نيلى(پژواک،١٠سرطان٩٤): درکنار خشونت، آزادی بیش از حد و کمرنگ شدن باورهای دینی، سبب بيشتر شدن واقعات اقدام به خودکشى زنان و دختران در ولايت دايکندى گرديده و خودکشى به يک عُرف تبديل شده است.
آمار کميسيون ساحوى حقوق بشر نشان ميدهد که در کمتر از يک هفتۀ گذشته، چهار مورد اقدام به خودکشی در این ولایت ثبت شده است که آخرین مورد آن، ديروزخودکشى يک دختر جوان در ولسوالى شهرستان بوده است.
اين دختر١٨ ساله سواد نداشت و به علت خشونت هاى خانوادگى، با خوردن دواى زهرى به زندگى خود خاتمه داده است.
مسوولان کميسيون حقوق بشر ميگويند که يک دختر١٦ ساله در شهر نيلى مرکز دايکندى و يک خانم ٣٠ ساله در ولسوالى خدير نيز با خوردن دواى زهرى، اقدام به خودکشى نموده؛ اما به شفاخانه منتقل گرديده ونجات داده شده اند.
يک جوان ٢٠ ساله که فارغ صنف دوازدهم بوده در شهر نيلى نيز اقدام به خودکشى کرد که وى نيز درشفاخانه بستر بوده و صحتش روبه بهبودى است.
علت اين کار جوان، عشق ورزيدن با يک دختر بوده که وى را خواستگارى نموده بود؛ اما فاميل دختربا ازدواج آنها مخالف بود.
داکتران در شفاخانه ولایتی دایکندی تاييد ميکنندکه از چهار روز بدینسو، سه زن ودختر ويک پسرکه اقدام به خودکشی کرده بودند، به شفاخانه منتقل گرديده، سه تن شان نجات داده شده؛ اما يک دخترجوان جان باخته است.
مسوولان امنیتی میگویند که تحقیقات در مورد خودکشى اين دختر جوان، جریان دارد و به زودی معلوم خواهد شد که وى به چه دلیلی به زندگى خود خاتمه داده است.
جواددادگررييس دفتر ولایتی کمیسیون مستقل حقوق بشردایکندی گفت که میزان اقدام به خودکشی در مقایسه باسال گذشته افزایش داشته است؛ طوری که درچهارماه اول سال گذشته١٥ مورد اقدام به خودکشی زنان ودختران ثبت گرديده که منجربه مرگ دو دخترگرديد؛ اما درچهارماه سال جاری ١٧مورد اقدام به خودکشی ثبت گرديده که سبب مرگ چهارزن شده است.
آمارکميسيون نشان ميدهد که در تمام سال گذشته ٤٧ زن و دختر اقدام به خودکشی کرده که، مرگ چهارتن را درقبال داشته است.
دادگربه آژانس خبرى پژواک گفت: "خودکشی به عنوان یکی ازمعضلات خیلی جدی در دایکندی وجود دارد که ریشه درعوامل و انگیزه های مختلف دارد ویافته های ما نشان می دهد که بیشترین قضایای اقدام به خودکشی در بین زنان که ناشى از خشونت و بدرفتاری فامیلی است، اتفاق می افتد."
وى افزود که بخش دیگر این قضایا به مشکلات اقتصادی و وضعیت نامناسب معیشتی خانواده ها ارتباط ميگيردکه متاسفانه این موضوع یک مسئله نگران کننده وتکاندهنده است.
ذکیه رضایی رئیس امور زنان دایکندی نيز باذکر اينکه آمارخشونت بخصوص اقدام به خودکشی درحال افزایش است، يکى ازدلايل افزایش آن را در بلند رفتن سطح آگاهی زنان عنوان کرده  گفت: "دیگر، زنان نسبت به قضایای خشونت بی تفاوت نیستند و دسترسی زنان به عدالت بهتر شده است و اين قشر، باور دارد که به حق شان رسیدگی می شود."
وى علاوه کرد که مداخلۀ متنفذین در امورعدلی و قضايی، ضعف برخورد نهادهای عدلی و قضايی با مجرمین، مبهم بودن قوانین درخصوص ازدواج دختران خُردسال وعرف و عنعنات ناپسند در جامعه، عوامل ديگر افزايش خشونت ها را تشکيل ميدهند.
اما مردم دایکندی بيشتر به اين باوراند که آزادی بیش از اندازه وکمرنگ شدن باورهای دینی در بین جوانان، از عواملی است که این معضله را پدید آورده است.
مهدی، باشنده نیلی مرکزدايکندى گفت که ازیکسو تبلیغ و معرفی غلط از ديموکراسی و در کنار آن آزادی بيحدو بى اندازه به جوانان، باعث کمرنگ شدن اندیشه های دینی در بین جوانان میشود؛ زمانی که به خانه رفتند، کلان خانه که با اندیشه های مذهبی است، اگر کدام تصمیم میگیرد، به مزاج جوان خانه خوش نیامده و فکر میکند که به آخر دنیا رسیده است و باید خود را بکشد.
 وى علاوه کرد: "این اندیشه و باور، نه در دین اسلام جای دارد و نه در باورهای ما مردم؛ اما نمیدانم که چرا ما شاهد اینگونه موارد و قضایا هستیم."
