شهرکندهار(پژواک، ٢٠ جوزا ٩٢): ولايت کندهار در تشکيل خود ٤٥٠ باب مکتب دارد که از جمله ٣١٣ باب باز، ٥٠ باب جديد التاسيس و درحدود ١٠٠ باب ديگر هنوز هم به اثر نا امنى ها، مشکلات و نبود امکانات مسدودگرديده است .
هر چند تعداد مکاتب که بعد از نا منى هاى چند سال گذشته در کندهار باز شده ، بلند رفته ؛اما نبود معلمين مسلکى ،کمبود مکاتب رسمى و وضعيت ناگوار ساختمان هاى مکاتب از مشکلات است که روند معارف در مکاتب باز نيز کند کرده است .
شيرآغا ساپى رييس معارف کندهار مى گويد که روند معارف کندهار در جريان ده سال گذشته از اثر شرايط خراب امنيتى گاه گاه کند و زمانى هم سرعت يافته است .
وى افزود که در ولايت کندهار ٤٥٠ باب مکتب دولتى وجود دارد که از جمله ٣١٣ فعال ، ٥٠ جديد التاسيس و ١٠٠ باب ديگر هنوز هم از نا امنى و مشکلات ديگر مسدود گرديده است .
به گفتۀ وى، به اساس تشکيلات معارف اين ولايت در جمع ٤٥٠ باب مکتب ٦٠ ليسه ، ٦٣ متوسطه ، ٢٧١ ابتدايه ، ٤ دارالمعلمين ، ٢ مکتب تخنيکى ، ٢ باب مکتب زراعتى و درحدود ٢١مدرسه دينى در ولايت کندهار وجود دارد .
وى همچنان گفت که در اين ولايت درحدود ٢٠ ليسه خصوصى و شمارى انستيتيوته ها نيز فعاليت دارد .
در اين ولايت علاوه بر پوهنتون دولتى کندهار پوهنتون هاى شخصى بنام هاى (موسسه تحصيلات عالى ميرويس نيکه و مو سسه تحصيلات عالى ملالى نيزفعاليت دارد که اکنون با داشتن پوهنځى هاى طب و علوم سياسى صدها محصل مرد و زن مصروف فراگيرى تحصل در آن است .
پوهنتون کندهار در سال ١٣٦٩ هجرى شمسى تاسيس شده و اکنون در ولايت هلمند و ارزگان نيز پوهنځى ها دارد که بيشتر از ٥ هزار محصل زن و مرد در آن درس ميخوانند که از جمله ٣٧٥٠ تن در کندهار ، ١٢١٠ تن در هلمند و ٥٣ تن در ولايت ارزگان ميباشد .
مشکلات :
رييس معارف کندهار درمورد مشکلات و دست آورد هاى معارف مى گويد که در سال گذشته تعداد مکاتب باز شده بسيار کمرنگ بود ؛ اما بعد از عمليات نظامى در ولسوالى هاى مختلف کندهار، اکثريت مناطق تحت حاکميت دولتى آمد و سلسله گشايش مکاتب مسدود شده نيز تسريع شد .
وى افزود که درسال گذشته ٢٠ باب مکتب در ولسوالى هاى مختلف کندهار که از سال هاى بدينسو از اثر نا امنى ها مسدود بود ، به کمک اداره ولايتى ، رياست معارف و سران قومى مناطق و باشندگان محل گشايش يافت و امسال تعداد زيادى از مکاتب مسدود شده روى شاگردان باز گرديده است .
ارغنداب و دند از ولسوالى هاى است که تمامى مکاتب آن اخيراً روى شاگردان باز گرديده ؛ اما مکاتب محدود شمارى از ولسوالى ها چون ژيرى ، پنجوايى ، ميوند ، خاکريز ، شاوليکوت ، معروف ، ارغستان ، غورک ، ميانشين و ديگر باز و ده ها باب ديگر هنوز هم مسدود گرديده است .
