ميمنه (پژواک،٢ جوزا ٩٤): برخی مسوولان و فعالان جراید در فاریاب، کج نگری و اعمال نفوذمقام های محلی، نبود منابع تمویل کننده، نا امنی وعدم حمایت نهادهای ذیربط دولتی را از عوامل رکود رسانه های چاپی فارياب ميدانند.
آنان هُشدار میدهندکه اگرنهاد های ملی و بین المللی از رسانه ها که بيانگر صداى مردم و بلند نمودن آواز ديموکراسى و اصلاح حکومتدارى است، حمایت نکنند، دستاوردهای ١٤ ساله دراين عرصه از دست خواهد رفت.
در فارياب پس از به میان آمدن نظام جدید، به حمایت جامعه جهانی و به تاسی از آزادی بیان و دیموکراسی بیش از ١٥ هفته نامه، ماهنامه و گاهنامه که شامل زبان ازبکى نيز بودند، با داشتن مجوز نشراتی عرض اندام نمودند.
درسال١٣٨٣نشریه میلادنور، صدای قلم، کوزگوو به تعقیب آن صدای ملت، کورش(مبارزه)، حقیقت وجرایدى چون کل چرتگوی، میمنه، راه آزادگان، قره ش(ديدگاه)، رستگاران، ایشانچ( باور) ، گاهنامه راه سبز، طلوع شمس، قیصار، آق یول(راه سفید)، صبور و... یکی پی دیگر به فعالیت آغاز کردند.
نشريه هاى چون آوای ما، اولکه(وطن)، یشیلیپراغ(برگ سبز) مربوط جنبش ملى اسلامى،آرمان مجاهدوافتخارملی ازجمعیت اسلامى، مشعل معارف، گاهنامه ندای ملت ازشورای ولایتی وفصلنامه اندخوی نيزنشرات داشتند؛ اما اکثرآنها پس ازخروج نیروهای آیساف و موسسات که دوسال از آن ميگذرد از چاپ باز مانده اند.
به دلیل نبود چاپخانه درفاریاب، جراید وهفته نامه ها مصارف هنگفت رامتقبل گردیده، تا سال ١٣٩٠ در کابل و از آن به بعد در مزارشریف مرکز ولايت بلخ چاپ میشد.
فاریاب باآنکه به عنوان یک ولایت فرهنگی وعلمی مطرح است تا دوسال اخیر، بیش از ١٥ رسانه چاپی فعالیت داشت؛ اما حالا به جز ازهفته نامۀ دولتی ويکی ـ دو گاهنامه، همه به رکود مواجه گردیده، چالش های زیادی جامعه فرهنگی و علمی فاریاب را متأثر و نا امید ساخته واغلب اهل رسانه اى دست از فعالیت برداشته ومصروفیت دیگری برگزیده اند.
هفته نامه دولتی فاریاب که در هر هفته به تیراژ ٥٠٠ شماره ودو رسانۀ خصوصى بنام هاى صداى قلم ازسوى انجمن فرهنگى فارياب و ايشانچ(باور) ازطرف انجمن اجتماعى ايشانچ چاپ ميشود.
برخی از اهل رسانه هادر فاریاب کج نگری و اعمال نفوذمقام های محلی، نبود منابع تمویل کننده، نا امنی ، عدم ماشین چاپ و حمایت نکردن نهاد های ذیربط دولتی را از عوامل رکود رسانه های چاپی مى دانند.
محمد کاظم امینی، صاحب امتیاز ومدیر مسوول جریده "میمنه" میگوید که در سال ١٣٨٣ نخستین نشریه را تحت نام میلاد نوروسپس در سال ١٣٨٦ جریده میمنه را به زيب چاپ آراست تااز طریق آن عملکرد مقامات مشکلات اجتماعی و محیطی را مطرح نموده، فاریاب دورافتاده و عقب نگهداشته رااز فراموشی نجات دهد.
