۱- شهر ميمنه:
شهر ميمنه مرکز ولايت فارياب است. فارياب  ١٤ ولسوالى دارد که شامل پشتونكوت، المار، قيصار ، خواجه سبز پوش، شيرين تگاب ، دولت آباد، بلچراغ ، گرزیوان،کوهستان ، غورماچ و اندخوى(اندخوى قرمقُل، قُرغان و خانچارباغ ) است.
شهر میمنه ( شهر خجسته ) یکی از شهر های تاريخى و باستانی کشور به شمار میرود که در گذشته بنام هاى (يهوديه، نسائيه) نيز ياد ميشد. در قرن سوم هجرى شمسى، شهر يهودان" ميمنه " امروز ، مركز ادارۀ امارت نشين فارياب بوده است.
در قلب شهر میمنه تپۀ خاکی به ارتفاع ٢٥ متر وجود دارد که در زمان اسکندر مقدونی بالای آن قلعه يی ساخته شده و در آن مقبرۀ سیف الملوک نیز موجود بود که بيانگر تاریخ گذشته میمنه است، اما این قلعه در سالهای 1313 هجرى شمسى تخریب گرديد .
در سالهای ۱۳۳۵ هجری شمسی در زمان غلام حیدر عدالت حاکم اعلی بر سر تپۀ مذکور تعمیری بنام سینمای سیف الملوک اعمار گرديد که این سینما در سال ۱۳۷۹ توسط طالبان با تانک های غول پیکر منهدم شد.
تپۀ یا حصار قدیم میمنه در وسط پارک شاروالى که ۵۵ جریب زمین  مساحت دارد واقع شده است . با وجودیکه کار ساخت این پارک  با هزینه 1.2 میلیون دالر از دوسال بدینسو جریان دارد ؛ اما برای ساخت کدام بناء در جای حصار قدیم از سوی دولت اقدامی صورت نگرفته است.
شهر میمنه هوای صاف و گوارا و معتدل دارد. کشت و زراعت و اشجار آن از بند سرحوض در جنوب ولسوالی پشتونکوت آبیاری میشود. این شهر حدود ۲۰۰ هزار تن از اقوام متشکل اوزبک ، تاجیک ، ایماق ، سادات ، پشتون ، هزاره و ترکمن زیست مینمایند.
درشهر برق ۲۴ ساعته وارداتی ترکمنستان وجود دارد. ۲۳ کیلومتر از جاده های داخل شهر قير و کانکریت شده است ، در کنار شفاخانه افغان تُرک ـ میمنه، شفاخانه ۵۰ بستر نسايی مریم بیات، شفاخانه ۲۰ بستر معتادان نيز فعالیت دارد. کار اعمارشفاخانه ۵۰ بستر زایشگاه  به هزینه بیش از یک میلیون و شفاخانه یکصد بستر به هزینه نزدیک به دونیم میلیون دالر  جریان دارد.
صد ها محصل به شمول دختران در پوهنتون و دارالمعلمین فاریاب مصروف تحصیل و تعلیم اند و نهاد های علمی، فرهنگی مدنی،  رسانه ها ، تعلیم و تربیه ، ورزش، صحت  در حال رشد است.
۲-پشتونکوت :
دفتر اين ولسوال ىدر يک کيلومترى مقر ولایت در جنوب شهر میمنه قرار دارد و از جملۀ ولسوالى هاى بزرگ و پُرنفوس محسوب میشود .این ولسوالی در جنوب از منطقه سبز در فاصله چهار کیلومتری شهر میمنه تا منطقه "اودک " در ۸۰ کیلومتری با ولسوالی کوهستان، در شمال از ختم ناحیه نهم شهری از منطقه کاریز قلعه و خواجه موسی تا سرحد مشترک با ترکمنستان ، در غرب با منطقه عرب آقسای و میان دره ولسوالی المار و در شرق از منطقه بند خشت پُل ، بازار کته قلعه و تا کوتل نیشر با ولسوالی بلچراغ سرحد دارد.
