ذخاير طبيعى( معادن) در ولسوالى هاى مختلف ولايت سرپل وجود دارند و اين ولايت از لحاظ معادن يکى از ثروتمند ترين ولايات شمال کشور شمرده می شود؛ اما کار استخراج معادن آن تاکنون نيز از اثر دورى مناطق معدنى و حضور افراد مسلح غير مسوول در آنجا، با موانعی برخورده است.
په گفتۀ مسوولين رياست معدن اين ولايت، تعداد زياد از معادن در اين ولايت وجود دارند که به گونۀ مردمى و غير فنى بدون اجازه دولت استخراج ميشوند.
هر چند امکان موجودیت ذخاير زمينى در ولايت سرپل وجود دارد ؛ اما تاکنون يکتعداد معادن نفت، مس و زغال سنگ تشخيص شده و مسوولين رياست معادن ولايت سرپل تنها در مورد حوزۀ نفتى آمور دريا معلومات داشتند و از داشتن معلومات کافى در مورد ذخاير طبيعى متباقى معذرت خواستند.
ذخايرنفتى
ذخاير طبيعى نفت ولايت سرپل با حوزۀ نفتى آمو دريا ارتباط دارد.
اين حوزه شامل ذخاير قشقرى، اقدريا، انگوت و بازار کمى ولايت سرپل ميباشد که به شکل ذيل معرفي ميشود.
١-قشقرى:حوزۀ بزرگ نفتى قشقرى آمو دريا در ولايت سرپل در ١٢ کيلومترى مرکز ولايت موقعيت دارد. اين حوزه درسال ١٩٦٧ میلادی کشف شده و يکى از حوزۀ کثير الطبقۀ نفت خوانده ميشود.
اين حوزه داراى ١٠ چاه اکتشافى و تفحصاتى ميباشد که از جمله ٦ آنها قابل استخراج است.
استخراج امتحانى تمامى چاه ها از سال ١٩٨٠ بدينسو به کمک اتحاد شورى وقت آغاز شده بود و ١٤ هزرا تن نفت از آن استخراج شده بود.
٢-اقدريا:حوزۀ نفتى اقدريا نيز در نزديکى حوزۀ نفتى قشقرى در ١٠ کيلومترى مرکز ولايت سرپل موقعيت دارد و درسال ١٩٧٤ ميلادى کشف شده است.
اين حوزه داراى ٨ حلقه چاه اکتشافى و تفحصاتى می باشد که از جمله ٣ حقلۀ آن قابل استخراج است.
از سال ١٩٨٨ ميلادى بدينسو ٥٩٩٧ کيلوتن نفت از طريق استخراج امتحانى به کمک اتحاد شوروى سابق به دست آمده است.
٣-انگوت:انگوت نيز بخش بزرگ حوزۀ آمو دريا است که در ۵ کيلومترى ولايت سرپل موقعيت دارد . اين حوزه درسال ١٩٦٧ ميلادى کشف شده است.
حوزه مذکور داراى ١٥ حقلۀ چاه اکتشافى و تفحصاتى می باشد که از جمله ٤ حقلۀ آن قابل استخراج است.
به اساس سروى اتحاد شوروى سابق، تا ٣٤٠٠ کيلوتُن نفت از اين حوزه، قابل استخراج ميباشد.
٤-بازارکمى : بازارکمى نيز بخشى از حوزۀ بزرگ نفتى آمور درياى ولايت سرپل است که در ٢٠ کيلومترى مرکز اين ولايت موقعيت دارد. اين حوزه در سال ١٩٧٧ ميلادى کشف شده است.
حوزۀ مذکور داراى ٨ حلقه چاه اکتشافى و تفحصاتى است و از جمله دو حلقۀ آن قابل استخراج است.
به اساس سروى که درسال ١٩٨٧ميلادى توسط اتحاد شوروى سابق انجام شده ، نفت حوزۀ بازار کمى تا ١٥٨٨ کيلوتن تخمين شده است.
از جمله حوزه هاى مذکور، کار حوزۀ قشقرى وانگوت دوباره آغاز گرديده است. قرار داد استخراج اين حوزه ها دو سال قبل با کمپنى هاى چينايى عقد گردديد.
سال گذشته امور ابتدايى حفر و کارهاى ديگر چاه ها آغاز گرديده بود و سلسلۀ استخراج تيل نيز از شش ماه گذشته بدينسو آغاز گرديده بود؛ اما مرحلۀ استخراج آن در همان آغاز به دلیل نبود امکانات تصفيۀ مواد نفتى استخراج شده ، دوباره متوقف شده است.
به گفتۀ مسوولين دولتى سرپل، افغانستان مجبور است که سلسله قرار دادها به هدف فراهم ساختن امکانات تصفيۀ مواد نفتى با کشورهاى همسايه ازبکستان و يا ترکمنستان داشته باشد که تا هنوز هم صورت نگرفته.
معدن مس
معدن مس سرپل در ولسوالى بلخاب اين ولايت موقعيت دارد که فاصله بين مرکز ولايت و معدن درحدود ١٦٠ کيلومتر ميباشد.
امور استخراج اين معدن از دو سال گذشته بدينسو آغاز گرديده است.
امور استخراج معدن، بعد از داوطلبى به يک کمپنى موسوم بۀ افغان گلوبل منرال سپرده شده است که براى آن در جريان سه ماه دو بار سروې نيز صورت گرفته است.
براى استخراج اين معدن لازم است که يک راه تا معدن ايجاد شود که پلان اعمار راه هم اکنون جريان دارد.
معدن زغال سنگ
معادن زغال سنگ در ولسوالى هاى بلخاب، صياد و کوهستانات ولايت سرپل موقعيت دارد.
معدن زغال بلخاب: معدن زغال سنگ در منطقۀ گواښ ولسوالى بلخاب تشخيص شده که در ٢٠٠ کيلومترى مرکز ولايت موقعيت دارد. هيچ نوع کار تاکنون در اين معدن آغاز نشده و مسوولين رياست معادن مى گويند که آنها تا کنون مصروف جمع آورى معلومات در مورد اين معدن ميباشند.
معدن زغال سنگ ميرزا لنگ: معدن زغال سنگ ميرزالنگ در ولسوالى صياد سرپل در ١٥٠ کيلومترى مرکز اين ولايت موقعيت دارد.
مسوولين معادن ولايت سرپل مى گويند که استخراج غير فنى اين معدن گاه گاهى توسط مردم عام بدون اجازۀ دولت صورت می گيرد و از همين رو رياست معادن معلومات را بدست آورده که زغال سنگ اين معدن از کيفيت خوب برخوردار نيست؛ اما در مورد معلومات بيشتر ندارد.
معادن زغال کوهستانات: ولسوالى کوهستانات که از ولسوالى هاى دور دست ولايت سرپل شمرده ميشود، در ٢٥٠ کيلومترى مرکز اين ولايت موقعيت دارد.
پنج معدن زعال در مناطق مختلف اين ولسوالى تشخيص شده ؛ اما مسوولين رياست معادن سرپل در مورد معلومات کافى در دست ندارند.
تمامى پنچ معدن ولسوالى کوهستانات به دلیل فاصلۀ زياد، از کنترول دولت کمی بدور مانده اند و اين کار باعث شده که استخراج غير فنى آن توسط مردم جريان داشته باشد.
رياست معادن ولايت سرپل تلاش دارد که معلومات ابتدايى خود را در مورد ذخایر زمينى تکميل و بعداً پروسۀ استخراج آن آغاز نمايد.
ذبيح الله احساس
