کندهار (پژواک،٢سرطان٩٢): مسوولين ولايت کندهار مى گويند که هرچند از پنج سال گذشته بدينسو، بودجۀ انکشافى را دريافت نکرده اند؛ اما بازهم کارهاى زياد بازسازى به کمک ادارات کمک دهنده صورت گرفته است.
پوهنوال توريالى ويسا والى کندهار مى گويد که درسال گذشته (١٣٩١ه ش) ٣٥ميليون دالر بودجۀ انکشافى براى اين ولايت اختصاص داده شده بود؛ اما آن را دريافت نکرده است.
وى افزود که درسال ١٣٩٢ه ش، ٨٥ ميليون دالر بودجه به اين ولايت اختصاص شده و ادارۀ ولايتى تلاش خواهد کرد تا اين بودجه را به موقع دريافت نمايد.
به گفتۀ موصوف، نيازمندى هاى مردم، با تحکيم امنيت افزايش يافته، آنها تلاش نموده اند تا آنرا از طريق موسسات کمک دهنده رفع کنند.
وى گفت که درسال ١٣٩١ه ش، حدود ٢٩ ميليون دالر دريافت کرده، که توسط آن پروژه هاى کوتاه مدت و درازمدت در شهر و ولسوالى ها تطبيق گرديده است.
به گفتۀ وى، درجريان سال روان؛ اعمار يکتعداد راه ها، بندهاى آب، کانال ها، گشايش مکاتب و مراکز صحى، فراهم نمودن سهولت ها در بخش زراعت، اعمار ساختمان ها براى دواير مختلف دولتى و تطبيق همچو پروژه هاى ديگر در شهر و ولسوالى ها، کارهايى بود که تغييرات مثبت در زندگى مردم آورده است.
مقامات رياست کندهار نيز مى گويند که امور بازسازى در اين ولايت، از اثر نبود بودجۀ انکشافى، با کندى مواجه شده و در جريان ١٥ سال گذشته، تعداد کمى پروژه ها تطبيق گرديده است.
آنها مى افزايند که يک پلان انکشافى پنج ساله، براى امور بازسازى اين ولايت ايجاد شده بود، که درسال ١٣٨٧ه ش، آغاز و در سال ١٣٩١ به پايان رسيد.
محمد رحيم رحيمى رييس اقتصاد گفت که اين پلان انکشافى، جمعاً شامل ١٢٧٥ پروژه ميشود که برخى از آنها تکميل و شمارى ديگر، ناتکميل مانده است.
به گفتۀ موصوف، سال گذشته ٣٥ ميليون دالر بودجۀ انکشافى در نظر گرفته شده بود؛ اما تاکنون از بودجۀ يادشده، تنها يک ميليون دالر را دريافت کرده اند.
رحيمى افزود: اين کار باعث شده که کارهاى انکشافى اين ولايت ضربۀ بزرگ ببيند؛ اما افزود که علاوه بر اين مشکل، يک تعداد پروژه هايى که ارزش جمعى آن ٣٠ ميليون دالر ميشود، تطبيق گرديده که ٢٩ميليون آن را، از دولت و متباقى را از نهادهاى کمک دهنده تهيه کرده اند؛ همچنان يک ميليون دالر ديگر، از بودجه تعيين شدۀ اين ولايت اخذ گرديده است.
مسوولين رياست فوايدعامه کندهار مى گويند که امسال، کار بازسازى يک تعداد سرک ها را آغاز کرده و اين، تمامى آن عده سرک هايى است که در سه سال گذشته قيرريزى شده؛ اما اکنون بنا به مشکلات گوناگون، دوباره تخريب گرديده است.
مسوولين اين رياست مى گويند که اکنون، از حدود دوصد کيلومتر سرک قيرريزى شدۀ کندهار، ده کيلومتر آن به بازسازى فورى نياز دارد.
عبدالمحمد احسان رييس فوايدعامه، به پژواک گفت که اين دو صد کيلومتر سرک، از بخش چهارم تمام سرک هاى کندهار تشکيل شده و اگر تمامى سرک هاى اين ولايت قيرريزى شود، نياز است که تا ٨٠٠ کيلومتر سرک ديگر اعمار گردد.
وى افزود که اکثر سرک هاى کندهار، بخاطرى تخريب گرديده که دراعمار آن، از مواد بى کيفيت کار گرفته شده و ياهم موترهايى با بار سنگين از آن رفت و آمد دارند. به گفتۀ آنها پروژه هاى سرک سازى نيز موجوداند که قرارداد شان، توسط يک شرکت دست ششم تطبيق شده، که از همين رو از مواد خراب استفاده گرديده است.
سال گذشته قراربود که درپهلوى سرک کنونى بين کندهار- ميدان هوايى؛ يک سرک موازى ديگر، توسط رياست فوايدعامه اعمار گردد؛ اما اين رياست ميگويد که بودجۀ آن را در آخر سال مالى دريافت کرده و از همين رو، نتوانسته اند که اين سرک را اعمار نمايند.