وضعیت صحی ، تعلیم وتربیه نسبتاً خوب  بوده،  ۹۳ باب مکتب فعال میباشد، در قریه هاى نزدیک به مرکز ولسوالی برق ۲۴ ساعته وجود دارد. آب و هواى قسمت جنوبی و شرقی پشتونکوت معتدل ،اما قسمت غربی و شمالی آن تا سرحد ترکمنستان گرم است. یگانه بند آب "سرحوض" در فاریاب، دریای خشت پل که از ولسوالی های بلچراغ و گرزیوان سرچشمه میگیرد و چشمه زار های کاریزقلعه در این ولسوالی وجود دارد.
مردم آن مشغول زراعت، باغداری و مالداری بوده و بخش عمدۀ میوه هاى  مورد نیاز مردم شهر میمنه از قبیل انگور ، سیب ، بهی، انجیر ، زردآلو، خربوزه ، تربوز ، بادرنگ و سبزیجات مانند رومی ، پیاز ، کچالو ، لوبیا، بامیه ، بادنجان ، کدو ، زردک، کاهو ، گندنه و غیره، از همین ولسوالی تامین میشود.
اما تاکنون یک کیلومتر سرک این ولسوالی قير نشده و بارها مردم از تلف شدن زنان حامله و مجروحان واقعات به دلیل خرابی راه ها و خونریزی در هنگام انتقال به شفاخانه شهر میمنه، شکایت داشته اند. 
۳-خواجه سبزپوش:
در ۲۵ کيلومترى شمالشرق شهرمیمنه و در امتداد شاهراه میمنه ـ جوزجان موقعيت دارد. مرکز آن جمعه بازار بوده و از امنیت خوب برخواردار است. در این ولسوالی ۸۰ هزار تن از قوام ازبک ، عرب ، پشتون ، ترکمن و مُغل زندگی مینمایند و مشغول زراعت، مالداری و باغداری اند.
مکاتب و مدارس دينى برروی دختران و پسران باز و کلينیک های صحی فعال است. برق 24 ساعته وجود دارد؛ اما وضعیت فرهنگی در این ولسوالی چندان خوب نیست.
۴-شیرین تگاب :
 در ۵۰ کيلومترى شمالشرق مرکز در مسیر شاهراه میمنه ـ جوزجان واقع است و مرکز آن فیض آباد است. این ولسوالی ۱۴۳ قریه دارد.
 شیرین تگاب از امنیت خوب برخوارد است، ۴۱ مکتب ، يک دارالحفاظ و يک دارالعلوم برروی دانش آموزان دختر و پسر باز است. شفاخانه 20 بسترو کلینیک صحی فعال میباشد، برق ۲۴ ساعته وجود دارد ،وضعیت فرهنگی نسبتاً خوب بوده ،یک رادیو اف ام، دو نشریه به شکل گاهنامه و ماهنامه و انجمن فرهنگی جوانان فعالیت دارند.
برزگترین و باکیفیت ترین معدن گچ در شمال کشور و معدن گوگرد ، در منطقه آستانه باباى شيرين تگاب موجود است. ۱۰ داش گچ پزی مصروف تولید بوده و اين گچ علاوبر آنکه در ولایات شمال  بازار خوبی پیدا کرده،از لحاظ کیفيت ،گچ ایران و ولايت بلخ  را نيز شکست داده است.
قالین شیرین تگاب شهرت ملی و بین المللی دارد و یک تخته قالین ۶ متره تا ۱۵۰۰ دالر به فروش میرسد . کشمش سرخ ،گندم ، جو ، کنجد ، زغر و خربوزه از محصولات وپیداوار مهم مردم شیرین تگاب است.
۵-دولت آباد :
 در ۶۲ کيلومترى شمالشرق میمنه در امتداد شاهراه میمنه موقعيت دارد که در جنوب با خواجه سبزپوش ، در شمال با ولسوالی قرمقًل، درشرق با دشت لیلی و ولایت جوزجان ، در غرب با ترکمنستان  و در جنوبغرب با ولسوالی پشتونکوت همسرحد است واقوام ازبک ، پشتون و ترکمن در آن زیست دارند.