به گفتۀ وى، تعداد شاگردان مکاتب به شمول شاگردان جديد الشمول از آغاز سال جديد تعليمى ١٧٠هزار تن است که درجمعى آن درحدود ٥٠ هزار تن دختر ميباشد .
ساپى مى افزايد که امور تدريسى اين تعداد شاگردان توسط ٩٥٠٠ معلم پيش برده ميشود ؛اما هنوز هم مشکل جدى کمبود معلمين مسلکى در مناطق بيشتر وجود دارد .
رييس معارف نبود ساختمان هاى مکاتب در کندهار يک مشکل بزرگ فرا راه تعليم خواند و گفت که تعدا زيادى از ساختمان هاى مکاتب از اثر جنگ متضررگرديده و نياز به ترميم دارد. وى گفت:(( ٧٠ درصد مکاتب کندهار تعمير ندارد ،ساختمان هاى موجود به ترميم نياز دارد .))
رييس معارف درمورد کتب درسى گفت که مشکل نبود کتب در صنوف بلند حل گرديده ؛اما اين مشکل از صنف اول تا شش وجود دارد که در مورد تلاش هاى وزارت جريان دارد .
وى همچنان گفت که در ولايت کندهار ٣٨ ليسه از لابراتوراهاى کيميا، فزيک و بيالوژى برخوردار است ؛اما در بخش استفاده از آن با کمبود معلمين مسلکى و کاردان مواجه است .
محمدعوض نظرى معاون تدريسى معارف کندهار به آژانس پژواک گفت که اخيراً امتحان صدها تن به هدف افزايش تعداد معلمين مسلکى گرفته شده ، تا تعداد معلمين مسلکى در کندهار و ولسوالى ها بيشتر و روند تعليم معيارى گردد .
وى گفت، چندى پيش از صدها تن امتحان گرفته شد و اشتراک کنندگان امتحان همه فارغين پوهنتون ها و دارالمعلمين بودند .
به گفته موصوف ،اکنون ٣٠ معلمين مسلکى و ٧٠ درصد معلمين غير مسلکى در مکاتب ولسوالى ها توظيف گرديده است .
وى گفت که پلان دارد تا ورکشاپ هاى کوتاه مدت و طويل مدت به هدف بلند بردن توانايى هاى معلمين غير مسلکى داير گردد .
نظرى درمورد تعداد معلمين و متعليمن ولايت کندهار گفت که در اين ولايت ١٧٣ شاگرد مرد و ٥٢ هزار شاگر دختر مصروف فراگيرى تعليم هستند که امور تعليمى آنها توسط ٥٢٠٠ معلم مرد و ٣١٢ زن پيش برده ميشود .
از سوى ديگر، مسوولين پوهنتون کندهار مى گويند که هنوز هم با وجود دست آورد هاى زياد با يک تعداد مشکلات دست و گريبان هستند که خواهان حل آن از حکومت و جامعه بين المللى هستند .
حضرت مير توتاخيل رييس پوهنتون کندهار به آژانس پژواک گفت که پوهنتون کندهار اکنون باداشتن ١٣ پوهنځى و ٤٢ ديپارتمنت تحصيلى به سطح ملى با هفت پوهنتون کشور و به سطح بين المللى با ١٤ پوهنتون ها روابط علمى دارد .
وى گفت که پيشرفت هاى دربعضى از بخش هاى اين پوهنتون دارد ؛ اما با مشکلات جدى نيز مواجه است .
موصوف کمبود تاسيسات ، نبود آب آشاميدنى صحى ، برق منظم ، بودجه و همچان کمبود تشکيل پوهنتون از مشکلات عمده پوهنتون کندهار خواند .
اما توتاخيل گفت که تصميم گرفته تا ساختمان هاى جديد براى پوهنتون کندهار اعمار نمايد که ٢٢٠ جريب زمين در عينومينه براى اين هدف اختصاص شده اسد .
