کابل(پژواک، ١٢ سرطان٩٢): بحث ها در مود کانديدان انتخابات رياست جمهورى، با نزديک شدن تاريخ انتخابات بين مردم، روز تا روز قوت ميگيرد و نام اشخاص مختلف منحيث کانديد در اين انتخابات گرفته ميشود؛ اما تاکنون  هيچ کس نامزدى خودرا به شکل رسمى اعلام نکرده است.
قرار است که انتخابات رياست جمهورى، به تاريخ  ١٦ حمل سال ١٣٩٣ ه ش برگزار گردد.
کانديدان احتمالى رياست جمهورى
بعضى منابع مى گويند که تاکنون قيوم کرزى برادر رييس جمهور، داکتر عبدالله عبدالله رهبر ائتلاف ملى، حنيف اتمر رييس حزب حق وعدالت، داکتر زلمى خليل زاد و يکتعداد افراد ديگر تصميم دارند که خود را براى اننخابات آيندۀ رياست جمهورى کانديد نمايند.
يک منبع نزديک به دولت که از افشاى نامش خوددارى کرد، به آژانس خبرى پژواک گفت که کانديداتورى عزيزالله لودين رييس مباره با فساد ادارى، داکتر اشرف غنى احمدزى رييس کميسيون انتقال امور امنيتى، داکتر فاروق وردک وزير معارف، عمر داوود زى سفير افغانستان در پاکستان، داکتر زلمى رسول وزير خارجه، ضراراحمد مقبل  وزير مبارزه عليه موادمخدر و گل آغا شيرزى والى ننگرهار، در ارگ رياست جمهورى مطرح گرديده است.
منبع افزود که اخيراً رييس جمهور کرزى از جمع آنان، به سوى داکتر اشرف غنى احمدزى تمايل پيداکرده است؛ زيرا که براى وى زمينۀ کمپاين هاى رايگان در پروسۀ انتقال مسووليت هاى امنيتى مساعد بود و با افراد و اشخاص مختلف، ملاقات هايى داشته است.
اين منبع علاوه کرد که براى اشرف غنى، کمپاين جهانى نيز صورت گرفته و اخيراً به منافع کرزى نيز  احترام قايل شده؛ و اين چيزى است که در کانديدان ديگر ديده نميشود.
منبع گفت که على احمد جلالى وزير پيشين امور داخله، يکى از کانديدان ديگر رياست جمهورى است که  از گروه رييس جمهور کرزى  فاصله گرفته است.
همچنان تلاش هاى جلب حمايت از انوارالحق احدى در شوراى ائتلاف ها و احزاب سياسى صورت گرفته و امکان دارد که حزب محاذ اسلامى نيز در عقب وى ايستاده شود.
به گفتۀ منبع، حنيف اتمر يکى از کانديدان ديگر شوراى احزاب است که  موصوف، حمايت بريتانيا را نيز با خود دارد.
وى افزود که  قبلاً حامد گيلانى نيز تلاش ها براى کانديداتورى خود را آغاز کرده بود؛ اما اکنون از کدام کانديد ديگر حمايت خود را نشان داده است.
منبع همچنان گفته است که زلمى خليلزاد، اکنون چانس خودرا منحيث يک کانديدا مى آزمايد و اگر بفهمد که چانس برنده شدن را ندارد، شايد از داکتر اشرف غنى احمدزى حمايت کند.
به گفتۀ منبع، خليلزاد صحبت هاى خود با دوستم، محقق و استاد عطا را نيز آغاز کرده است.
منبع افزود که قيوم  کرزى برادر ريس جمهورکرزى، به اين فکر است که اگر برادرش (حامد کرزى) از وى حمايت نکند،  از کانديدايى حمايت خواهد کرد که منافع وى و خانواده اش را تضمين نمايد.
به گفتۀ اين منبع باورى، هرچند استاد سياف از کانديدان ديگر است؛ اما با رييس جمهور کرزى همنظر ميباشد.
اين منبع گفت که داکتر عبدالله عبدالله رقيب عمدۀ رييس جمهور کرزى در انتخابات گذشته، از بابت مشکلات مالى نمى تواند که خود را کانديدا کند و از سوى  ديگر، در داخل گروه خود نيز اختلافات دارد.
