کابل (پژواک، ۲۸ سلواغه ۹۷): د ولسي جرګې یو شمېر غړي د ټاکنیزو کمېسیونونو د غړو له دندو د ګوښه کېدو د هرکلي تر څنګ د ټول هېواد د رایو د لغوه کېدو غوښتنه کوي او وايي، د ولسي جرګې ټاکنې دې دویم ځلي له ولسمشرۍ ټاکنو سره یو ځای ترسره شي.
د ولسي جرګې له سلو ډېرو برحاله غړو نن په اعتراضي غونډه کې د ولسي جرګې د وروستیو پایلو د اعلان د بدو پایلو د ګواښ تر څنګ وویل، دغه بهیر باید و درول شي او له ولسمشرۍ ټاکنو سره یو ځای د ولسي جرګې پر تازه مهالوېش کار وشي.
دوی وويل، د ولسي جرګې په تېرو ټاکنو کې د شته درغلیو او سرغړونو په اړه د ولسي جرګې د اوسنیو غړو او نوماندانو سره کافي اسناد او مدرکونه شته او د دې ستونزې د حل لپاره یې له لویې څارنوالۍ څخه وغوښتل چې په بشپړه بېطرفۍ په دې بهیر کې له اړوندو کسانو سره قانوني چلند وکړي.
دغه راز دوی د ټاکنیزو کمېسیونونو د «سرغړوونکو» غړو له خوا د ولسي جرګې لومړنۍ او وروستۍ پایلې د نه منلو وړ وبللې او له ولسمشر او نوې رهبرۍ څخه چې ټاکل شوې ټاکنیزو کمېسیونونو ته ور معرفي شي، وغوښتل چې د ۱۸ او پاتې نورو ولایتونو د استازو بریالي کېدل بې باوره اعلان کړي.
د ټاکنو خپلواک کمېسیون د سلواغې په ۲۰ مه له ۱۸ ولایتونو څخه ولسي جرګې ته ۸۰ بریالیو نوماندانو ته اووه ټاکنیزې وثیقې ووېشلې.
په ولسي جرګه کې د هرات د خلکو برحاله استازي صالح محمد سلجوقي وویل، په ټاکنیزو کمېسیونونو کې مدیریتي کمزورتیا د دې لامل شوه چې په ټاکنو کې پراخې درغلۍ ترسره شي.
هغه زیاته کړه: ((هېوادوالو په ډېره مینه او لېوالتیا قربانۍ ورکړې او پر امنیتي ګواښونو سربېره په يې ټاکنو کې برخه واخیسته، خو د په مرکز او ولایتونو کې د ټاکنیزو کمېسیونونو غړو د خپلو شخصي ګټو لپاره درغلي وکړه چې د دوی دا کار د ولسمشر د زړورې پرېکړې لامل شو او څارنوالۍ ته معرفي شول.))
په ورته وخت کې افغان ولسمشر د سلواغې په ۲۴ مه د فرمان په صادرولو سره د ټاکنیزو کمېسیونونو رئیسان او کمېشنران له دندو ګوښه او وروسته څارنوالۍ له دندې لرې شوي ۱۲ کسان ممنوع الخروج اعلان کړل.
سلجوقي زیاته کړه، که د تېرو ټاکنو پایلې ومنل شي، په افغانستان کې یو لوی بحران رامنځ ته کوي چې پړه به یې د ټاکنیزو کمېسیونونو پر مسوولینو وي.
په ولسي جرګه کې د هلمند د خلکو اوسني استازي نعمت الله غفاري د ټاکنیزو کمېسیونونو د غړو د ګوښه کېدو په اړه د ولسمشر له پرېکړې هرکلی وکړ او له لویې څارنوالۍ یې وغوښتل چې د بېطرفۍ په ساتلو په درغلۍ کې له ښکېلو کسانو سره قانوني چلند وکړي.
د ولسي جرګې منشي عرفان الله عرفان په دې ناسته کې وویل: ((موږ د رڼو ټاکنو تمه درلوده، خو کمېشنرانو د پیسو په بدل کې ځينې نوماندان بریالي اعلان کړل، یاد کمېشنران باید بندي شي او موږ دا کار کوو او چوپ نه پاتې کېږو.))
هغه ادعا وکړه چې کمېشنرانو د ځينو نوماندانو د بریالیتوب لپاره د اړتیا وړ رایې له ۴۰۰ زرو څخه تر یو میلیون او ۸۰۰ زره ډالرو پلورلې او له همدې امله باید تېرې ټاکنې لغوه او بیا ترسره شي.
په ولسي جرګه کې د کندهار د خلکو استازې شکیبا هاشمي د ولسي جرګې په ټاکنو کې پراخې درغلۍ ته په اشاره وویل، نوماندان په زور او زرو بریالي شوي دي.
نوموړې زیاته کړه، داسې اسناد لري چې د ټاکنو کمېسیون یو کمېشنر په کندهار ولایت کې د سیمه ییزو دفترونو کارکوونکو ته وايي چې له نوماندانو پیسې واخلي.
د ولسي جرګې لومړی مرستیال او د خوست د خلکو برحاله استازي وویل، د ټاکنو په ورځ شاوخوا دوه زره کسانو ته مرګ ژوبله اوښتې او ۸۰ میلیونه لګښت پرې راغلی، خو د یاد ملي بهیر له بې باورۍ پرته یې نوره هېڅ لاسته راوړنه نه لرله.
هغه زیاته کړه، د ترسره شوو ټاکنو پایلې د هېچا لپاره د منلو وړ نه دي، ولسمشر او د کمېسیونونو نوي غړي باید له ولسمشرۍ ټاکنو سره یو ځای د ولسي جرګې د ټاکنو بیا ترسره کېدو ته تدابیر ونیسي.