غزنی؛ یکی از ولایات مهم و مرکزی افغانستان به شمار می رود. این ولایت از جملۀ ولایات درجه دوم است و بیشترین  آثار با ارزش و تاریخی را دارا می باشد.
در ولایت غزنی، آثار و آبدات تاریخی زیادى وجود دارد. مسوولین ریاست معادن  می گویند که در این ولایت؛ طلا، مس، آهن، تیل سرب، طلای سفید، جست، و لفرامیت، سیماب، لاجورد، مرمر، تالک، گچ  و نمک وجود دارد، که سروی و بررسی برخی از این معدن ها خاتمه یافته است و برخی دیگر، همچنان زیر خاک می باشند.
همچنين مقامات ریاست معادن غزنی ميگويند که معلوم نیست معادن شناخته شده؛ از سوی چه کسی کشف شده است؟
معادن این ولایت، بر اساس معلومات به دست آمده، به ترتیب ذیل ميباشد:
۱- معدن طلای زر کشان: این معدن در ولسوالی مقرآن ولایت قرار دارد، که 90 کیلومتر از شهر فاصله دارد، مساحت آن 484 کیلومتر مربع تخمین شده است.در سال های 1339 و 1351 روسیه و متخصصین جرمنی و امریکا، بالای معدن زرکشان تحقیق به عمل آوردند، که ذخیرۀ این معدن 7500 کیلوگرام طلای سرخ است.
٢- معدن مس زرکشان: مقامات وزارت معادن و پطرولیم می گویند که در منطقه زرکشان ولسوالی مقر غزنی؛ معدن مس موجود است، که از سوی متخصصین داخلی و خارجی شناسايى شده است. وحیدالله شهرانی وزیر سابق معادن و پطرولیم می گوید که در منطقۀ زرکشان ولسوالی مقر؛ در معادن مشترک مس و طلای سرخ، به ارزش 30 ملیارد دالر مواد موجود است. معادن مس و طلای زرکشان ولایت غزنی، برای بار اول در سال 1971 توسط انجنیران افغان و روس، در یک سروی مشترک کشف شد.
٣- لاجورد: به اساس معلومات، 2500 سال قبل، از افغانستان به مصر لاجورد صادر شده، که از آن برای ساخت چشم های مجسمه فرعون کار گرفته شده است.  در ولایت غزنی، معدن سنگ لاجورد موجود است؛ اما مقدار آن دقيقاً واضح نیست.
۴- مرمر:  برعلاوۀ شماری از ولایات کشور؛ در ولسوالی جاغوری ولایت غزنی نيز معدن سنگ مرمر وجود دارد. تا کنون در کشور نزدیک به 35 نوع سنگ مرمر در 45 رنگ مختلف تثبيت و شناخته شده، که ارزش آن 150 میلیارد دالر تخمین گرديده است. به اساس شمارش ها 80 فیصد سنگ مرمر افغانستان، برای پروسس و پالش به پاکستان، فى تن 40 دالر به فروش می رسد، که پس از پروسس و پالش، به مبلغ 300 دالر دو باره بالای افغانستان فروخته ميشود.
۵- نمک: نمک، یکی از مواد معدنی در افغانستان به شمار می رود، که یک معدن بزرگ آن در ولسوالی مقر ولایت غزنی موقعیت دارد؛ اما معلوم نیست که در این معدن، چه مقدار نمک موجود است.
 ٦- لیتیم: در ولسوالی ناور غزنی، که از شهر غزنی حدود 100 کیلو متر دور است، در سال 1390 معدن لیتیم کشف شد. به اساس تحقیقات زمین شناسان افغان و خارجی، این منطقه نسبت به سایر مناطق جهان، از لیتیم بیشتر برخوردار است، در این معدن 30 فیصد لیتیم، طلای سرخ و مس موجود ميباشد.
به اساس معلومات مسوولین ولایت غزنی، برای معادن شناسان واضح شده است که ذخیرۀ بزرگ لیتیم، در ولسوالی ناور غزنی موجود است، که به اندازه ذخیرۀ نفت عربستان سعودی لیتیم وجود دارد.
لیتیم، یک ماده کیمیاوی با ارزش است، که در تیليفون ها، کمپیوترها و در ساخت بطری های آن کار گرفته می شود. استفاده از لیتیم در ساخت بطری ها کیفیتی را به وجود می آورد، که مردم می توانند برای ساعت ها بدون انرژی برق، از کمپیوتر و تیليفون استفاده نمایند.
همچنان در غزنی معادن دیگری هم وجود دارد، که یادآوری آنها ناممکن است؛ تنها برخی معادنى را یادآوری می کنیم که تثبیت شده؛ اما در مورد ذخایر و استخراج آنها کدام مستندی در دست نیست.
به طور نمونه: در ولسوالی زنخان ولایت غزنی، که از مرکز 30 کیلومتر دور است، معادن سنگ کرومایت و تالک شناخته شده است؛ همچنين در منطقۀ رباط ولسوالی ده یک این ولایت، یک معدن مس هم شناسایی شده است؛ در ولسوالی واغظ ولایت غزنی، ذخیرۀ تیل شناسایی شده؛ و در ولسوالی اندر، از موجودیت طلای سرخ نیز سخن گفته شده است.
در ولسوالی ناور، معدن گچ و همچنان 160 کیلومتر دورتر از شهر غزنی در ولسوالی جاغوری، معدن سنگ مرمر کشف شده است.
  در ولسوالی مالستان غزنی، که 175 کیلومتر از مرکز شهر دور است، معادن تراورتین و سنگ مرمر کشف شده؛ اما از ذخایر و اکتشاف آن معلومات دقیق در دست نیست.