يک منبع  شوراى همکارى احزاب که از گرفتن نامش خوددارى کرد، به پژواک گفت که داکتر عبدالله عبدالله رهبر ائتلاف ملى، اخيراً سفرهاى خود به يکتعداد ولايات افغانستان را آغاز کرده و به مردم گفته است که کانديداى انتخابات رياست جمهورى آينده ميباشد.
منبع افزود که يک تفاهم بين افغان ملت، جبهۀ ملى، حزب محاذ ملى، ملى جنبش، و حزب حق و عدالت، در شوراى احزاب وجود دارد که حزب اسلامى نيز گاهگاه در اين تفاهم و نشست هاى آنها اشتراک مى نمايد.
منبع گفت که نظر اين گروه، اين است تا از حنيف اتمر وزير پيشين  امور داخله حمايت نمايد.
به گفتۀ منبع؛ حنيف اتمر تاکنون با خليلزاد، محقق، دوستم، غلام جيلانى پوپل، عمر زاخيلوال، و شمارى از واليان بانفوذ پيشين ديدار کرده؛ اما بحث در مورد معاونينش صورت نگرفته است.
اين منبع گفته است که تعداد زيادى از اعضاى شوراى احزاب، فهميده اند که ممکن است چوکى اول(رياست جمهورى) را از آن خود نکنند؛ زيراکه اين چوکى بايد به پشتون ها داده شود. آنها در مورد چوکى دوم و سوم(معاونت) فکر مى کنند.
احمدضيا مسعود رييس جبهۀ ملى، محمديونس قانونى، استاد عطا محمد نور و محقق، شامل اين گروه هستند که روى  چوکى معاونت اول و دوم فکر مى کنند.
داکتر شفيع الله شيرزى يکى از اعضاى دفتر داکتر زلمى خليلزاد در کابل، به آژانس خبرى پژواک گفت که  خليلزاد، براى انتخابات آيندۀ رياست جمهورى کانديدا ميباشد.
وى افزود که خليلزاد، چند ماه قبل به کابل آمده بود و درجريان اين سفر با اشرف غنى احمدزى، على احمد جلالى، عطا محمد نور و شمارى از رهبران جهادى و غيرجهادى ملاقات هايى داشت.
کبير رحمانى يکى از اعضاى افغان ملت، به پژواک گفت که آنها تاکنون در بحث هاى تيوريکى قرار دارند و روى کدام کسى صحبت نکرده اند.
وى افزود که تا هنوز بحث شوراى احزاب نيز تيوريکى است و در داخل حزب نيز با کدام فرد صحبت نشده است.
وى افزود که کدام اختلاف نظر بزرگ در حزب وى وجود ندارد؛ زيرا که افغان ملت، يک حزب ديموکراتيک است و هر کس حق دارد که نظر خود ابراز نمايد.
به باور  رحمانى، آنان از  طرح هايى حمايت خواهند کرد که  منافع ملى کشور در آن تامين باشد.
بخش اعظم حزب افغان ملت، تحت کنترول پوپل قرار دارد که تمايل بيشتر وى به سوى اشرف غنى احمدزى ميباشد.
اما يک منبع ديگر که از گرفتن نامش خوددارى کرد، به پژواک گفت که حنيف اتمر، سردار محمد رحيمى، داوود خروتى، فيض الله زکى، جنرال دوستم و انجنيرفريد، روز سه شنبه گذشته در منزل جنرال دوستم ملاقات داشته؛ اما فيصلۀ نهايى صورت نگرفته است.
يکى منبع ائتلاف ملى به پژواک گفت که داکتر عبدالله و حنيف اتمر، در اين شورا مورد بحث قرار گرفته؛ اما تاکنون نهايى نشده است.
از سوى ديگر، همين منبع شوراى همکارى گفت که اگر داکتر عبدالله عبدالله کانديد شود، شايد که يکعده گروها از اثر اختلافات موجود در ائتلاف ملى، از وى حمايت نکنند.
به گفتۀ وى، يک سلسله اختلاف در ائتلاف ملى وجود دارد و اگر داکتر عبدالله خود را کانديد نمايد؛ محمديونس قانونى، نورالحق علومى، احمدولى مسعود و يکتعداد افراد ديگر، از حمايت وى خوددارى خواهند کرد.
يک منبع شوراى همکارى احزاب و ائتلاف هاى سياسى گفت: نمى فهمد که در ائتلاف و يا جبهۀ ملى، چه  مشکلات به وجود آمده؛ اما نمايندگان آن، در شوراى همکارى به شکل منظم حاضر ميشوند.
