جلال آباد (پژواک، ٤حمل ٩٣):جهت راه اندازی انتخابات موفق یک تعداد از اعضای جامعه مدنی طی یک گردهمایی درشهر جلال آباد در رابطه به انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی نظریات مختلف ایراد نمودند. اين تصاوير را کاسی گرانت جونسن گرفته است. زیرک، مشاور حقوقی در جلال آباد برای موفقیت انتخابات نیاز است تا در سرتاسر کشور در تمام مناطق برگزار شود؛ به صورت خاص در مناطق پشتون نشین. در این مناطق هم اکنون نیز نیاز به آگاهی عامه است. پروگرام آگاهی عامه نه تنها از سوی کمیسیون انتخابات ، بلکه باید از طرف هر فرد به پیش برده شود. ما نیاز داریم تا مزایای انتخابات را به مردم تفهیم کنیم و به مناطق دور دست باید دسترسی پیدا کنیم. عنايت الله، سردبیر مجلۀ هوتی در ننگرهار قبل از اینکه انتخابات برگزار شود، ما باید از جامعۀ بین المللی و پاکستان اطمینان حاصل کنیم که در راستای صلح کار کنند. من قبل از سخنرانی رییس جمهور حامد کرزی [در پايان لويه جرگۀ مشورتى در اواخر ماه نوامبر] با وی همسو نبودم، اما اکنون با وی موافق هستم. به باور من تاخیر در امضای پیمان دوجانبۀ امنیتی با امریکا تا پس از برگزاری انتخابات، می تواند زمینۀ بهتری برای برگزاری انتخابات مساعد کند. اگر این پیمان امضا نشود، ممکن حملات طالبان بر مراکز رایدهی کمتر باشد و باعث شود که تعدادی زیاد مردم در انتخابات شرکت کنند و به این روند مشروعیت بیشتر خواهد بخشید. در حال حاضر همه چیز خارج از کنترول حکومت است. اسدالله رییس نهاد جامعه مدنی در ننگرهار برای آگهی و آموزش دهی به مردم، در مورد انتخابات نیاز به فعالان مستقل جامعۀ مدنی است، تا کمیسیون مستقل انتخابات. مردم باور دارند که تا هنوز در سیستم مشکل وجود دارد و این کمیسیون یک بخش این سیستم است. جامعۀ مدنی در نزد مردم ازاعتبار بیشتر نسبت به ارگان های برخورد است که به صورت مستقیم با حکومت سروکار دارند. لذا، جامعۀ مدنی باید در تمام مسایل به سطح ولایت ها و ولسوالی ها در صدر قرار داشته باشند. شاه محمود، خبرنگار در ننگرهار چالش اصلی این است که در مناطق شهری مردم توانسته اند کارت رایدهی بگیرند، اما در مناطق دور دست به علت مشکلات امنیتی که نماینده گان کمیسیون انتخابات را از رفتن به آن مناطق بازداشته است، مردم نتوانسته کارت بگیرند. از اینرو من تشویش دارم، در صورتی که کمیسیون مستقل انتخابات نتوانست به مردم این مناطق کارت رایدهی توزیع کند، پس چگونه ممکن خواهد بود که در آن مناطق در ماه حمل سال آینده، انتخابات برگزار کند؟ نبى الله شاگرد مکتب در ننگرهار نياز به يک تهاجمى است، که کشور را از تمام شورشيان پاکسازى کند. مژده، مدیر برنامۀ نهاد غیردولتی در ننگرهار آگاهی عامه و اینکه در تمام این روند بیشتر زنان شامل شوند. مادر من به طرفداری از زلمی رسول مبارزات انتخاباتی می کند. من به برگزاری انتخابات خوشبین هستم، اما سطح کمک رسانی ممکن بسیار بالاتر باشد. مردم باید در مورد نامزدان، برنامه ها و پیشینۀ آنان معلومات داشته باشند. عتيق الله، کارمند ولايتى کميسيون انتخابات در ننگرهار کمیسیون مستقل انتخابات باید در بعد لوژستیکی و تخنیکی انتخابات دخیل باشد- ما باید در سایر بخش ها دخیل نباشیم. این کمیسیون باید از دادن آموزش های مدنی دور باشد، بخاطری اینکه، کارهای را که آموزش دهنده های مدنی در حال حاضر انجام می دهند، به همۀ مردم می گویند که در انتخابات به کی رای بدهند. کمیسیون انتخابات نیز بر هماهنگ کننده خود در سطح ولسوالی، کنترول ندارد. این یک چالش بزرگ است. در حال حاضر نیاز است که هماهنگ کنندۀ به سطح ولسوالی مورد نظارت قرار داشته باشد- این مقام های کمیسیون انتخابات که در سطح ولسوالی کار می کنند، ريشۀ تقلب هستند، بخاطری که آنها اختیار دارند مرکز رای دهی را در کجا بگشایند و در کجا نگشایند. مقام های محلی کمیسیون به سطح ولسوالی ها از سوی نامزدان خریداری شده اند و بعدا آنها به مردم محل پول می پردازند تا به شخص مورد نظر آنان رای بدهد. حتى نورستانی {رییس کمیسیون انتخابات} و امرخیل {رییس دارلانشا کمیسیون انتخابات} به اندازۀ مقام های محلی و آموزش دهنده های این کمیسیون توانایی تقلب در این روند را ندارند. بختیار، کارمند نهاد غیر دولتی در ننگرهار از همه چیز مهمتر بی طرفی و شفافیت کمیسیون مستقل انتخابات است. در سطح ولایتی بسیار راهای تقلب وجود دارد. در حال حاضر در ننگرهار تمام نامزدان تلاش دارند تا با کارمندان کمیسیون انتخابات تماس برقرار کنند و پول زیاد کمپاین نامزدان به کارکنان محلی کمیسیون مستقل انتخابات داده می شود. حنظله، کارمند ارشد نظارت و ارزیابی در ننگرهار دو یا سه روز قبل از روز انتخابات، کمیسیون مستقل انتخابات باید برای جلوگیری از تقلب، تمام هماهنگ کننده های خود در سطح ولسوالی ها را به سایر مناطق تبدیل کند. شیلا، محصل ادبیات در کنر برای زنان در مورد انتخابات به سطح گسترده آگاهی عامه داده شود. اما دادن آگاهی عامه در ولایتی مانند کنر، به این معنی نیست که به زنان در مورد اهمیت رای آنها گفته شود، نیاز است تا این موضوع به تمام مردم جامعه تشریح شود و مهمتر اینکه ملاها و امامان مساجد در این مورد آموزش دریافت کنند و آنرا به مردم عام برسانند. محمد اسماعیل، محصل در ننگرهار من با امضا پیمان امنیتی با امریکا موافق هستم، بخاطری که این پیمان ما را از سایر کشور ها حفظ خواهد کرد؛ اما من فکر نمیکنم که این پیمان چیزی باشد که برای موفقیت انتخابات امضا شود. چیزی که ما به آن نیاز داریم، صلح گسترده قبل از انتخابات است. صفی الله، محصل در ننگرهار ما به افزایش آگاهی بهتر نیاز داریم، مشخصا برای استفاده از امامان مساجد و روحانیون. ما نیاز داریم تا به مردم خود تفهیم کنیم بدون انتخابات ما هیچ راهی بخاطر گذاشتن قدم به جلو نداریم. به مردم می گویند بروید رای بدهید ، اما به آنها تشریح نمی شود که در حقیقت رای آنها کدام کار را انجام می دهد