ميمنه(پژواک،٣ دلو، ٩٢) : فاریاب ازجملۀ ولايات شمال کشور بوده و داراى معادن طبيعى غنى به شمول نفت وگاز و نمک است،اما این ولایت تا هنوز در ردیف ولایاتى قراردارد که کار اندکى بر ذخایر معدنی آن صورت گرفته است.
تحقيقات و مطالعات جیولوژیکی در سالهای گذشته نشان میدهد که ذخایر فراوان معـدنی درين ولايت وجود دارد و اگر شرایط مساعد شود، امکانات وسایل تخنیکی موجود باشد از جملۀ ٢١٢ عنصر فلزی و سنگی ٧٠ درصد آن قابل استحصال است، اما این ولایت در ادوار مختلف به باد فراموشی دولت ها قرار گرفته است.
فارياب که با ترکمنستان سرحد دارد، منابع نمک ، گچ ، سنگ رخُام ، مرمر، زغال سنگ و ذخایر بزرگ نفت و گاز را در خود جا داده است؛
مطالعات ماه های اخیر نشان میدهد که فاریاب دارای بزرگترین ذخایر نفت و گاز در منطقه است .
متخصصین تُرکی و امریکایی در این اواخر ذخایر بزرگ نفت و گاز را در فاریاب کشف نمودند که در شش دهۀ اخير به چنین ذخایر دست نیافته بودند که بزودی فاریاب مرکز نفت و گاز در منطقه اعلام خواهد شد.
متخصصين به اين باور اند که اگر ذخایر معدنی فاریاب استراج شود،نه تنها اقتصاد اين ولايت رشد ميکند؛ بلکه اقتصاد کشور تقويت یافته و زمینه کار برای هزاران تن مهیا میگردد.
ذخایر گازدر ولسوالی های خانچارباغ و اندخوی در ١٣٠ کیلومتری شمالشرق شهر میمنه مرکز فاریاب همسرحد با ترکمنستان و ذخایر نفت در منطقه خواجه اسپلان ولسوالی قیصار در ٨٠ کیلومتری شمالغرب شهر میمنه و در٣٠ کیلومتری سرحد ترکمنستان موقعیت دارد.
ازجملۀ مشهورترين معادن میتوان ازمعدن نمک ولسوالى دولت آباد، معدن گچ ولسوالی شیرین تگاب و اندخوی ، معدن سنگ رخام ، مرمر و زغال سنگ در ولسوالی المار یاد کرد.
قرار داد معدن نمک دولت آباد، معدن گچ آستانه بابا و معدن گچ اندخوی به شرکت های خصوصی سپرده شده است.
١-معدن نمک:
معدن نمک دولت آباد بزرگترین معـدن نمک درافغانستان بوده ،طول کاسه آن به ١٠ کیلومتر و عرض آن به چهار کیلومتر ميرسد.
این معدن قرن ها پیش وجود داشته ؛ اما در سال ١٣١٩ مجدداً کشف گردید که اکنون به معادن سه گانه ، میمنه – اندخوی و درزآب یاد میشود.
اين معدن، هشت سال قبل بایک شرکت خصوصی برای ١٠ سال قرارداد شده است که سالانه به حجم یکصد هزار تن نمک از آن استخراج میشود و در برابر هر تن نمک ١٢٢ افغانی به دولت می پردازد.
نمک معدن دولت آباد همه ساله در اخیر ماه میزان برای ١٥ روز جمع آوری میشود که به شکل کُنده ٢٠ تا ٤٠ سانتی متر ضخامت دارد. در اين مدت حدود دوهزار تن در استخراج نمک کار ميکنند.
٢- معـدن گچ:
معدن گچ ولسوالى شیرین تگاب درهشت نقطه درساحه آستانه بابا واقع بوده وسه سال قبل کشف شده است.
اين معدن با ٩شرکت خصوصی محلی و اشخاصی که ماشین و داش گچ پزی دارند قرارداد گرديده وسالانه از ٤٠٠ تا يکهزار تُن استخراج میگردد و درين معدن ده ها تن کار ميکنند.
يک تُن گچ ٤٥٠ افغانی قرار داد شده و عواید آن سالانه به دو میلیون افغانی میرسد.
متخصصين ميگويند که اگر امنیت در ساحه معدن تامین و سرک ارتباطی آن ساخته شود و کمپنی های بزرگ سرمایه گذاری نمایند ،گچ مورد ضرورت افغانستان از شیرین تگاب تامین خواهد شد.
در حال حاضر، گچ شیرین تگاب در سطح شمال کشور شهرت خاص پیدا کرده و حتی بازار گچ های وارداتی ایران را نيز به رکود مواجه ساخته است.
معدن ديگر گچ در بین تپه های ریگی در جنوبشرق مرکز ولسوالی اندخوى نيز موقعیت دارد که طی ٢٠ سال اخیر کشف شده است.