پژواک تلاش نمود تا درمورد، نظريات محمد يونس قانونى و نورالحق علومى را نيز داشته باشد؛ ولى موفق نشد.
اما احمدولى مسعود به پژواک گفت: هرچند از موسسين ائتلاف ملى افغانستان است؛ اما از يک سال گذشته بدينسو، اين ائتلاف را ترک کرده و با هيچ  گروه سياسى ارتباط ندارد.
همچنان چندى قبل، موضوع کانديداتورى داکتر فاروق وردک وزير معارف نيز مطرح شد؛ اما  امان  الله ايمان سخنگوى وزارت معارف گفت که تاکنون، فاروق وردک درين مورد اظهارنظرى نکرده است.
همچنان استاد لال پاچا آزمون مشاور داکتر اشرف غنى احمدزى، به پژواک گفت که داکتر اشرف غنى، تاکنون درمورد نامزدى خود سخنى نگفته و نه هم در مورد باکسى ملاقات داشته است.
وى افزود که داکتر احمدزى، يک برنامه را به نام اجماع ملى آغاز کرده، با يکتعداد افراد ملاقات هايى نيز داشته و هدف اجماع اين است تا جوانان و قشر سياسى، بالاخره به يک نتيجه برسند.
 
معاونين احتمالى:
همچنان گفته ميشود که داکتر عبدالله عبدالله، ضراراحمد مقبل، محمديونس قانونى، احمدضيا مسعود، عطامحمد نور، صلاح الدين ربانى، محمدمحقق، نور اکبرى، داکتر شاه جهان، صادق مدبر و امرالله صالح  در مورد معاونت فکر مى کنند.
يک منبع نزديک به دولت گفت که امريکا و بريتانيا تلاش دارند که از بين محمديونس قانونى، امرالله صالح و داکتر عبدالله، يکى شان معاول اول شوند.
گفته ميشود که داکتر زلمى  خليلزاد، براى معاونت با عطا محمدنور، احسان الله بيات، قيوم کرزى، صلاح الدين ربانى و صادق مدبر فکر مى کند.
 
اجماع ملى
تاکنون شش طرح مختلف براى اجماع ملى از سوى گروه هاى مختلف و اشخاص، پلان شده و به دسترس پژواک قرار دارد؛ اما آنها از طريق  اجماع ملى براى خود کمپاين مى کنند.
تاکنون طرح هاى "ميثاق ملى براى ثبات و تحول" در ١٦ صفحه از سوى داکتر اشرف غنى، "د باثباته بدلون لپاره ملى طرحه" در ده صفحه از سوى داکتر خليلزاد، و يک طرح بدون نام در چهار صفحه از سوى استاد سياف تهيه گرديده است.
همچنان يک طرح  يک صفحه يى به نام "دولس دپياوړتيا بهير" از سوى عبدالقيوم کرزى برادر رييس جمهور، طرح سه صفحه يى به نام "ديدگاه و اهداف کوتاه مدت و درازمدت در افغانستان" از سوى على احمد جلالى، و طرح احمدولى مسعود در ١٠١ صفحه که به نام "جنداى ملى، ريفورم سياسى و ايجاد صلح پايدار درافغانستان" به شکل کتاب تهيه گرديده، وجود دارد.
به گفتۀ صفى الله شيرزى عضو دفتر داکتر زلمى خليلزاد؛ هدف داکتر خليلزاد، ايجاد اجماع ملى است و براى اين هدف تلاش هايى نيز کرده است؛ اما فيصله نموده که در سفر آيندۀ خود به کشور، سرنوشت اجماع ملى را مشخص کند.
به باور وى، امکان دارد که اجماع ملى، دو ماه  بعد ايجاد شود و هدف خليلزاد از اجماع ملى، کم نمودن تعداد نامزدان و فراهم کردن زمينه براى رقابت سالم است.
داکتر شيرزى افزود که آنها عملاً فورم هاى کمپاين داکتر خليلزاد را به مردم توزيع مى نمايند و يک کميته سياسى را نيز براى ثبت و ملاقات هاى مردم ايجاد کرده اند.
به گفتۀ وى، توزيع فورم و ثبت نام مردم در تمامى ولايات کشور آغاز گرديده است.
