فيض آباد (پژواک ١٢عقرب ٩٢) : با وجودى که مسوولان بدخشان مى گويند که دولت در بخش اقتصاد توجه زيادى نموده، اما دهاقين ، مشکلات مواصلاتی و نبود مارکيت را از چالش هاى عمده بر سر راه خود مى دانند.
همين مشکلات مواصلاتى و نبود شهرک هاى تجارتى و رهايشى بر امور تجارت نيز اثر گذاشته و تاجران را با مشکل روبرو نموده است.
بدخشان یکی ازولایات سرحدی درزون شمالشرق است و با پاکستان، چین وتاجکستان سرحد دارد.
زراعت :
مسوولان زراعت ميگويند که ٨٠ درصد اقتصاد مردم این ولايت به زراعت و مالدارى گره خورده است و دولت درسالهای اخیرتوجه بیشتری به وضعیت زراعت ومالداری مبذول داشته است.
انجنیرمحمدعالم عالمی، رییس زراعت بدخشان ميگويد که ۶۶ هزار هکتار زمين آبى و ۲۰۰ هزار هکتار زمين للمی درين ولايت وجود دارد که عمدتاً دهاقین دردوفصل ازآن حاصل ميگيرند.
راغها، ارگو، درایم، تيشکان، شهربزرگ، کشم، ارغنچخواه ،خواهان، یفتل پایین وبرخی ازولسوالی های دیگر کوهستانى از جملۀ ساحاتى اند زمين آن للمى يعنى متکى به آب باران است.
رييس زراعت ميگويد که برای دهاقین کمکهای لازم صورت گرفته و زمینه های خوبی برای حفاظت محصولات وبازاریابی آنان مساعد گرديده است.
عالمی علاوه میکند که همواره درموسم گندم وبرنج تخم های بذری اصلاح شده وکودکیمیاوی در اختيار زارعين قرار داده شده است.
وی گفت که درهفته گذشته برای بيش از ۵۲ هزار دهقان ۱۱ ولسوالی سرحدی تخم بذری اصلاح شده وکودکیمیاوی برای هردهقان ۲۵ کیلوگندم، ۲۵ کیلوکودسیاه و۵۰ کیلو کودسفید به شکل رايگان توزیع شده واین روند درسایرولسوالی ها نيز عملى خواهد شد.
رييس زراعت درمیان ولسوالی های سرحدی به ولسوالی وردوج اشاره نموده ، ميگويد که ظرف سالهای اخیربنابر ناامنی برای دهاقین هیچگونه همکاری صورت نگرفته بود واین نخستین باری است که دهاقین وردوج ازین امتیاز بهره مند شده اند.
به گفتۀ عالمى، سالانه هزاران تُن محصولات زراعتى چون گندم ، جو ، انگور ، سيب ، بادام ، پسته ، چهارمغز، زغر، کنجد، زردآلو، پياز ، کچالو ، بادنجان رومی ،بامیه، تره ، بادرنگ، زردک وسایرمیوه ها وسبزى ها جمع آورى ميشود ؛ اما با درنظر داشت نياز و مصرف مردم، محصولات بدست آمده، احتياجات مردم را رفع کرده نميتواند .
رییس زراعت بدخشان گفت که درمیان ولسوالی هاى ٢٨ گانۀ بدخشان تنها درقسمتی ازولسوالی کشم ، شالی کشت میشود ودربقیه ولسوالی ها به دلیل نبود و يا کمبود آب زراعتی، تنها به کشت گندم مبادرت ورزيده ميشود.
زارعين ، مالداران وباغداران براعمار بندهاى آب و تقويت اقتصاد زراعتى تاکيد نموده، خواستار ايجاد مارکيتهاى فروش براى محصولات ، ایجادسردخانه ها براى نگهداشت ميوه و سبزى ها و پروسس آن ميباشند .
میرحیدر یکتن ازباغداران ولسوالی خواهان که هشت جریب باغ سیب دارد، ميگويد که بعدازبرداشت حاصل، ازینکه راه صعب العبوراست نمیتواند به موقع آنرا برای فروش به بازارانتقال بدهد وازهمین روبعضى سيب ها فاسد ميشود.
وى،نبود بازاريابى براى محصولات را چالش دیگری فرا راه باغداران دانسته می افزاید که در طول چند سال گذشته صدها تُن ميوه و سبزى مردم به علت نبود مارکيت يا خراب شده و يا هم به قيمت نازل درولسوالی بفروش میرسد.
اين باغدار گفت: ((دولت بايد راه ها ره برى ما جور کنه و مارکيت پيدا کنه.))
مسوولان زراعت بدخشان میگویند که ازهرراه ممکنه تلاش دارند تادرقسمت رشد سکتور زراعت وبلندبردن سطح اقتصاد دهاقین گام بردارند ودرین راستا لازم است تاحکومت مرکزی نیزباآنان همآهنگ شده و به مشکلات راه های مواصلاتی ، ساخت کانال وسربند ها توجه کند.
محصولات عمدۀ زراعتی بدخشان را برنج، گندم، جو، ارزن وباقلى تشکیل میدهد. علاوه بر آن سیب بهارک وچارمغز اين ولايت از شهرت خوبی برخوردار بوده و بادام کوهی در مناطق کوهستانی بدخشان نيز یافت میشود.
تجارت و سرمايه گذارى:
شماری ازتاجران ملی دربدخشان میگویند که کارهای تجاری درین ولایت رونق یافته وازین سبب براقتصادمردم اثر مثبت برجا گذاشته است .
آنان می گويند که امنیت نسبی باعث شده است که سرمايه گذاران داخلى و خارجى با اطمينان کامل در اين ولايت سرمايه گذارى کنند و همچنان زمینه ها برای صادرات میوه خشک وتازه نيز فراهم گرديده است.
