گزارشدهی از تخطی ،تخلف و تقلب انتخاباتى

تخطی:تخطی،شاملاعمالیمیگرددکه غیرقصدیوسهواًازطرفراىدهنده، کاندیدا،کارکنانتخابات،ناظر،مشاهد، رسانهوسایرشاملیندرروندانتخابات واقعمیگردد.

تقلب: جعلاسناد،کمکردن ویازیادکردنآراءبهنفعویاضرر کاندیدان، حینشمارشوثبتنتایجآراءو ایجادتغییردرنتایجانتخابات است.

به اساس مادۀشصتوهشتم قانون انتخابات،اعمالذیلتخلفوتقلبانتخاباتیشمردهمیشود:

١- ارائۀ معلومات نادرست و غیرواقعی به کمیسیون، کمیسیون شکایات و کمیسیون رسانه ها.
٢- ثبت نام بیشتر از یکبار در یک انتخابات.
٣- فریب در ثبت نام، حصول کارت راى دهی و یا اسناد انتخاباتی.
٤- داشتن بیشتر از یک تذکرۀ تابعیت و یا سند راى دهی دیگر.
٥- راى دهی یا کوشش براى راى دهی، با استفاده از اسناد جعلی.
٦- راى دهی با استفاده از سند یا کارت شخص دیگر.
٧- راى دهی یا تلاش براى راى دهی بیش از یک مرتبه در یک انتخابات.
۸- تغییر یا تبدیل اسناد انتخاباتی بدون مجوز و یا تحریف و جعل اسناد.
٩- حریق، محو یا سرقت اسناد انتخاباتی بدون مجوز و یا سرقت آن.
.١٠ - پنهان کردن اسناد انتخاباتی به منظور کتمان حقایق
١١ - استفاده و نگهداشت فهرست، کارت، ورق راى، فورمه و سایر مواد انتخاباتی از طرف اشخاص غیر مسئول.
١٢ - استفاده ازسمبول، رنگ، شعار و سایر علائم مربوط به کاندید در مراکز راى دهی.
١٣ - استفاده از سمبول و سایرعلائم مربوط به کمیسیون و ادارات دولتی در مواد تبلیغاتی.
١٤ - دخالت در مواد و لوازم انتخاباتی یا صندوق راى بدون مجوز.
١٥ - اخلال کار مؤظفین انتخابات.
١٦ - نقض اصول رفتار کاندیدان، ناظرین، مشاهدین و کارکنان انتخابات.
١٧ - نقض اصول رفتار رسانه ها.
١٨ - اعمال فشار، ممانعت از دسترسی به معلومات وایجاد محدودیت غیرقانونی و غیراصولی علیه ژورناليستانى که از
رویدادهای انتخاباتی، گزارش تهیه می نمایند.
١٩ - استفاده از امکانات و وجوه مالی از منابع غیرقانونی.
٢٠ - دریافت یا قبول مساعدت های مالی وتخنیکی از اتباع یا دول خارجی و یا نمایندگی های سیاسی کشورهای خارجی مقیم افغانستان.
٢١ - تهدید، تخویف، هتک حرمت، تشدد و اعمال فشار علیه راى دهنده، کاندید، ناظر، مشاهد، رسانه و کارکن انتخابات.
٢٢- اغوا، تحریک یا وادار نمودن اشخاص به ارتکاب تخلف.
٢٣ - تقلب در راى دهی یا شمارش آراء یا سایر امور مربوط به انتخابات.
٢٤ - پیشنهاد و یا اخذ رشوت به قصد اعمال نفوذ در مراحل انتخابات یا هر منظور دیگر.
٢٥ -عدم رعایت احکام این قانون، لوایح و طرزالعمل های کمیسیون، کمیسیون شکایات و کمیسیون رسانه ها.
٢٦ - ممانعت ناظرین و مشاهدین ملی و بین المللی از نظارت بر روند انتخابات.
٢٧ - کم کردن و یا زیاد کردن آراء در جریان شمارش و ثبت نتایج به نفع و یا به ضرر کاندیدا و یا کاندیدانى که بر نتایج نهایی تاثیر نکرده باشد.
٢٨ - اعمال تشدد تواْم با استفاده از سلاح ناريه، جارحه و يا ضاربه به ضرر یا نفع شخص يا اشخاص در مرکز راى دهی.
٢٩ - حرکت دسته جمعی قهرآميز و خشونتبار كه منجر به تشنج و اخلال نظم اجتماعی و برهم خوردن جريان انتخابات گردد.
٣٠ - جلوگيری از مشاركت واجدين شرايط راى دهی، کانديدان، ناظرین، مشاهدين و اصحاب رسانه ها در روند انتخابات با استفاده از نيروی فيزيکی و مسلحانه.
٣١ -سوءاستفاده از وسايل، لباس و علايم نظامى اعم از اردو، پوليس و امنيت ملی به منظور ترسانيدن و يا تحت تأثير قراردادن راى دهنده، كانديدا و يا ناظر و مشاهد به نفع یا ضرر کانديدا.