 مالداری ، زراعت و قالین بافی پیشه مردم آن است. بزرگترین معدن نمک افغانستان در ولسوالی دولت آباد است که از ده سال به اینسو يک تن آن ۱۲۰ افغانی به اجاره داده شده است.  وضعیت تعلیم و تربیه و خدمات صحی نسبتاً خوب بوده، اما فعالیت های فرهنگی ضعیف است .از مناطق گرم سیر فاریاب محسوب میشود، آب زیر زمینی آن به دلیل نزدیکی معدن نمک، شور است و آب زراعتی نیز ندارد ،برخی زمینهای آن در فصل بهار از سیلاب ها آبیاری میشود.
۶-قرمقُل :
 در ۱۰۰ کیلومتری در امتداد شاهراه میمنه ـ جوزجان واقع است و در جنوب با دولت آباد ، در شمال با ولسوالی های اندخوی و قُرغان ، در شرق با دشت لیلی و معدن نمک و در غرب با ترکمنستان سرحد مشترک دارد. اقوام ترکمن ، ازبک و پشتون در آن زندگی مینمایند .
 اکثر مناطق اين ولسوالى، تپه ها و زمین های ریگزار است. اقتصاد مردم آن بر صنعت قالین  و مالدارى استوار است. بیش از ۶۰ درصد مردم اعم از زن و مرد با صنعت قالین سر و کار دارند. هر چند که وضعیت امنیتی این ولسوالی مایه تشویش است، با آنهم مکاتب و مراکز صحی فعال است. برق ۲۴ ساعته وجود دارد ؛ اما سطح علم و فرهنگ بسیار پائین است .
۸- قُرغان :
از جملۀ ولسوالى هاى دور دست و در ۱۱۵ کیلومتری شهر میمنه و  در ۷ کیلومتری جنوبغرب ولسوالی اندخوی موقعیت دارد.قرغان در جنوب با ولسوالی قرمقُل ، در غرب با ترکمنستان ، در شمال با بندر آقینه همسرحد است. امنیت  تامین است، اما تعلیم و تربیه ، عرضه خدمات صحی و اجتماعی در سطح پائین قرار دارد . مردم آن از برق ۲۴ ساعتۀ وارداتی ترکمنستان استفاده مینمایند. مردم بعد از صنعت قالین بافی، به  مالداری اشتغال دارند.
۹- اندخوی :
يک ساحۀ وسيع را در سرحد با ترکمنستان احتوا ميکند در ۱۲۶ کیلومتری شمالشرق شهر میمنه مرکز فاریاب و بر سر راه ابریشم واقع شده است . در جنوب با دشت لیلی، در جنوبغرب با ولسوالى های قرمقًل و قُرغان، در شرق با ولسوالی خانچارباغ و در شمال با ترکمنستان سرحد مشترک دارد.
بندر ترانزیتی و تجارتی آقینه که افغانستان را با  ترکمنستان و از آنجا به آسیا ، اروپا ، امارات متحده عربی و برخی ممالک دیگر جهان وصل نموده است در ۳۶ کیلومتری این ولسوالی قرار گرفته  و روزانه صدها عراده وسایط، اموال تجارتی را از ديگر کشور ها به افغانستان انتقال میدهند. گمرک آقینه در سال ١٣٩١ بیش از 2.2 ميلیارد افغانی عاید داشت.
 کار احداث سرک آقینه ـ اندخوی سال گذشته به مصرف 24 میلیون دالر به اتمام رسید و کار مقدماتی خط آهن که ترکمنستان را از طریق افغانستان به ازبکستان و تاجکستان وصل میکند آغاز گردیده و ماستر پلان منظور شدۀ شهرک آقینه بزودی تطبیق خواهد شد. ولسوالی اندخوی ریاست اتاق تجارت مستقل دارد، تجارت رونق یافته وضعیت اقتصادی ساکنین اندخوی  نسبت به مردم سایر مناطق فاریاب بهتر شده است .
 قالین اندخوی که شهرت جهانی دارد 65  درصد مردم آن با این حرفه مشغول اند و کار ابتدايی ساخت پارک صنعتی قالین به هزینه 6 میلیون دالر روی دست گرفته شده است و اخیراً سه ذخیره بزرگ گاز در ولسوالی های اندخوی و خانچارباغ توسط وزارت معدن تثبیت گردیده است.