يکى از اعضاى ديگر اين دفتر که مصروف گفتگو در مورد اين موضوع با يک کس ديگر بود و من نيز حاضر بودم، گفت که داکتر خليلزاد، با شمار زيادى از رهبران جهادى و غيرجهادى ملاقا ت کرده است.
وى علاوه کرد که در زمان رفتن وى؛ احمدضيا مسعود رييس جبهه ملى، گل آغا شيرزى والى ننگرهار، محمدمحقق و عبدالرشيد دوستم، براى خدا حافظى با وى آمده بودند.
اما حميدالله فاروقى سخنگو و عضو شوراى رهبرى حزب حق و عدالت گفت که حزب حق و عدالت، ميخواهد  به شکل موثر در انتخابات اشتراک نمايد و براى اين هدف، يک برنامۀ ملى را آغاز کرده است.
وى افزود که براى ايجاد يک نظام؛ تلاش دارند که آراى مردم را با اکثريت قاطع از آن خود نمايند و جايى براى سوالات مشروعيت و غيرمشروعيت آن باقى نماند.
موصوف علاوه کرد که از همين رو، گفتگو در شوراى احزاب را با ٢٣ حزب آغاز کرده و تاکنون نام کدام کانديدا گرفته  نشده است.
به گفتۀ وى، زمانيکه شوراى احزاب به يک فيصله رسيد، بعد از آن انتخابات ديموکراتيک به اساس اساسنامۀ حزب حق و عدالت برگزار مى گردد و کانديداى خود را ممکن از طريق انتخابات معرفى نمايند؛ اما آنها تاکنون درمود کدام بحث نکرده اند.
معين مرستيال معاون حزب حق و عدالت، به پژواک گفت که يک طرح ملى سه ماده يى، در شوراى همکارى احزاب تهيه شده است.
وى گفت که ماده اول اين طرح، ايجاد يک تيم تخنيکى ملى است که تعداد آن از ٨٠ تا ١٠ تن و شامل اعضاى تمامى احزاب ميباشد؛ بعداً ايجاد يک برنامۀ ملى، و مادۀ سوم آن عبارت از توافق با يک کانديد واحد است.
به گفتۀ وى، هرچند تواقق با دو ماده اول وجود دارد؛ اما مشکلات در ماده سوم که عبارت از اعلام  يک کانديد واحد است، موجود است.
جنرال امرالله امان عضو جزب ملى متحد گفت که بحث ها در مورد، در شوراى همکارى احزاب و ائتلاف ها به نهايى شدن نزديک شده و فيصلۀ نهايى، به روز پنجشنبه آينده در نشست رهبران احزاب و ائتلاف ها صورت خواهد گرفت.
اما عبدالله کامه وال مسوول مطبوعاتى حزب اسلامى به رهبرى عبدالهادى ارغنديوال، گفته هايى را که گويا حزب اسلامى در تفاهم حمايت از حنيف اتمر اشتراک نموده، رد کرده و گفت که موقف آنها طورى است که انتخاب، بايد از طريق اجماع ملى پيش برده شود.
در پهلوى آن، حزب اسلامى و کريم خليلى يک اتحاد مشترک داشته و تلاش دارند تا زمنيه را براى انتخابات از  طريق اجماع ملى مساعد نمايند؛ اما اگر امکان نداشت، کانديد خود را اعلام خواهند کرد.
موصوف افزود که حزب اسلامى، در شوراى احزاب اشتراک مى نمايد؛ اما تاکنون با فردى خاص صحبت نکرده است.
همچنان قطب الدين هلال عضو ديگر حزب اسلامى، اخيراً دفتر خود را در کابل باز کرده و تلاش دارد که  گروه هاى مختلفت حزب اسلامى چون فاروقى، سباوون و ارغنديوال را متحد نمايد.
احمدولى مسعود عضو پيشين ائتلاف نيز گفت که وى طرح اجنداى ملى را پيش ميبرد.
عبدالله کامه وال مسوول مطبوعاتى حزب اسلامى، در مورد نامزدى داکتر فاروق وردک گفت که  يکتعداد  رسانه ها در مورد، افواهاتى را نشر کرده؛ اما در پاسخ اين سوال که آيا وردک، اکنون عضويت شوراى رهبرى و حزب اسلامى را دارد يا خير؟ گفت که وى، وزير حکومت است و طبق قانون نمى تواند عضويت شوراى رهبرى اين حزب را داشته باشد.