زینب باشنده ولسوالى شهرستان گفت زمانی که مردان، تمام باور وعقیدۀ خود رادر زور بازوی خود میدانند، زمانی که مردان برخی ازخانواده ها به عواطف یک زن دید و نگاه سالم ندارند و آنان را مورد بی مهری وبی توجهی قرارمیدهند و زمانی که به توقعات فرزندان و در بین فرزندان خانواده به لحاظ جنسیتی فرق میگذارند، انتظار بیشتر از این نمی رود که جامعه شاهد قضایای بیشتر اقدام به خودکشى باشد.
اين دختر افزود که جامعۀ افغانى، بيشتر يک جامعۀ مردسالار است وبه زن اهميت داده نمى شود که چنين تعصبات، دختران و زنان را مجبور مى سازد که راهى به جز از خودکشى نداشته باشند.
محمد هاشم علی زاده جامعه شناس ورييس پوهنتون خصوصى ناصرخسرو دردايکندى، ديموکراسی گرایی را عامل عمدۀ تشویق جوانان به خودکشی می داند.
وى گفت: "در دایکندی نسبت به سایر ولایات ديموکراسی گرایی شتاب بیشتری دارد؛ زمانی که این شتاب در هر جامعه ای بیشتر باشد، افراد دچار نوعی سردرگمی در هویت شان می شوند. در این وقت آنان نه می توانند ازگذشته دست بکشند و نه می توانند به ناهنجاری هايى که دردنیای مدرن وجود دارد خود را تطابق دهند."
اين روانشناس، خشونت های فامیلی رایکی دیگر از مولفه های اساسی درخودکشی ها دانسته، افزود که خشونت ها ازهمین بحران هویت نشئت گرفته است، کلان های خانواده با باورهای سنتی وجوانان خانواده با باورهای مدرن، هردو درتقابل قرارداشته و در نتیجه منجر به خشونت های فامیلی می گردد. در کنار این عوامل، بیکاری و فقر نیز تاثیر به سزایی در تشویق جوانان به خودکشی دارد.
علی زاده به راهکارهای مبارزه با این پدیده اشاره نمود افزود که در کاهش خودکشی ها، علمای دینى نقش اساسی وبه سزایی دارند، علما با تعریف درست ازموضوعات دینی می توانند باور جوانان را تغییر دهند.
وی علاوه کرد که رسانه ها، حکومت، نهادهای مدافع حقوق بشر نیز نقش ارزنده دارندو می توانند با برنامه های آگاهی بخش، تاثیرعمده و مثبتی بر این روند داشته باشند و این روند را کاهش بدهند.
دين اسلام، حکم ميکند که جاى کسانی که اقدام به خودکشی می کنند، دوزخ است و خداوند جل جلاله عذاب سختی براى شان میدهد.
علی محمد احمدی معاون شورای علمای شیعه در دایکندی گفت که در آموزه های دین اسلام، خودکشی حرام است و جواز ندارد. با توجه به حرام بودن این موضوع، متاسفانه در دایکندی این موضوع تبدیل به یک عُرف شده و همچنان در حال گسترش است .
وی افزود که با تاسف که ازسوی علما تا کنون به موضوع عوامل خودکشى چندان پرداخته نشده است درحالیکه علما وظیفه دارند که در این مورد برای مردم آگاهی بدهند؛ در کنار آن، ریاست حج و اوقاف در این ولایت نیز برنامه ای روی دست ندارد.
احمدى باابرازنگرانی از افزایش اقدام به خودکشی گفت که اين پديده در بین زنان بیشتر دیده میشود؛ اما به خاطرى که به این موضوع توجه جدی نشده، به مردان نیزسرایت کرده است و اینک شنیده می شود که در هفته گذشته، یک مرد اقدام به خودکشی نمود.
اين عالم دينى، نقش رسانه ها ونهادهای مدنی رادرکاهش خشونت در برابر زنان به ویژه درکاهش خودکشی مهم دانسته خاطرنشان کرد: "این نهادها هم باید به نوبۀ خود فعالیت کنند تا ديگر شاهد کاهش خشونت ها در برابر زنان به خصوص پدیدۀ خودکشی باشیم."
آمار کميسیون ساحوى حقوق بشر دردایکندی نشان ميدهد که ازسال ١٣٩١ تا اواخر سال گذشته، ١٢٣ زن و دختر دراين ولايت اقدام به خود کشی نموده که از این میان، منجر به مرگ ١٥ تن آنان گرديده است.
قتل زنان و دختران نيز از واقعات تکاندهنده اى است که درجامعه به شمول دايکندى صورت ميگيرد.
درآغازماه مبارک رمضان، پدر و پسر در مرکز دايکندى باهم مشاجره نمودند وعروس قربانى آن گرديد.
پدرخشمگين، تفنگ چره يى را گرفته وميخواست که پسرش راتهديد کندکه عروس ميانجيگرى نمود؛ اما باضرب گلوله، جان باخت و پوليس خُسرش را دستگيرکرد.
ازاين عروس ٢٦ ساله دو طفل باقى مانده است.
مسوولان حقوق بشردايکندى با تقبيح اين قتل ميگويند که اين، اولين واقعۀ قتل در سال جارى بوده، حال آنکه آمار قتل ها در سال گذشته به چهار زن و دختر ميرسيد.