 وضعيت فرهنگى ، تعلیم و تربیه ، ورزش در اين ولسوالى رشد چشمگير دارد. تعلیم و تربيه در آن بسيار انکشاف يافته و داراى يک دارالمعلمين نيز ميباشد. 22 انجمن و آموزشگاه علمی وجود دارد .جوانان اعم از دختر و پسر باعلاقه زیاد بعد از مکتب کورسهای آموزشی را تعقیب میکنند.
باشندگان اندخوی از خدمات صحى مناسب نيز بهره مند بوده، کلينيک های متعدد و يک شفاخانۀ 20 بستر در مرکز اين ولسوالى فعال است .برق 24 ساعته موجوداست. اما مردم آن و ولسوالی های همجوار، از آب زراعتی و آب آشامیدنی محروم اند و آب زیر زمینی به دلیل نزدیکی به معادن نمک و گاز شور ویا تلخ است. مردم آب مورد نیاز شانرا از تانکر هایى که از ولایت جوزجان و یا از چاه های دور دست اندخوی که نسبتاً شیرین است می آورند و هر 20 لیتر را 10 تا 20 افغانی میخرند.
 با وجودیکه شبکه انتقال آّب آشامیدنی از دریای آمو با مصرف 11.5 میليون دالر سه سال قبل تکمیل وتوسط ریئس جمهور کرزی افتتاح شد ؛ اما این شبکه دچار مشکلات تخنیکی گردیده نتوانسته به مردم آب برساند. هوای اندخوی در تابستان گرم همراه با طوفان و در زمستان سرد و با تند باد ها همراه است.
۱۰- خانچارباغ :
 اين ولسوالى نيز دور افتاده بوده و در حدود ۱۴۰ کيلومترى شهر ميمنه موقعيت دارد. در شرق و شمال با  ترکمنستان ، در جنوب و جنوبشرق با ولسوالی های خُمآب و خواجه دو کوه ولایت جوزجان ، در جنوبغرب با ولسوالی اندخوی همسرحد است. باشندگان این ولسوالی را اقوام ترکمن و ازبک تشیکل میدهند که با مالداری و زارعت مشغول هستند.
وضعیت فرهنگی ، تعلیم و تربیه ، خدمات صحی نسبت به سایر ولسوالی ها در سطح پائین است ، هنوز دفتر ولسوالی در یک دکان قرار دارد ، به جز از چند دکان محدود، بازار وجود ندارد. بندر آقینه که مربوط به این ولسوالی است؛ تمام کار رسمی و اداری آن از طریق ولسوالی اندخوی اجرا گردیده عواید مربوط اندخوی  میشود.
۱۱- بلچراغ :
اين ولسوالى بيشتر از کوه ها و تپه ها تشکيل شده در ۵۵ کيلومترى جنوبشرق شهر میمنه واقع است. در شرق با ولسوالی صیاد ولایت سرپل و در شمالشرق با ولسوالی درزآب ولایت جوزجان ، در جنوب با ولسوالی گرزیوان ، در غرب با ولسوالی پشتونکوت و در شمال با ولسوالی خواجه سبزپوش همسرحد است. باشندگان این ولسوالی مشغول زراعت و مالداری هستند.
بلچراغ طبيعت ملايم و آب وافر دارد ؛ اما زمين زراعتی آبی کمتر دارد. کشت و زراعت در زمین های للمی و تپه ها صورت میگیرد. در کوهپایه های این ولسوالی درختان پسته ، بادام و ارچه به شکل طبیعی روئیده است.معدن آهن و زغال سنگ در مناطق قورچى وکوليان وجود دارد. با آنکه بلچراغ از امنیت نسبتاً خوب برخوردار است، اما در قسمت بازسازی توجه چندانی صورت نگرفته، راه مواصلاتی آن کوه و کوتل بوده در زمستان برفباری ها و در بهار جاری شدن سیلاب ، هفته ها راه را بر روی ترافیک قطع میسازد. وضعیت تعلیمی و مراکز صحی نسبت به 5 ـ 6 سال قبل اندکی بهتر شده؛ مگر وضعیت فرهنگی  به حالت رکود است.