وى به آژانس خبرى پژواک گفت که در سالهای نخست نشریۀ میلاد نور، سپس جریده میمنه را طی هشت سال ٤٠شماره به امکانات مالی خودش چاپ کرد، ولى آنرا مقام های محلی و قدرت های موازی در درون دستگاه دولتی متوقف ساختند.
امينى افزود:«از یکسال بدینسو این جریده به دلیل نشر شعر طنزی تحت عنوان ( پیام به قدرتمندان ) که گویا مقامات مسوول دولتی توهین شده اند، به مزاق شان خوش نخورد؛ با وضع محدودیت ها و موانع، قضيه سازی کرده، مرا دو بار به څارنوالی معرفی نمودند و حتی مورد سوء قصد قرار دادند.»
مدیر مسوول جریده "میمنه" علاوه کرد که در طول ١٤ سالی که از نظام نو پا گذشت وسایل اطلاعات جمعی می بایست در تمام دهات و قریه ها گسترش می یافت و سیر صعودی خود را می پیمود؛ اما برعکس به قهقرا کشانیده شده است.
وى در رابطه به حمایت و همکاری ریاست اطلاعات و فرهنگ از رسانه های آزاد گفت: « وزارت اطلاعت و فرهنگ یک نهاد سمبولیک است، در واحد های اولیه آن در ولایات، یکعده افراد ناکاره جمع شده با نصب لوحه ای معاش میگیرند، خودشان محتاج به کمک هستند چه رسد که از رسانه های آزاد حمایت نمایند.»
برخى ديگر نبود امکانات مالى را عامل رکود رسانه هاى ميخوانند.
سید زین الدین عابدی صاحب امتیاز گاهنامه طلوع شمس گفت که در سال ١٣٩١ به منظور اطلاع رسانی دقیق ، رشد و توسعه فرهنگی مجوز رسمی نشریه راگرفت ؛ اما به دلیل نبود امکانات مالی و تمویل کننده ، بیشتر از سه شماره نتوانست چاپ نماید.
وى گفت که در طول ١٤ سال گذشته در تمام عرصه ها سرمایه گذاری شد ؛ اما در بخش مطبوعات از جانب دولت و جامعه جهانی هیچگونه توجه صورت نگرفت .
به باورعابدى، اگردرقسمت مطبوعات بخصوص رسانه های چاپی توجه صورت میگرفت و اطلاع رسانی دقیق میشد، اين کار درروشنگری اذهان عامه، اصلاح جامعه، تامین امنیت و عدالت اجتماعی نقش مثبت میداشت .
اين اهل رسانه اى، دولت واطلاعات و فرهنگ را به بی تفاوتی و بی مسوولیتی متهم نموده، هشدارمیدهد که اگر به رسانه های چاپی توجه صورت نگیرد، صداى تعداد انگشت شمار نشریه هايى که فعالیت وقفه ای هم دارند خاموش خواهد شد.
ویس الدین سامل صاحب امتیاز گاهنامه راه سبز گفت که در شش سال، پنج شماره به چاپ رسانده و به زودی تصمیم دارد شماره ششم نشریه را نیز چاپ نماید.
وی نیزنبود امکانات مالی، عدم فرهنگ مطالعه و کمبود افراد مسلکی در نگارش را از علل اصلی رکود رسانه های چاپی در فاریاب دانسته وهُشدار داد که، اگر نهاد های ملی و بین المللی حمایت نکنند، دستاورد های ١٤ ساله در بخش مطبوعات و آزادی بیان از دست خواهد رفت.
سید عبدالرشید منصوری رییس اطلاعات و فرهنگ فاریاب گفت که بیش از ١٥ رسانه چاپی که به نشر میرسید، فعلاً اکثر آنهادر وضعیت بدی قرار گرفته ، به رکود مواجه شدند و تعداد انگشت شمار فعالیت دارند.
