محمدحسن حسام٦٠ ساله، باشنده ولسوالى نورگل ولايت کنر مى گويد:"درياى پُر از آب از منطقه ما به سوى پاکستان ميگذرد، پاکستانى ها در در ورسک بر فراز درياى کنر، بند ايجاد و تمامى ايالت خيبر پشتنخواه را از برق مستفيد ساخته اند؛ ولى ما از نعمت برق محروم هستيم." افغانستان، دارى ٧٥مترمکعب آب جارى ميباشد؛اما به اساس تخمين ٨٠ درصد آن به پاکستان ميرود؛ پلان شما در مورد مهار کردن آب و رفع نيازمندى هاى برقى چطور است؟ در بخش تهيۀ آب آشاميدنى صحى و زراعتى براى مردم چه پلانى در نظر داريد؟
منابع آبی، از نظر ما دارای اهمیت استرتیژیک است، ارتقاى کمی و بهبود کیفیت زیرساخت های آبرسانی و انرژی را برای دگرگون سازی سیمای افغانستان، از ضرورت های مهم جهش های اقتصادی تلقی می نماییم؛ در این راستا ظرفیت های ملی را به کار خواهیم انداخت و از ثمرات آن بهره خواهیم برد. در رابطه با بهبود مدیریت منابع آبی کشور، در قالبِ راهبرد آینده نگرانه، چارچوب های چند منظورۀ را در محورِ منافع، در نظر می گیریم تا در عرصه های تولید انرژی، آبیارى زراعت و آب آشامیدنی گام های بلندی برداشته باشیم.
برای مدیریت آبهای افغانستان ما تلاش خواهیم کرد تا خود را مطابق به کنوانسیون های بین المللی عیار ساخته وبا کشورهایى که امروزه هزاران متر مکعب آب های کشور به خاک آنها میريزد، برخورد کنیم؛ در نخست ما تلاش خواهیم کرد تا یک راه حل منطقی را برای آبهای افغانستان دریابیم، برای مهار آبها نیازمند به ایجاد سدها و بندهای بزرگ هستیم که در صورت برنده شدن در انتخابات ، به این مسئله رسیدگی خواهیم کرد و موارد ذیل را در نظر خواهیم گرفت: - تبدیل افغانستان از یک کشور واردکننده برق به تولیدکننده برق؛ با توجه به کوهستانی بودن افغانستان - سرمایه گذاری بخش تولید برق آبی، بادی و آفتابی - جلب سرمایه گذاری ها در بخش انرژی - توزیع متوازن انرژی برای تمام ولایت ها - مهار نمودن آبهای افغانستان از طریق ایجاد بنده ها - حل مشکل عادلانه آب با کشور های همسایه - اتخاذ تدابیر لازم در جهت معیاری ساختن سکتور انرژی با معیارات جهانی
ما برای استفادۀ مفید و پایدارآب، پروگرام ملی مدیریت آب را خواهیم ساخت. تا دهاقین ما از خطر سیلاب وخشک سالی در آمان شوند وبه شکل مطمئن خود را برای مارکیت آینده برابر سازند. تجربه های جهانی نشان داده، راه هاى عنعنوی ما که مردم را در انسجام ومدیریت آب مهم خوانده وآنرا یک اصل مهم ميداند،ما این راه را فراهم خواهیم کرد، که مردم درساخت زیربناهای آب سهم گیرند ودر بخش توزیع عادلانۀ آب سهم مدیریتی خواهد داشت. خوشبختانه تمامی منابع طبيعی کشور درمناطقى اندکه هموطنان فقیر ومحروم درآن زندگی میکنند، ما در بخش تولید برق وفعال سازی معادن، در مناطق یادشده سرمایه گذاری خواهیم کرد، که هم هموطنان مناطق یادشده ونيز هموطنان دیگر کشور از آن بهره مند شوند. مدیریت عنعنوی آب ما، استوار بر قواعد دین مبین اسلام بودهوصد ها سالبر آن تاثیرگذار بوده است. حفر زیاد چاه های عمیق بدون اینکه اصول عنعنوی را در نظر بگیرند، سرآب ( سرورخ) تقسیم عنعنوی آب را درجويبارها و دریاها زیرپا کرده است. نتیجه این استکه عدالت در تقسیم آب از بین رفته است وهم آب به شکل موثر آن استفاده نمیشود. تلاش ما این است که در این بخش از نهاد های اسلامی وملی استفاده خواهیم کرد.
نياز به ايجاد بند برق قوى بالاى درياهاى افغانستان به ويژۀ بر فراز درياى کنر وجود دارد، که ايجاد همچو يک بند از يکسو نيازمندى هاى داخلى کشور را رفع و از سوى ديگر در موقع ضرورت به کشورهاى همسايه نيز داده ميشود. اين کار، همچنين باعث روابط خوب خواهد شد، واقعيت است که از آب کافى برخوردار هستيم که هم دربخش آبيارى زمين و هم دربخش توليد برق، از آن استفاده شده ميتواند. لازم است که نهرهاى آب و پروژه هاى بزرگ کانالى ايجاد گردد، کار حفر چاه هاى عميق، بايد به اجازه و مشورۀ وزارت زراعت صورت گيرد. چاه هاى عميق که امروز در هرجا حفر ميشود، بايد از آن جلوگيرى به عمل آيد؛ زيراکه باعث عمق بيشتر سطح آب ميشود، يک چاه عميق بايد براى آب آشاميدنى صحى يک قريه حفر گردد، جايى که چشمه هاى آب وجود ندارد، پس آب صحى و صفا توسط يايپ از چاه و يا چشمۀ مذکور، به هر کوچه و خانه تمديد شود.
پاليسې اقتصادى را نمیتوان در این محدوده بیان کرد. ما در بخش زراعت، مالداری و باغداری، صنعت، ترانسپورت، سیاحت، تجارت داخلی، منطقوی و بین المللی، صنایع سبک و ثقیل، کاریابی، خانه سازی، تشویق تولیدات داخلی؛ برنامه ها و پاليسی های عملی طرح کرده ایم. هدف از تحقق این برنامه ها کافش فقر، توزیع عادلانۀ فرصت های شغلی در دولت، مواظبت از تشبثات خصوصی، ایجاد زمینه های مناسب قانونی و حقوقی برای متوازن کردن تدریجی واردات و صادرات یا حداقل ارتقای سطح صادرات داخلی می باشد. ما باور داریم که با اصلاح اصول گمرکات و سیستم مالیه، مبارزه با فساد مالی و ساختمان زیربناهای اقتصادی بخصوص در عرصۀ زراعت، صنایع و حمل و نقل و همچنان استفادۀ موثر از کمک های بین المللی در جهت تقویت تولید داخلی و ایجاد فرصت های کاری و کار در مورد ایجاد رقابت های اقتصادی منطقوی؛ می توانیم به کاهش فقر و تقویت بنیادهای اقتصادی کشور موفق شویم. افغانستان تا درازمدت به کمک های مالی بین الملل نیاز خواهد داشت. کوشش ما براینکه کمک های مذکور به زیربناهای زراعتی، تولیدی، ترانسپورتی و آموزش های مسلکی اختصاص داده شود،متمرکز است؛ تا از این طریق، سطح بازتولید محصولات افزایش یابد.