۱۲-گرزیوان:
این ولسوالی را ۷ تگاب گرزیوان یاد میکنند که منطقه کوهستانی بوده در فاصله ۸۰ کيلومترى در جنوب شهر میمنه موقعیت دارد و مرکز آن سرچکان است. در شرق با ولسوالی کوهستانات ولایت سرپل ، در جنوب با ولسوالی کوهستان فاریاب، در شمال با ولسوالی بلچراغ و در غرب با ولسوالی پشتونکوت همسرحد بوده از بزرگترین و پُرنفوس ترین ولسوالی ها و از مناطق سرد سیر فاریاب به شمار میرود.
در منطقه خواجه غار معدن اورانیم موجود است. گرزیوان هوای معتدل و آب فراوان دارد. کوه ها ، دره ها ، شرشر آب و تپه های حاصلخیز آن به زیبايی طبیعت افزوده و محل تفریح مردم فاریاب میباشد.
ميوه  هاى گوناگون بخصوص چهارمغز در اکثر نقاط آن به وفور يافت ميشود. مردم آن با زراعت و مالداری مشغول اند کچالوی مورد نیاز  فاریاب و حتی ولایت جوزجان از همین ولسوالی تامین میگردد.  وضعیت امنیتی، تعلیم و تربیه و صحت نسبتاً بهتر است، اما در قسمت باز سازی و خدمات اجتماعی توجه صورت نگرفته ، سرک ، آب آشامیدنی صحی ، برق وجود ندارد وضعیت فرهنگی ، ورزشی و فعالیت مدنی به رکود است.
۱۳-کوهستان:
این ولسوالی دورترين ولسوالى بوده و در ۱۲۵ کیلومتری جنوب شهر میمنه موقعيت دارد ومرکز آن لولاش است . در جنوب با ولسوالی چهارسده ولایت غور ، در شرق با ولسوالی کوهستانات ولایت سرپل ، در شمال با ولسوالی گرزیوان و پشتونکوت و در غرب با ولسوالی جوند ولایت بادغیس سرحد مشترک دارد.
 این ولسوالی از مناطق سرد سیر فاریاب است  وبه نسبت برفباری و یخبندی ها، ۶ ماه سال، راه مواصلاتی آن با مرکز و ولسوالی های همجوار قطع میشود. بیش از ۱۵۰ هزار نفوس دارد و همه قوم ایماق اند ومشغول زراعت و مالداری میباشند.
 کوهستان، گدام میمنه خوانده میشود، اما به دلیل سردی هوا جز از گندم ، زیره و نخود، غله هاى دیگر کمتر حاصل میدهد . این ولسوالی در زمان تجاوز قواى اتحاد شوروى سابق در دهۀ ١٣٦٠ هجرى شمسى و در دوران حاکمیت طالبان ، پایگاه مستحکم  مجاهدین و مقاومت بود .
 وضعیت فرهنگی در سطح پائین قرار دارد. درکوهستان عُرف و عنعنات ناپسندی وجود دارد که یک جوان بخاطر ازدواج مکلف است باید يک و نيم تا دو ميليون افغانی و یک میل کلاشنکوف آماده سازد تا صاحب زن شود و کسی که توان پرداخت قلین(طويانه) و مهریه را نداشته باشد باید ۱۰ سال خدمت خانواده خُسر را انجام داده ،بعداً زن را به خانه اش ببرد. دراین ولسوالی امنیت وجود دارد، اما وضعیت تعلیم و تربیه ، صحت و سایر خدمات اجتماعی بسیار ضعیف است. سرک ، برق ، آب آشامیدنی صحی و شفاخانه وجود ندارد.
۱۴-المار:
در ۲۶ کيلومترى غرب شهر در امتداد شاهراه هرات ـ میمنه موقعيت دارد. اين ولسوالى، در جنوب با ولسوالى کوهستان ، در جنوبشرق ولسوالی پشتونکوت، در غرب با ولسوالى قیصار، در شمال با ترکمنستان و در شمالشرق با منطقه خواجه موسی ولسوالی پشتونکوت همسرحد است.
این ولسوالی حدود ۱۲۰ هزار نفوس دارد ، اراضی این ولسوالی را کوه ها، زمین های خشک و تپه های خاکی تشکیل میدهد که چراگاه مالداران و کوچی ها است. در مرکز المار ده ها هزار هکتار زمین هموار و حاصلخیز وجود دارد، اما با قلت آب رزاعتی مواجه است.