داکترعبدالتواب بالاکرزى معاون علمى پوهنتون کندهار در مورد دست آورد هاى پوهنتون معلومات داد و گفت که تاکنون ١٥ استاد جهت کسب سند ماسترى به خارج روان کرده و ١١ تن آن ماسترى هاى خود در بخش هاى مختلف دريافت کرده و درحدود ٨١ تن استاد سفر هاى علمى به کشورهاى امريکا، ايران ، ماليزيا، تايلند،هندوستان و انگلستان انجام داده است .
مردم :
مردم بر حکومت انتقاد دارند که دربخش اعمار ساختمان هاى مکاتب ، تهيه نمودن کتب و لوازم درسى و معاشات معلمين ناکام مانده است .
حاجى عبدالغفور يکى از سران قومى ولسوالى معروف مى گويد:"از ايجاد حکومت کنونى ١٢ سال ميگذرد ؛ اما تاکنون حتى يک مکتب اين ولسوالى تعمير ندارد ، از پنج تا شش شاگرد همزمان از يک جلد کتاب استفاده مى نمايد .
وى افزود که اخيراً ٢١ مکتب دوباره توسط سران قومى معروف باز و فعال گرديده ؛ اما تاکنون هيچ تعمير، کتب ، قرطاسيه و مواد ديگر ندارد .
اما باشندگان ناحيه چهارم شهر کندهار از کيفيت مواد درسى مکاتب شکايت دارند و ميگويند که معلمين مسلکى مضامين عصرى چون کيميا، فزيک، پيالوژى ، الجبر، مثلثات و ديگر در مکاتب خود ندارد که از اين ناحيه با مشکلات زياد روبرو اند.
وى همچنان گفت که ساعت هاى خالى در مکاتب بيشتر يک مشکل بزرگ درمقابل روحيات متعلمين است .
اسرار احمد باشندۀ عينو مينه شهر کندهار ضمن انتقاد بر مکاتب شخصى گفت که ، فيس بلند ميگيرد ؛ اما خدمات تعليمى آنها معيارى نمى باشد .
معلمين و متعليمن :
احمدخالد شاگرد صنف نهم ليسۀ احمدشاه بابا کندهارمى گويد که مردم کندهار قبلاً علاقمندى نداشت، تا اولادهايشان درمکاتب داخل نمايند؛ اما اين ذهنيت اکنون تاحدى تغيير کرده که با کمبود مکاتب مواجه هستند.
به گفتۀ وى، مشکل نبود صنوف تنها به کمک خيمه هاى اداره يونيسف حل کرده و شاگردان کم سن ( ذکور و اناث) در آن درس ميخوانند .
موصوف گفت که اکنون مشکل نبود آب صحى آشاميدنى ، تشناب ، ميدان هاى ورزشى و امکانات ديگر تنها در مکاتب آنها نه ، بلکه در اکثريت مکاتب يک مشکل بزرگ شمرده ميشود .
اما شفيقه متعلم صنف نهم ليسۀ صفيه عمه جانه شهر کندهار از ساعت هاى خالى درسى شکايت دارد و مى گويد که ، وجود ساعت هاى خالى يک مشکل بزرگ در مقابل تعليم آنها ميباشد که مضمون معين به گونه درست تدريس نمى شود .
اما شمارى از معلمين مى گويند که آنها وظايف خود با خوبى پيش برده و تلاش دارند تا تدريس خود به شيوه معيارى به شاگردان خود ارايه نمايند .
دوست محمد يکى از معلمين شهر کندهارمى گويد که وضعيت امنيتى با استعدادها و توانايى هاى شاگردان تاثيرات منفى گذاشته است .
وى مى گويد که اکثريت شاگردان طورى است که سويه تعليمى آنها پايين است .
شفيق الله محصل پوهنځى انجينرى کندهار مى گويد که وضعيت پوهنتون نسبت به سال گذشته بهتر گرديده و امور تدريس آنها توسط استادان مسلکى پيش برده ميشود .
اما وى وضعيت نا درست ساختمان پوهنتون و نبود آب صحى آشاميدنى از مشکلات بزرگ خوانده مى گويد که محصلين پوهنتون از اين ناحيه با مشکلات مواجه اند .