احسان افزود که به زودى، کار قيرريزى سرک ښوراوک- سپين بولدک آغاز خواهد شد. اين سرک ٩٠ کيلومتر طول دارد، که از بين يکتعداد کوه ها و دره ها ميگذرد. وى گفت که اين سرک، با هزينه اى در حدود ٧٥ ميليون دالر، توسط وزارت فوايدعامه قيرريزى و به شکل اساسى اعمار مى گردد.
احمدالله فيضى مسوول ميدان هوايى کندهار گفت که از سال گذشته بدينسو، پروژه هاى مختلف که ارزش مجموعى آن ٧٩،٣٥ ميليون يورو ميشود، تکميل گرديده است.
وى افزود که دو پارکينگ، رنوى، سرک ها، ترمينل، نصب ماشين هاى بايوميتريک و سکيندرو، در همچو پروژه هاى ديگر شامل اند، که سهولت هاى بيشتر براى مسافرين ايجاد کرده اند.
فيضى افزود که اکثر پروژه هاى اين ميدان، با تلاش هاى اداره ولايتى تطبيق گرديده؛ اما قرار است که دروازۀ عمومى ميدان هوايى نيز در سال جديد توسط وزارت فوايدعامه با معيار جهانى اعمار گردد.
وى افزود که در جريان سال جديد، سيستم کنترول آتش و ذخيره هاى تيل نيز اعمار خواهد شد.
انجنير شيرمحمد عطايى رييس آبيارى گفت که از چندى بدينسو، سروى ها و امورتخنيکى در مورد کارهاى بازسازى بند دهله آغاز شده بود، که اکنون به پايان رسيده و کارهاى عملى آن، چند ماه قبل آغاز خواهد شد.
بلند نمودن ديوارها، اعمار شش بندکمکى در نزديکى اين بند، اعمار دروازه هاى دخولى و خروجى و کارهاى ديگر، شامل آن ميباشد.
وى افزود که امور بازسازى اين بند، به يک کمپنى ترکى امريکايى سپرده شده، گروه هاى تخنيکى اين کمپنى، وارد کندهار شده و در جريان يک ماه در بند دهله جابجا خواهد شد.
به گفتۀ وى، پروژه چهارسالۀ اعمار اين بند، به ٢٥٤ ميليون دالر نياز دارد، که پنج ميليون آن از سوى وزارت ماليۀ کشور و متباقى آن را USAIDيا اداره بين المللى انکشافى امريکا ميدهد.
رياست اطلاعات و فرهنگ کندهار مى گويد که آبدات و آثار تاريخى اين ولايت، مورد تهديد جدى ميباشند و به بازسازى نياز دارند.
به اساس معلومات رياست اطلاعات و فرهنگ؛ اکنون ٢٦ منطقۀ تاريخى و ٤٠٦ اثر تاريخى و آبده در اين ولايت وجود دارد؛ اما از اثر کم توجهى و تهديدات امنيتى، نه تنها سياحان خارجى را به خود جلب نکرده، بلکه تماشاچيان داخلى نيز ندارد.
دواخان مينه پال رييس اطلاعات و فرهنگ گفت که غصب زمين هاى تاريخى در حومۀ شهر و ولسوالى ها ادامه داشته و امور ساختمانى خودسر در آن جريان دارد.
وى به گونۀ مثال از شهرکهنه، نارنج ماڼۍ، منديگک غونډۍ، سپيروان غوڼډۍ، مينابرج، برج سليمان آخندزاده و برخى جاهاى ديگر نام برد که به گفتۀ وى، وضعيت آن خوب نيست.
موصوف گفت که در سلسله کارهاى شان؛ امور ترميم ١١ مکان تاريخى را سال گذشته تکميل کرده؛ اما هنوزهم تعداد زيادى از آبدات و آثار تاريخى، به ترميم و شمارى از آنها به استملاک نياز دارد.
وى در بخش حفظ آثار تاريخى نيز از يک سلسله مشکلات موجود يادآورى کرد و گفت که همچوتعميرى وجود ندارد، که آثار تاريخى را در آن حفظ کرده و آنرا به موزيم تبديل نمايد؛ اما افزود که در مورد تلاش هاى خود را آغاز کرده و در آيندۀ نزديک، آنرا در بين شهر اعمار خواهد کرد.
شيرآغا ساپى رييس معارف کندهار گفت که علاوه بر مشکلات ديگر، نبود تعميرات مکاتب، يک مشکل بزرگ در روند معارف است؛ زيرا که اکثر تعميرات مکاتب، از اثر جنگ آسيب پذيرشده و نياز مند ترميم است.
وى افزود: "٧٠ درصد مکاتب کندهار تعمير نداشته و تعميرات موجود نيز به ترميم نياز دارد."
اما وى همچنان علاوه کرد که اکنون کار ٢٢ پروژۀ اعمار مکاتب، به کمک ادارۀ يونيسف جريان دارد، که ٧ پروژۀ آن، آمادۀ بهره بردارى ميباشد.