آب آشامیدنی صحی نیز به قدر کافی وجود ندارد . در سالهای اخیر از طریق انکشاف دهات و برخی موسسات دیگر چاه های عمیق حفر گردیده است ٨٠ تا ١٢٠ متری زیر زمین آب به دست آمده است . کار ساخت بند آبگردان المار در 9 کیلومتری جنوب مرکز ولسوالی با مصرف حدود ٥٤ ميليون دالر از بودجه وزارت انرژی و برق آغاز گردیده و با تکمیل آن ٣٠ هزار هکتار زمین آبیاری خواهد شد.
 در این ولسوالی معادن سنگ مرمر با رنگ های مختلف، رخام و سنگهاى رنگه که در نمای ساختمان ها ازآن کار گرفته میشود موجود است اما به شکل غیرفنی استخراج میشود. تابستان این ولسوالی گرم وزمستان آن معتدل است. انگور ،کشمش سیاه و خربوزه المار در شمال کشور در شیرینی و طعم خوش، شهرت خاص دارد.
این ولسوالی از مناطق نا امن فاریاب محسوب میشود. فعاليت طالبان و درگيرى هاى مسلحانه آنها با نيروهاى دولتى امنيت آنرا زير سوال برده و روند بازسازى را با کندى مواجه ساخته است.  با آنکه تمامی مکاتب در این ولسوالی فعال است اما وضعیت تعلیم و تربیه و صحت در سطح پائین است، برق و سایر خدمات اجتماعی وجود ندارد. علاوه بر زراعت و مالداری قالین و گلیم بافی از پیشه معروف مردم المار است.
۱۵-قیصار:
ولسوالی قیصار در ۶۲ کیلومتری غرب مرکز در امتداد شاهراه هرات ـ میمنه واقع بوده و از ولسوالی های بزرگ و پُرنفوس فاریاب محسوب ميشود.
 این ولسوالی در شرق با ولسوالی المار ، در جنوب با ولسوالی کوهستان ، در جنوبغرب با ولسوالی جوند ولایت بادغیس ، در غرب با ولسوالی غورماچ ولایت بادغیس که از 5 سال به اینسو شامل تشکیل فاریاب گردیده و در شمال با ترکمنستان سرحد طولانی دارد.
معدن بزرگ نفت وگاز (خواجه اسپلان) در ۲۰ كيلومترى سرحد تركمنستان و در ۴۰ كيلومترى مركز ولسوالى قيصار قرار دارد که كار سروى اين معدن بزرگ درسال ۱۳۵۶توسط متخصصين روسى وافغانى در دو نقطه شروع گرديد وبا كودتاى ۱۳۵۷ كار اين معدن متوقف گرديده وتمام دستگاه ها ، وسايط ، عراده جات ويونت مكمل قواى كار وتفحصات برجا مانده طی ۲۵ سال جنگ غارت گرديد. مردم مناطق دور ونزديک  تيل تصفيه ناشده را براى سوخت استفاده نموده ودر بازار ها بفروش ميرسانيدند ، اما  فعلاً استفاده از آن ممنوع است.
 کوه ها و تپه ها مساحت اين ولسوالى را تشکيل داده، طبيعت ملايم و زیبا دارد. انگور و کشمش قیصار در سطح کشور شهرت و بازار خوبی دارد.  مردم قیصار افزون بر باغداری، زراعت و مالداری در صنعت قالین نیز دست بالایی دارند .  مشهورترین قالین آن بنام ( علی خواجه ) یاد میشود هر قالین  ۶ متره تا ۸۰۰ دالر در مارکیت های کشور به فروش میرسد.
وضعیت فرهنگی ، تعلیم و تربیه نسبت به سال های پیش رو به بهود است .در کنار ده ها مکتب، یک دارالمعلمین موجود است، یک انجمن علمی و فرهنگی قیصارو دو ماهنامه فعالیت وجود دارد . یک شفاخانه ۲۰ بستر و چندین کلینیک صحی جامع فعال است. به نسبت همسرحد بودن با ولسوالی غورماچ که بيشتر ساحات آن به کنترول مخالفان دولت است وضعیت امنیتی قیصار نگران کننده و درچندین جبهه با طالبان جنگ و درگیری صورت ادامه دارد.