قربان علی یکتن ازتاجران شهرفیض آباد مرکز بدخشان که پوست قره قل صادر ميکند، میگوید که وضعيت فعلى امنيى خوب است وباگذشت هرروز، امور تجاری درین ولایت درحال شکل گرفتن است.
وی می پذیرد که تاجران به دلایل مختلف ازسوی دولت حمایت ویاهم تشویق نمیشوند، ولی تاکید میکند که ادارۀ محلی همواره به مشکلات رسیدگی کرده است .
این تاجرملی گفت: (( اگر دولت شرايط خوب و مناسب براى سکتور خصوصى مهيا سازد و وضعيت امنيتى بهترشود، اقتصاد مردم تقويه ميشود و زمينه کار نيز براى آنها مساعد میگردد .))
رحمان بیگ یک تاجر ديگر از ولسوالی کشم ميگويد، درصورتیکه برای تاجران شهرک رهایشی ، وسهولت ها از قبیل پایین آوردن بهای اوراق ترانزیتی فراهم شود و ازباجگیری در راه ها ، وسارقین مسلح جلوگيرى گردد، نه تنها تاجران داخلى به کارهای تجارتی بیشترازپیش تشویق میشوند بلکه تاجران ومتشبثین خارجی نیزبه سرمایه گذاری درین ولایت تشویق شده وازسوی هم برعواید دولت افزوده خواهدشد.
عبدالمعروف راسخ سخنگوی والی بدخشان میگوید که این ولایت برای پیشرفت ورشد امور تجارتى بسترخوبی است و مسوولان محلى همواره ازتاجران ملی خویش حمایت نموده است.
وى متذکرشد که مشکلات تاجران را بادرنظرداشت وضعیت عمومی کشور، باتشریک مساعی وزارت تجارت و اتاق تجارت وصنایع رفع خواهندساخت.
تاجران بدخشان محصولات زراعتی را برای فروش ازراه هاى تخار- کندزبه مزارشریف ویاهم کابل وسایرولایات انتقال میدهند.
صنايع دستى :
مسوولان رياست امورزنان بدخشان میگویند که درسالهای اخیر، توجه به اقتصاد زنان بیشترشده ،پروژه های حرفوی بیشتری راه اندازی گرديده وزمینه های خوب بازاریابی برای رونق یافتن صنایع دستی زنان فراهم شده است.
ذوفنون حسام ناطق رییس امورزنان بدخشان ميگويد که موسسات غير دولتى محلی تعهدکرده اند که درراستای خودکفایی زنان وفراهم آوری زمینه های بازاریابی برای محصولات تولیدی به ویژه صنایع دستی زنان همکاری میکنند.
صنایع دستی وعنعنوی مردم بدخشان به شمول زنان را الچه بافی، کرباس بافی، گیلم بافی، چکمن دوزی، قاقمه بافی، گلدوزی ،خامکدوزی ،موزه وکفش دوزی ، چمبوس دوزی، پیزار دوزی، کلالی، معماری ،نجاری، زرگری،آهنگری، و مسگری تشکیل میدهد.
پارچه های ابریشمی ، پشم ریزی، پوستين دوزى، ، پشمينه بافى، دف سازى، ظروف گلى ، يخ سازى و فابريکۀ آرد ، بخش ديگر صنعت مردم بدخشان را احتوا ميکند.
رييس امور زنان بدخشان ميگويد که درسال هاىاخیرتوجه دولت به رشد وانکشاف صنایع وتولیدات داخلی بیشترشده ودرحال حاضرصدها خانم درپروژه های حرفوی مصروف کار هستند.
وی گفت که همه ساله نمايشگاه هاى تولیدات دستی زنان برای بازاریابی به معرض دید قرار ميگيردودرین راستا توجه دولت وموسسات خارجی نیز بیشترشده است.
رييس امورزنان بدخشان می گوید که هرچند هنوز بازار مناسب خارجى براى اين صنايع دستى ايجاد نشده؛ اما در بازارهاى منطقه از رونق فراوان برخوردار است.
به گفتۀ وى، باغ زنانه رابرای راه اندازی نمایشگاه های صنایع دستی زنان ومارکیت یابی برای تولیدات آنها به مسوولین مربوطه پیشنهاد کرده اند که بعدازمنظوری درين قسمت نیز اقدام خواهدشد.
رييس زنان بدخشان علاوه ميکند که درسال هاى اخير، حدود ۱۵۰ گروپ خودی زنان را درمرکز وشماری ازولسوالی ه ایجاد کرده اند که این گروپ ها علاوه بر آنکه تسهیلات لازم را برای زنان بى بضاعت و گوشه نشین مساعد میسازد، آنان را درتصمیم گیری ها وموضوعات اجتماعی وسیاسی نیز سهم ميدهند.
خانم ناطق ميگويد که دوبازارمشترک دربدخشان درسرحد با تاجکستان نیزوجوددارد که درآن صنایع وتولیدات وطنی به فروش ميرسد و اينکار در رشد اقتصادى تاثير گذار است.
مروه،یکتن ازخانم ها در شهرفیض آباد که پیشه قالین بافی وخامک دوزی دارد ،مى گويد که صنایع دستی مورد توجه جهانیان قرارگرفته، امابازاریابی وایجادزمینه هابرای فروش آن کمتراست.
وی مى افزايد که صنایع دستی مورد نیازرابه انواع واقسام تهیه میکنند، اما دربازارهای بدخشان به قیمت نازل بفروش میرسد که حتی مخارج زندگی آنها راپوره کرده نمیتواند.
اين خانم قالين باف خواهان تقویت سکتورصنایع دستی زنان گردید.