اين معدن به حجم يکهزار تُن تا پنج سال به یکی از شرکت های محلی سپرده شده است.
٣-معدن نفت :
معدن نفت درمنطقه جواجه اسپلان ولسوالی قیصار واقع بوده و درسال ١٣٥٤ توسط متخصصین شوروى سابق کشف گردید.
در آنوقت،سه حلقه چاه نفت حفر گرديد ؛ اما پس از کودتاى ٧ ثور سال ١٣٥٧ کار در آنجا متوقف شده وتمام دستگاه ها، وسايط، عراده جات ويونت مكمل قواى كار وتفحصات برجا مانده طی جنگهاى گذشته غارت گرديد.
تنها در يک چاه به عمق يکهزار متر در منطقۀ على گل اين ولسوالى ، دو اعشاريه سه ميليارد تُن نفت تخمين و محاسبه گرديده بود.
مردم مناطق دور ونزديک تيل خام را براى سوخت استفاده نموده ودر بازار ها بفروش ميرسانيدند ، اما حالا دولت استفاده از آنرا ممنوع قرار داده است.
قرارداد استخراج معادن نفت قیصار و ذخایر گاز ولسوالیهای اندخوی و خانچارباغ با شرکتهای تُرکی و امریکایی عقد شده است که کار آن به زودی آغاز خواهد شد.
بر اساس سروی و مطالعه اخیرى که توسط شرکت های تُرکی صورت گرفته ،علایم موجودیت نفت( تيل) و گاز در ولسوالی المار قرمقُل ، شیرین تگاب، و المار نیز دیده شده است.
هفت چاه نفت در ولسوالى قيصار در سال ١٣٥٥ توسط تصدى نفت و گاز شمال تفحص شده است که تنها در يک چاه به عمق يکهزار متر در منطقۀ على گل اين ولسوالى ، دو اعشاريه سه ميليارد تُن نفت تخمين و محاسبه گرديده بود.
اين درحالى است که وزارت معادن ميگويد که تحقيقات نشان ميدهد که بزرگترين منبع گازطبيعى در سطح ولايات شمال در ولسوالى اندخوى فارياب تثبيت شده است.
وحیدالله شهرانی وزير معادن که در ماه ميزان سالجارى در راس هيئتى به ولسوالى اندخوى رفته بود، گفت که اين تحقيقات در ظرف دو ونيم ماه به هزينۀ هفت ميليون دالر بودجۀ انکشافى دولت صورت گرفته است.
اين تحقيقات به هند و دوبى ارسال شده و نتيجۀ آن به وزارت معادن مواصلت کرده که بر اساس آن، اندخوى در سطح ولايات شمال از گاز طبيعى غنى برخوردار است.
اندخوى شامل چهار ولسوالى" اندخوی ، قرم قُل ، خانچارباغ و قُرغان " بوده و نفوس تخمينى آن به حدود ٤٥٠ هزارتن میرسد.
وزير معادن ميگويد که نتيجۀ تحقيقات را به داوطلبى کمپنى هاى مشهور جهان ميگذارند که ٩ ماه را در بر خواهد گرفت، بعد از آن هر کمپنى که برنده شد، جواز استخراج را بدست مى آورد.
شهرانى در مورد اينکه چه مقدار گاز طبيعى در اندخوى وجود دارد؟ گفت که اين موضوع بعد از آغاز تفحص آن معلوم خواهد شد.
گفتنى است که معدن نمک ولسوالی دولت آباد، معدن گچ ولسوالی شیرین تگاب ، سنگ رخام و مرمر در المار و چاه های نفت در ولسوالی قیصار زیر تهدید امنیتی قراردارد و مردم از دولت ميخواهند که امنيت اين ملکيت هاى عامه را تامين کرده و استخراج معادن را آغاز نمايد تا هم به دولت عايد شود و هم اقتصاد مردم با اشتغالزايى رشد کند.
ساير معادن:
معدن زغال سنگ در ولسوالی المار در ٦٠ کیلومتری شهر ميمنه واقع است ؛ اما تا کنون در مورد آن مطالعه دقیق صورت نگرفته است.
معادن سنگ رخام و مرمر پنج سال قبل با یک شرکت خصوصی قرار داد شده ، اما اين شرکت اخيراً به دلایل نا امنی در ساحه و نبود بازار، خواهان فسخ قرار داد گرديده است.
معدن يورانیم در ولسوالی گرزیوان ،معدن آهن در ولسوالی بلچراغ و معدن گوگرد درولسوالی شيرين تگاب نيز از جملۀ گنج های پنهانی زیر زمینی است که اکثر اين معادن، دست ناخورده بوده تاحال کشف نشده و یا هم ازآن استفاده صورت نگرفته است.