اما زمانيکه از وى در مورد عبدالهادى ارغنديوال وزير اقتصاد سوال شد؟ گفت که وزارت اقتصاد را در زدوبند سياسى به دست آورده و موصوف، قبل از وزارت نيز رهبر اين حزب بود.
 همچنان يک منبع نزديک به شوراى همکارى احزاب گفت که رييس جمهور، به يک گروپ وظيفه سپرده تا کارهاى اجماع ملى را پيش ببرد؛ اجماعى که داکتر زلمى خليلزاد، داکتر اشرف غنى، و استاد سياف در آن اشتراک دارند و در پايان از جمع اين سه تن، از يک تن شان حمايت خواهند کرد.
وى افزود که رييس جمهور کرزى با يکتعداد افراد ديگر که شامل فاروق وردک، عمر داوودزى، عزيزالله لودين و... است نيز گفته که بايد دست به کار شوند و در نتيجه يک کانديد واحد انتخاب نمايند؛ اما از  بين اين افراد، هيچ کس انتخاب نميشود؛ از همين رو يکتعداد افراد، نخست علاقه مندى خود را به انتخابات نشان ميدهند؛ اما بعدا خاموش ميشوند.
اين منبع، در صحبت با پژواک گفت که قيوم کرزى برادر رييس جمهور کرزى، شامل اين  گروه ها نيست  و برنامۀ خود را با تنهايى آغاز کرده و آن را به پيش ميبرد.
منبع افزود که قيوم کرزى، اکنون يک برنامه را تحت نام "دولس دپياوړ تيا بهير" آغاز کرده است.
به گفتۀ اين منبع، استاد سياف نيز با تيم رييس جمهور کرزى ارتباط دارد. وى نيز يک برنامۀ جداگانه را آغاز کرده؛ اما در حقيقت با رييس جمهور کرزى يکجا ميباشد.
حکومت موقت:
گفته ميشود که بيشتر توجه رييس جمهور، اکنون به خودش است و مى کوشد که در قدرت باقى بماند؛ اما اينکه قانون به وى اجازه نداده و قدرتش پايان مى يابد، ميخواهد که انتخابات برگزار شود و قدرت را به رييس جمهور آينده بسپارد.
بر اساس معلومات منابع نزديک به ارگ، پلان آخرى که در ارگ طرح  شده، بيانگر حکومت موقتى است که  براى دو سال در افغانستان به ميان آيد و پس از آن، انتخابات داير گردد.
به گفتۀ منبع؛ امريکا، بريتانيا و طالبان نيز روى ايجاد حکومت موقت به تفاهم رسيده اند؛ اما حالا برچگونگى آن فکر و مذاکره مى کنند.
اما رييس جمهور کرزى، روز شنبه (٨سرطان٩٢) در اجلاس مشترک با صدراعظم بريتانيا گفت که برخى کشورها به شمول پاکستان ميخواهند که قدرت تقسيم شود و حالت ملوک الطوايفى به ميان آيد.
همچنان يک منبع وزارت امور خارجه تصريح نموده که يک مقام ارشد پاکستان در اسلام آباد، با ديپلمات افغان، در مورد تقسيم قدرت گفتگو کرده و خواسته است  که ولايات جنوب به طالبان سپرده شود.
محمود کرزى برادر ديگر حامد کرزى، در مورد نامزدى قيوم کرزى به پژواک گفت که اگرچه تا حال قيوم کرزى نامزدى اش را به شکل رسمى اعلام نکرده؛ اما وى بخاطر رفاه و پيشرفت کشور، نامزد انتخابات آينده مى باشد.
وى در پاسخ به اين پرسش که قيوم کرزى، از حمايت حامد کرزى برخوردار است يا نه؟ گفت که نظر حامد کرزى  تا حال در اين رابطه روشن نيست و بهتر است که از خودش پرسيده شود.
محمود کرزى افزود که قيوم کرزى، با شمار زيادى از سياستمداران و اقشار مختلف جامعه، ديدن نموده  و پروگرام "د ولس د پياوړتيا بهير" را آغاز کرده؛ اما وى از کسى نام نبرده است.
وى گفت که  در اجماع اسلامى ملى، مجاهدين، علما، بزرگان قوم، جوانان، استادان پوهنتون و نويسندگان شامل اند.