منصوری؛ بحران امنیتی، نبود امکانات مالی، قطع کمکهای منابع تمويل کننده و موسسات بین المللی که در راستای حمایت از رسانه هافعالیت میکردند، نبود کادرهای مسلکی در عرصۀ رسانه ها و معیاری نبودن نشرات را از عوامل اصلی رکودرسانه های چاپی می داند.
اما محمد کاظم امینی مسوول جریده میمنه، گفته های رییس اطلاعات و فرهنگ که علت رکود جراید را غیرمسلکی بودن گردانندگان رسانه های چاپی خوانده، غیرمسوولانه دانسته، گفت که باید وى ازاين گفتۀ خود معذرت بخواهد.
امينى افزود که رییس اطلاعات و فرهنگ شش ماه بیش نمیشود که مقرر گردیده با محیط، فرهنگ و مردم شناخت درست ندارد. فاریاب با آغاز نخستین روزنامه " ستوری " نزدیک به یک قرن سابقه مطبوعاتی دارد وصد ها شخصیت فرهنگی، نویسنده و ژورنالیست وجود دارد.
رییس اطلاعات وفرهنگ گفت که در اوایل آغاز حکومت جدیددر افغانستان يک تعداد افرادعلاقمند شدند ورسانه های چاپی را فعال نمودند؛ اما زمانیکه پروژه های موسسات و منابع تمويل کننده از فاریاب قطع گردید، تمویل کنندگان بیرون شدند و فعالیت رسانه ها نیز متوقف گردید.
سیداحمد شاه غیاثی مدیر اداری شاروالى میمنه فعالیت رسانه های چاپی را چندان موثر ندانسته گفت که درفارياب روز نامه و هفته نامه وجود ندارد، برخی جرایدی که به شکل گاهنامه فعالیت دارند، مطالب و مقالاتی را نشر مینمایند که کهنه بوده و اهمیت خبری را از دست داده است .
وى گفت: «گاهنامه هايی که چاپ میشوند، تیراژ آن اندک بوده ويکعدۀ محدودى افراد آنرا مطالعه میکنند، فرهنگ مطالعه نهایت ضعیف است، کسی با پرداخت پول نشریه نمیگیرد وعادت شده که باید مفت توزیع شود.»
با اين حال، احمد فیروز محصل پوهنتون فاریاب فعالیت رسانه ها در کشوررا در بيش از يکدهۀ اخیر قابل ملاحظه دانسته؛ اما گفت که وضعیت رسانه های چاپی درفاریاب نگران کننده است.
فیروز گفت: «جراید به شکل منظم به وقت معین چاپ نمیشود، به نظر مه علتش مسایل اقتصادی، نا امنی، عدم حمایت حکومت ، نبود چاپخانه و نداشتن تجربه کافی دست اندرکاران رسانه ها است و مطالبی که در بعضی رسانه های چاپی به نشر میرسد، از لحاظ نوشتار مشکلات زیادی دارد.»
به باوراين محصل، اگریک چاپخانه بزرگ ومجهزدرفارياب ایجاد شود، رسانه هایى که از فعالیت بازمانده اند، دو باره فعال خواهند شد.
عبدالاحد ایلبیک عضو شورای ولایتی فاریاب گفت که افزایش رسانه های تصويرى، سمعى، شبکه مجازی فیسبوک و نا امنی هااز علل رکود رسانه های چاپی است.
ایلبیک گفت که در اوایل حکومت حامد کرزی رسانه های چاپی رشد نمود؛ اما در سالهای اخیر باایجادرادیو، تلویزیون وبخصوص فیسبوک، علاقمندی مردم نسبت به رسانه چاپی کمترشده وآنرا به پول نمیگیرند؛ زیرا تمام موضوعات و مطالب مورد نیاز درفیسبوک وجود دارد.
وى افزود که دولت بایدچالش های اساسی رسانه ها را که عبارت از امنيت در تمام ساحات و تمویل مسایل مالی است، حل نماید .
