سیستم انتخاباتی  به سيستمى اطلاق ميگردد که به اساس آن ،رأی دهندگان اکثراً در انتخابات یا مراجعه به آرای عمومی ، میان چندین گزینه؛ یکی را انتخاب مینمایند.

به عقیدۀ IFES یا بنیاد بین المللی نظام های انتخاباتی، "یک سیستم انتخاباتی، شامل قواعدی ؛ بخاطررأی دهی قانونی و قابل اعتبار، چگونگی شمارش و جمع آوری آراء میباشد تا نتیجه نهایی از آن حاصل گردد.

نهاد های مشخصی، سیستم انتخاباتی هر کشور را تطبیق مینمایند. در افغانستان، برای کمیسیون مستقل انتخابات صلاحیت داده میشود تا انتخابات را در سراسر کشور دایر نماید.

کمیسیون مستقل انتخابات انواع مختلف انتخابات را که قانون اساسی و قانون انتخابات خواهان آن است، برگزار مینماید.

انواع انتخابات در افغانستان  برگزار ميگردد:

  • انتخابات ریاست جمهوری
  • انتخابات پارلمانی
  • انتخابات شوراهای ولایتی
  • انتخابات شوراهای ولسوالی
  • انتخابات شاروال ها
  • انتخابات شاروالی ها
  • انتخابات شوراهای قریه جات

درکشورهاى دموکراتيک راى دهى و سيستم هاى انتخاباتى يک  اصل مهم خوانده ميشود و قابل توجه خاص اند ، زيرا اين سيستم ها به شکل مجموعى مستقيما در توسعۀ جريانات سياسى ، ساختن نظام هاى سياسى ، تشکيل قدرت و نظام اقتصادى اثرگذاربوده ، همچنان سيستم هاى اقتصادى ميتواند، نقش سران سياسى را در يک جامه تعيين نمايند .

ميتوانيم که سيستم انتخابات را در نقاط ساده آن چنین تعريف نماييم : (( يک ميکانيزم است، که راى مردم در پروسۀ انتخابات را به طور شفاف و عادلانه به کرسى ها تبديل مى نمايد .)) ممکن است که کرسى هاى مدنظر، کرسى های رياست جمهورى ، پارلمان و شوراهاى محلى باشند .

روش سيستم انتخابى در افغانستان ،  سيستم (SNTV) است که قابل انتقال نيست و از اين سيستم در کشورهاى استفاده ميشود که تجربۀ انتخابات به تازه گي در آن صورت ميگيرد ، بار اول اين سيستم در کشور جاپان تجربه شد ،اما در کشور هاى زياد، از سيستم هاى انتخابى تناسبى ، اکثريتى و مختلط نيز استفاده ميشود ، بايد درنظر گرفته شود که نظام هاى انتخاباتى به طور ذيل تقسيم ميشوند ، که در مورد آن معلومات مختصر ارايه ميگردد .

الف: سیستم اکثریتی

نظام اکثریتی به نظام اطلاق ميگردد ،که برنده بیشترین رای درآن برنده شمرده میشود، گرچه اکثریت یادشده مطلق باشد یا نسبی، البته که معیاراکثریت مطلق ونسبی متعلق به قانون میباشد.

ب: سیستم تناسبی

نظام یاد شده را بخاطر تناسبی میگویند، که در تطبیق نظام یاد شده از فیصدی رای استفاده میشود وکرسی های پارلمان به اساس فیصدی به دست آورده میشود، که بر اساس آن معقول ،مستقیم وتناسب قانع کننده به میان می آید.

در سیستم یاد شده، احزاب نسبت به کاندید های مستقل، کاندایدای بیشتر معرفى میکنند وهمچنان به سطح ملی به جای حوزه ها، رای احزاب سیاسی حساب میشود، بطور مثال، اگر حزب الف ١٥ در صد راى بدست بياورد، در  مقابل آن ١٥ درصدکرسى های پارلمان را  بدست میاورد.

د: سیستم عدم انتقال یافتن یک رای(sntv)

سیستم یاد شده در مجموع از سیستم های اکثریتی شمرده میشود ، واگر در حوزه های کوچک تطبیق شود؛ تناسبی است، اگر سیستم یاد شده در حوزۀ تطبیق شود، که دو یا بیشتر از آن کرسی داشته باشد ورای دهنده گان تنها حق دادن یک رای را داشته باشند  پس هر کاندید که رای بیشتر بدست بیاورد، در این حوزه برنده  اعلان میشود.