شيراعظم اعظم رييس دفتر داکتر زلمى خليلزاد در کابل، به پژواک گفت که داکتر خليلزاد ميخواهد يک اجماع ملى سراسرى را ايجاد کند، که در آن تمام قوت ها و نيروهاى سياسى شرکت داشته باشند.
وی افزود که خیلیلزاد همچنين در تلاش است تا در این اجماع، مردم پاک و قابل قبول مردم اشتراک کنند و به افرادى اجازه د اده نشود که متهم به کشتار، آغشته به فساد و قابل قبول مردم نباشند.
موصوف گفت که در هفته های نزدیک، سرنوشت اجماع ملی واضح خواهد شد، که در این مورد داکتر زلمی خلیل زاد با رییس جمهور کرزی صحبت های مفصلی انجام داده و در پهلوی آن، با تمامی رهبران  بزرگ سیاسی کشور نیز ملاقات کرده است.
وی علاوه کرد که میخواهد کاندیدا از طریق اجماع ملی انتخاب شود؛ اگر اجماع ملی، داکتر خلیل زاد را کاندیدا کند، موصوف آمادگى اش را دارد.
اعظم افزود: آنها به این نظراند که صلاحیت های خلیل زاد، بگروند جهانی و تمامی نکات مهم را دارا میباشد؛ شاید اجماع ملی به حیث کاندیدا انتخابش کند.
تلاش های کم کردن کاندیدان:
شماری دیگر از شخصیت ها که با بعضی کاندیدان گذشته ارتباط دارند و یا هم مستقل اند، با در نظرداشت تجربه های گذشتۀ انتخابات که 44 کاندیدا داشت، در تلاش این اند که کاندیدان انتخابات آینده را کاهش دهند.
دربین آنها جرگۀ فکر وعمل، حرکت ملی بزرگ و گروه های دیگر، به نشست ها و جلسات خود آغاز کرده اند و در پلان است که به بسیار زودی، جرگۀ فکر وعمل، با کاندایدان ممکنه، ملاقات های خود را آغاز کنند.
آنها میگویند که برای نگهداری منافع ملی افغانستان و کاهش مصارف انتخابات، تلاش میکنند تا کاندیداها را کاهش دهند.
نشست های قومی ومنطقوی:
شماری از نشست ها به نام های مختلف، از سوی اقوام بزرگ و کوچک در کابل و بعضی  ولایت دایر شده است؛ گرچه این نشست ها به شکل آشکار جنبۀ انتخاباتی نداشته اند؛ اما هدف مسوولین این نشست ها جلب توجه کاندیداها در هنگام انتخابات ریاست جمهوری میباشد.
بطور نمونه نشست های جدا گانۀ بزرگ اقوام احمدزی و ناصر در خیمۀ لویه جرگه، نشست شورای مشرقی در کابل، نشست سلیمان خیل، نشست ځدران و شماری دیگر از اقوام، که نشست هايى را دایرکرده اند.
تحقیق:
وحید مژده کارشناس مسایل سیاسی میگوید که وی تنها از کاندیداتوری قیوم کرزی برادر رییس جمهور کرزی، آگاهی دارد.
وی به پژواک گفت: اینکه کاندیدان دیگر، چرا بطور آشکار کاندیداتوری خود را اعلام نمی کنند؟ دلیل آن این است که بازی امریکا در افغانستان مشخص نیست.
موصوف افزود: شماری دیگر که برای خود شان طرح های شانرا پیش کرده اند، در آنها یگانه نفر استاد سیاف است که در انتخابات آینده، خود را کاندیدا کرده و برای مصوونیت خود و رییس جمهور کرزی، تلاش های بسیاری را انجام میدهد.
مژده علاوه کرد که در مورد بسیارى افراد، پروپاگند کاندیداتوری وجود دارد، که خودآنها تا حال باور ندارند که انتخابات برگزار میشود؛ بخاطریکه در شمال کشور جنگسالاران سلاح توزیع کرده اند، مردم را مسلح کرده و در مورد انتخابات، در مجموع یک سردرگمی وجود دارد.
 این در حالى است که بدون افراد یادشده، نام شمار دیگری نیز برای کاندیداتوری ریاست جمهورى، در بین مردم ذکر میشود، که در این افراد میرویس یاسینی معاون اول ولسی جرگه، سرور احمدزی، فوزیه کوفی، ستارسیرت، حاجی ظاهر و شماری دیگر از افراد نیز شامل اند.