این عضوشورای ولایتی افزود اگرخلاى قدرتی که دردولت وجوددارد ودلسردی که در شورای ولایتی به وجود آمده،رفع شود، حل مشکل و جستجوی منابع مالی رسانه های چاپی درصدر برنامه های کاری شان خواهد بود .
ايلبيک گفت: "والى و ولسوال وجود ندارد وتوسط سرپرستان اداره ميشود، کابینه تکمیل نشده و درکار شوراى ولايتى پراکندگى وجود دارد؛ چطور مشکلات رسانه ها را مطرح کرده ميتوانيم."
از سويی هم رییس اطلاعات و فرهنگ فارياب گفت این نهاد هیچگونه بودجه و امکانات مالی دراختیار ندارد که به رسانه های خصوصی کمک نماید؛ اما در نظر است پیرامون ارتقای ظرفیت و آموزش مسلکی اهل رسانه ها همکاری لازم صورت بگیرد.
وى خاطرنشان کردکه همچنان با مقامات وزارت صحبت شده تا توجه منابع تمويل کننده بین المللی را در زمینه کمک به رسانه ها جلب نمايند.
اين درحالى است که چندى قبل مسوولان و دست اندرکاران رسانه های چاپی در فاریاب گفته بودندکه جراید ونشریات چاپی، به رکودمواجه گردیده است تاحدى که برخى ازاين جرايد، درکبابى ها و ماهى فروشى ها استفاده ميشود.
آنان، عدم حمایت دولت از رسانه های آزاد، نبود امکانات مالی و چاپخانه، توزیع جراید مربوط به آیساف به شکل رایگان و ضعف فرهنگ روزنامه خوانی را، از عوامل اصلی رکود رسانه های طباعتی درين ولايت ميخوانند.
در فاریاب یگانه رسانه تصویری تلویزیون ملی محلی است که روزانه یکساعت نشرات محلی و چهارساعت نشرات مرکزی را پخش مینماید. تلویزیون آریانا و آرزو ٢٤ ساعته به آنتن های عادی قابل دریافت است و تلویزیون آیينه از طرف شب نشرات دارد.
دراینولایت دستگاه رادیواف ام "رادیو ملی،رادیوصحت،رادیوممتاز،رادیو قویاش،رادیومیمنه، رادیو تمنا، رادیو شیرین تگاب و رادیو ترکستان" فعالیت دارد.
مسوولان رسانه اى ميگويند که رادیو قویاش اولین رادیوی خصوصی برای زنان است که در سال ١٣٨٣ توسط موسسه ام پکس کانادا که چهار راديو را درکشور ايجاد و حمايت ميکرد، درشهر میمنه تاسیس شد و تا سه سال حمایت مالی میشد.
زنان ریاست این رادیو را درهر شش ماه به شکل دوره ای به عهده داشتند؛ اما زمانیکه مسوولیت اداره آنرا روناشیرزی عضو جامعۀ مدنى بخش زنان فارياب گرفت امتیاز آنرا به نام خود راجستر کردو بین جامعه زنان اختلاف ها بروزنمود، دوسال غیر فعال شد و حال دوباره به نشرات آغاز کرده و توسط تعدادى ازجوانان گردانندگی میشود.
اما رييس اطلاعات و فرهنگ فارياب ميگويد که راديو ها نيز با سرنوشت رسانه هاى چاپى مواجه است.
وى گفت: "اين راديو ها توسط جوانان با برنامه هاى موسيقى،فعال اند و برنامه هاى تفريحى، سرگرم کننده و آموزشى ندارند."
براساس آماررسمى درحال حاضر ٣٥ تلويزيون و ٦٢ راديو در کابل و ٥٤ تلويزيون و ١٦٠ راديوى محلى در ولايات فعاليت دارندوتلويزيون هاى مرکز بيشترين نشرات را به سريال هاى تُرکى و هندى اختصاص داده اند.