در مورد اصول رفتار مقامات و کارکنان ادارات دولتی در روند انتخابات، در ماده اول فرمان رئيس جمهور آمده است:

۱- اجتناب از اعمال نفوذ بر راى‌دهند‌گان به مقصد اظهار یا افشای راى آنها یا وادار ساختن ایشان به راى دادن به کاندیداى معین
و یا ارتکاب هرنوع عملی که موجب اخلال آزادی، سری بودن و مستقیم بودن آراىراى‌دهندگان گردد؛
۲- عدم فراهم نمودن تسهیلات و منابع دولتی به نفع کاندیدا یا کاندیدان مشخص یا حزب و یا ائتلاف احزاب سیاسی مشخص؛ مگر اینکه طبق احکام قانون طور مساوی فراهم نمایند؛
۳- اجتناب از معرفی اشخاص به کمیسیون مستقل انتخابات به منظور استخدام به حیث کارکنان دایمی یا موقت انتخابات؛
۴- عدم استفاده از موقف وظیفوی به منظور تقویت یا تضعیف موقف کاندیدا یا حزب سیاسی مشخص؛
۵- اجتناب از امر و نهی کارکنان دایمی و موقت انتخابات و عدم اعطای هدایا و تحایف به آنها؛
۶- اجتناب از ورود به مراکز و محلات ثبت نام راى‌دهندگان، مراکز راى‌دهی و شمارش آرا با حمل اسلحه و یا به معیت محافظین مسلح؛
۷- عدم اشتراک در فعالیت‌های مرتبط با مبارزات انتخاباتی در اوقات رسمی؛
۸- اجتناب از دعوت کاندیدان در افتتاح پروژه‌ها یا سایر محافل رسمی؛
۹-حفظ معلوماتی که حین اجراى وظایف در روند انتخابات و یا از جانب کمیسیون مستقل انتخابات به دست می‌آورند و امتناع از نشر و یا ارائه آن به کاندیدا، حزب یا ائتلاف احزاب سیاسی.

در استراتیژی کمیسیون انتخابات براى کاهش تقلب در انتخابات آمده است:

۱- کارت های راى دهندگان سوراخ شده است یا خیر، تا از دادن بیشتر از یک راى جلوگیری شود.
۲- انگشت راى دهنده باید پس از راىدهی رنگ باشد.
۳- موجودیت مهرهای مخصوص اوراق راىدهی در محل راىدهی.
۴-صندوق های راىدهی، باید قبل از آغاز روند راىدهی در حضور نماینده های نامزدان و ناظران، با مهرولاک های مخصوص که داراى شماره مسلسل مخصوص میباشند، لاک شود.
۵- شمارش آراء بلافاصله بعد از راىدهی، در عین مکان (یعنی محل راىدهی) در حضور کامل نمایندگان (ناظرین) احزاب /کاندیدان و مشاهدین صورت می گیرد.
۶- به مجردیکه شمارش تکمیل گردید، نتایج هرچه زودتر در محل راىدهی اعلام می گردد. همچنان، بعضی نمایندگان احزاب /کاندیدان، کاپی های نتایج را دریافت می نمایند.