ساپى گفت: "متاسفانه شرکت هاى قراردادى ٩ باب مکتب اناث در يکتعداد ولسوالى ها ناپديد اند و ياهم پول دريافت نکرده اند."
اخيراً يک سلسله پيشرفت ها در بخش زراعت و مالدارى اين ولايت نيز صورت گرفته، که تعمير انستيتيوت زراعت و مالدارى اين ولايت، از نمونه هاى خوب آن ميباشد، که با هزينۀ ٤،٥ ميليون دالرى وزارتخانه هاى انکشاف دهات، معارف، زراعت و آبيارى کشور کانادا، اعمار گرديده است.
انجنير احمدشاه روشن رييس زراعت گفت که کار اعمار تعمير در جريان دو سال تکميل گرديده و با داشتن ٣٦ اتاق درسى، اماکن ويژۀ ليليه و طعام خورى براى اناث و ذکور، ورکشاپ تخنيکى، ميدان هاى بازى و يک مسجد براى استفادۀ شاگردان آماده گرديده است.
قرار است که در همين ساحه، يک پوهنتون بزرگ زراعت نيز به کمک کشور هندوستان اعمار گردد، که اکنون کار ديزاين و امور ديگر آن، جريان دارد.
عبدالقديم پتيال معاون والى کندهار گفت: تا زمانيکه پوهنتون زراعت اعمار ميشود، محصلين ذکور و اناث حوزۀ جنوبى، ميتوانند دراينجا در بخش زراعت و مالدارى تحصيل نمايند.
از سوى ديگر، مسوولان رياست انکشاف دهات کندهار مى گويند که برنامۀ همبستگى ملى، بار ديگر در چهار ولسوالى اين ولايت که وضعيت امنيتى آن، قابل اطمينان است آغاز ميشود.
اين چهار ولسوالى؛ عبارت از ارغنداب، دند، تخته پل و دامان ميباشند.
کريم الله افغان رييس انکشاف دهات، به پژواک گفت که اکنون اين برنامه را براى بار دوم در ولسوالى ارغنداب آغازکرده اند؛ که شامل سرک ها، پل ها، آب صحى آشاميدنى، جويچه ها و ديگر ضروريات مردم ميباشد.
وى در مورد هزينۀ آغاز مرحلۀ دوم برنامه همبستگى ملى معلومات نداد؛ اما افزود که وزارت انکشاف دهات، در جريان هشت سال گذشته ٥٥٤ پروژه را از طريق برنامه هاى ملى محلى و انکشافى، در مناطق دوردست اين ولايت تطبيق کرده و تاکنون بيش از ٢٦ ميليون دالر هزينه برداشته است.
از سوى ديگر، حاجى سيدجان خاکريزوال رييس شوراى ولايتى کندهار گفت که از چند سال گذشته بدينسو، کدام پروژۀ طويل المدت درکندهار تکميل نشده، بلکه يکتعداد پروژه هاى کوچک براى فريب دادن مردم تطبيق گرديده؛ اما براى مردم مفيد نيست.
به گفتۀ وى، براى حل اين مشکل، به مرکز نيز مراجعه کرده، با وزرا و حتى رييس جمهور ملاقات نموده؛ اما تاکنون کدام نتيجه اى نداشته است.
عبدالرحمن باشنده قريۀ نوى مزرى ولسوالى ارغنداب، به پژواک گفت: "يکتعداد سرک ها و چاه هاى آب صحى، به کمک برنامه همبستگى ملى، در قريۀ ما اعمار شده؛ اما اکثراً مردم بى بضاعت در جريان همچو کارها در نظر گرفته نميشوند."
وى تقاضا نمود تا مردم بى بضاعت قريه ها، در هرکار و کمک درنظر گرفته شوند و مشکلات آنها حل گردد.
اما شمارى از باشندگان و مسوولين ولسوالى هاى دوردست مى گويند که ولسوالى هاى شان در تصرف حکومت قرار دارد؛ اما کارهاى بازسازى صورت نگرفته است.
داوود خان باشندۀ غورک گفت که کار قيرريزى سرک ولسوالى غورک- شهرکندهار، اعمار تعمير ولسوالى، مکاتب و گشايش دوبارۀ مکاتب، از خواست هاى مهم و اساسى وى ميباشد.
رحمت الله خان باشندۀ ولسوالى ميانشين به پژواک گفت: بعد ازآنکه ولسوالى ميانشين، از تصرف مخالفين مسلح خارج شد؛ دراينجا تنها يک مرکز صحى ايجاد و غير ازآن، هيچ کار ديگرى صورت نگرفته است.
وى گفت که اين مرکز صحى نيز کدام تعمير خوب ندارد، تنها در دو کانتينر ايجاد شده و به نام مرکز صحى مسمى گرديده، و ديگر هيچ نوع سهولتى ندارد.
