرې مېرمن ده .
 دغه مېرمن، چې د افغاني سرې مياشتې دفتر مخې ته د مرستې په تمه راغلې ، ددې پوښتنې په ځواب کې چې په ټاکنو کې برخه اخلي؟ وويل :
  ((   موږ  په  څه  حالاتو كې  ژوند كاوه او تاسې راته  دټاكنو  يادونه كوئ . ))
د درې لورګانو او څلورو زامنو دغه مور وايي چې زامن يې  د بېوزلې او بې روزګارۍ له کبله، نشه يان شول، چې يو يې تېر کال د هيرويينو د څښلو له امله مړ شو، يو  يې ورک شوى او بل يې اوس هم چرس او نور نشه کوي .
 دغه مېرمن زياتوي چې د ټول کور نفقه ددې پر غاړه ده .
هغه زياتوي چې دولت په دومره توان او طاقت په ګرشک  کې امنيت ټينګ نه کړ او بېوزلي يې  ورکه نه کړه، نو دوى به ټاکنو کې په کوم امېد برخه واخلي ؟
  حاجې محمد صديق : ټوله کورنۍ به رايه ورکړي   
د لښکرګاه اوسېدونکى حاجې محمد صديق، چې ٦٠ كاله عمري لري   وايې، چې  ٧ ځوانان زامن او ګڼ شمېر لمسيان لري .
هغه زياتوي چې د يوه ولسمشر د انتخاب لپاره به ټوله کورنۍ رايه ورکړي او د ا ځکه چې دده په وينا، د  وطن پرمختګ د يوه  هوښيار ولسمشر له لارې کېږي .
هغه د موجوده حکومت نيمګړتياوې مني، خو زياتوي چې دا په خلکو پورې اړه لري، چې راتلونکى سم کړي او هغه کانديدان په خپلو رايو بريالي کړي، چې تر نورو غوره وي .  
جميله  . دا ځل به ضرور رايه ورکوم
د جميلې په نوم يوه بله ٢٧کلنه مېرمن، چې د څلورو اولادونو مور ده او په لښکرګاه کې اوسېږي وايي، چې په تېرو ټاکنو کې يې کارت اخيستې و، خو کورنۍ يې خوښه نه وه ورکړې، چې وه يې کاروي .
خو زياتوي چې دا ځل به ضرور ر ايه کاروي او د خپلې خوښې ولسمشر ته به رايه ورکوي .
 جميله وايي چې رايه يې خپل حق دى او داسې کانديد ته به يې ورکړي، چې  زړه  سوانده ، پوه  او د   نارينوو تر څنګ  ښځو ته هم  دكار زمينه  برابره كړي .
نوموړې اوسنۍ دوره له اداري فساد، درغليو او خپل پالنې ډکه وبلله او زياته يې کړه، چې ټولې ناخوالې د همدغو کارونو زېږنده دي .
 سيد محمد :  خلکو ته دې کار پيدا شي
 د موسى کلا اوسېدونکى، چې لښکرګاه کې د کډوالۍ ژوند تېروي، هره ورځ  د کار موندنې په موخه  په چوک کې ولاړ وي .
دغه ٢٦ ځوان وايي چې د رايې ورکونې کارت لري او په انتخاباتو کې به برخه اخلي .
 هغه که څه هم رايه ورکوي، خو په دې باور دى، چې که هرڅوک ولسمشر شي، نو واک به د بهرنيانو وي او که هغوى څه ونه غواړي، نو هغه به نه کېږي .
سيد محمد له بې روزګارۍ سر ټکوي او وايي چې د هلمند په هره ولسوالۍ کې په زرګونو ځوانان بې روزګاره دي او د همدې بېکارۍ له امله، د دولت له مخالفينو سره يوځاى شوي دي .
 هغه له راتلونکي ولسمشر څخه غواړي، ترڅو خلکو ته  د کار زمينه برابره کړي .
 غياث الله : طالبان خلک څاري
۳۲ كلن غياث الله دنادعلي ولسوالۍ  دچاه  انجير اوسېدونكى دى د څلورو  اولادنو پلار دى .
هغه وايي چې  پرته د ولايت له مركز څخه د ولسواليو د مرکزونو خلک هم شايد رايې ورکونې ته زړه ښه نه کړي .
هغه زياتوي چې په هره ولسوالۍ کې طالبان مېشت دي، دوى به د ټاکنو په ورځ خلک وڅاري  او وروسته به يې پر مرګ وګواښي .
غياث الله  زياتوي چې ده او ګڼ شمېر نورو کليوالو يې د رايې ورکونې کارتونه نه دي اخيستي .
د نوموړي په وينا، دولت او نړيوال  ځواکونه چې وايي  په نادعلي  ، ناوې  او ګرمسېر كې يې  عمليات ترسره كړه  او ټاكنو ته يې  زمينه  برابره كړه ، سمه نه ده .
د نوموړي په وينا، که  په دغو عملياتو کې ځينې سيمې نيول شوې، خو ځينې نورې يې له لاسه ورکړې او يا په کې ماينونه ښخ شوي او يا د دولت له کنټروله وتلي دي .
 
 حبيب الله  قلميار : رايه مو خپل حق ده   
حبيب الله  قلم  يار، چې دګرشك ولسوالۍ  اوسېدونكې دى،  ١٨ كاله  عمر لرې . دى وايې چې په راتلونكيو ټاكنو كې  ځكه  ونډه اخلي چې  حق  لري، چې  خپل راتلونكى  په خپله  وټاکي .
  هغه وويل   چې   دا په موږ پوري  اړه لري، چې  څنګه  اشخاص د ولسمشري  او  ولايتې  شوراګانو  لپاره  وټاكو،  ترڅو په ريښتني ډول  د خلکو غوښتنو   ته  ځواب ووايي .
هغه وويل چې  په  سيمو كې  يو اندازه  ستونزې  شته،  خو بيا هم  دګرشك ولسوالۍ  په مركز كې يو اندازه امنيت ښه دى.
اسدالله  باوري: رايه ورکول مهم دي 
د لښکرګاه اوسېدونکى ٢٤کلن اسدالله باوري، چې يو صحي کارکوونکى دى وايي چې رايه د ملت حق دى او بايد وې کاروي .
 هغه زياتوي چې که څوک غواړي، چې په هېواد کې روانې ناخوالې ختمې شي، نو په خپله رايه دې يو په ولس مين کانديد بريالى کړي .

نوموړى هم له  ناامنيو سرټکوي او وايي چې لومړنۍ غوښتنه يې د سولې ټينګښت او بيا ځوانانو ته د کار زمينې بر ابرول دي .