کندز(پژواک،٣٠اسد٩٢) : با وجودى که معارف در ولايت کندزبا مشکلاتى ازقبيل کمبود تعميرومعلمين مسلکى مواجه است، اما اکنون بيش ازيکصد هزار دختر درمکاتب مصروف تعليم بوده ونقش دختران در مدارس دينى نيز قابل ملاحظه است.
مسوولان معارف کندز ميگويند که شش سال قبل حدود۳۰۰ مکتب فعال بود؛ اما اينک تعداد مکاتب به ۴۷۳ باب رسيده است که ازجمله ۲۵۰ باب آن فاقد تعمیرمیباشد.
به گفتۀ محمدظاهر(نظم) رییس معارف کندز، از جمع اين مکاتب ۳۱۰ باب آنرا ليسه ومتباقى را ابتدائیه ومتوسطه تشکيل ميدهد.
وى به آژانس خبرى پژواک گفت که در مجموع بيش از ٣١٠ هزار شاگرد به شمول ١١٨ هزار دختر از سوى ٤٧٠٠ معلم درين مکاتب تدريس ميگردند.
نظم، تصريح كرد كه اضافه از ٦٤٠ معلم،٢٨٠ مامورو١٢٠٠کارمند اجیر مصروف خدمات معارف اند که یک برچهارم حصه آن زنان مى باشند.
رييس معارف کندزميگويد که بيش از ١٨٠٠ فارغ صنف دوازدهم درامتحان کانکور زمستان ١٣٩١ کامیاب شده و به پوهنځى های مختلف راه یافته اند.
به گفتۀ وى،شش دارالمعلمين نيزفعال بوده و درين مراكزتحصيلى صدهاتن مصروف تحصيل هستند.
موصوف علاوه ميکند که شمارى از مکاتب خصوصى به شمول ( لمر،تابش،امت، ،ایوب انصاری، و ...) نيز در کندز وجود دارند که دربالاترازهشت هزارشاگرد در آن مصروف تعليم اند.
رييس معارف کندز ميگويد که پنج مدرسۀ دينى و يک مركز تعليمات حرفوى نيز وجود دارد ودرهرمدرسه بيش ازدوصد دختر مصروف فراگيرى موضوعات دينى مى باشند.
نظم گفت: (( اين خود علاقه دختران را به کسب علم و دانش و موضوعات دينى نشان ميدهد.))
وى علاوه ميکند که يک پوهنتون دولتى که داراى پوهنځى هاى زراعت، شرعيات، تعليم و تربيه، حقوق ، ادبیات و اقتصاد است نيز فعاليت دارد که در آن اضافه ازچهار هزار محصل به شمول ۱۱۰۰ دختر مصروف تعليم اند.
رييس معارف ميگويد که صد ها دختر و پسر دربیش از۲۵۰ کورس سوادآموزى که به حمايت مالى موسسات خیریه وبودجه شخصی معارف دوستان وفرهنگیان به پیش برده میشود، نيز مصروف آموختن سواد هستند.
در اين کورس هابرنامه های سوادآموزی برای کسانى نیزآموزش داده میشود که در سال هاى گذشته، بر اساس يک سلسله مشکلات از تعليم بازمانده اند.
در کندز علاوه برين موسسات دولتى و مکاتب، پوهنتون هاى خصوصى بنام سلام، تعلیمات نیمه عالی آژیر و دو انستيتيوت طبى خصوصی بنام احمدشاه بابا ومیهن دوست نيز فعاليت دارد.
یک دارالمعلمین خصوصی در سال ١٣٩٢ نیزایجادشده است که درآن نزدیک به ۵۰۰ تن ازطبقه ذکورواناث آموزش می بینند.
مشکلات و پيشرفت ها:
رييس معارف کندز ميگويد که درهیچ نقطه ىى ازين ولایت ،مکاتب بر روی متعلمین مسدود نبوده و میزان علاقمندی شاگردان نسبت به مکاتب بیشتراست .مردم نسبت به گذشته، اهميت معارف را درک کرده اند، اطفال خود را به مکتب مى فرستند و در اصلاح امور با رياست معارف همکاراند.
به گفتۀ نظم، طالبان مسلح در پيشرفت معارف درکندز دخالت نمى کنند؛ زيرا سران قومى درمورد با آنها صحبت کرده و آنها را قناعت داده اند که روند جارى معارف به نفع تمامى افغان ها است.
اما رييس معارف، نداشتن تعمير براى ٢٥٠ مکتب را از زمرۀ مشکلات معارف عنوان کرده، ميگويد که شاگردان به همين علت، درخانه هاى کرايى، باغ ها، خيمه ها و فضاى باز تعليم مى کنند.
وى مى افزايد که تعداد زيادى مکاتب در ولسوالى هاى دشت ارچی، امام صاحب، چهاردره وقلعه زال تعمير ندارند که درین خصوص تلاشها جریان دارد.
به گفتۀ رييس معارف، وزارت معارف و شمارى از کمک دهندگان، همه ساله در بخش اعمار تعمير مکاتب تعهد ميسپارند؛ اما عملى نمى شود.
موصوف، مشکل جدى ديگر را کمبود معلمين مسلکى خوانده، ميگويد که اين معضله، باتقررافراد مسلکی ازطریق پروسه رقابت آزاد اصلاحات اداری وخدمات ملکی رفع خواهد شد.
وى گفت: "اميدوارم که تمامى مشکلات فرا راه معارف درکندز، درچند سال آينده از بين برود."
نظم افزود که مشکل نبود کُتب، در حال حل شدن است و تا يکماه آينده، کُتب را به مکاتب مرکز و ولسوالى ها ارسال خواهند کرد.
در عين حال، قاضی عبدالقدوس ظریفی رییس پوهنتون کندز ميگويد که اکنون توجه به اين پوهنتون بيشتر شده،درگذشته بنام پیداگوژی مسمی بود ،اما حالا به پوهنتون رسمى ارتقاء کرده است.
به گفتۀ وى،اکثریت استادان پوهنتون،ماستر،دوکتوروليسانس اندکه برخی ازآنهادرخارج ازکشور ماستری گرفته اند.
ظريفى مى افزايد که استادان پوهنځى هاى مختلف پوهنتون درجاپان، هند، ترکيه، سويس و ايران ماسترى و يکى از آنها در ايران دوکتورا ميگيرد.
رييس پوهنتون کندز علاوه کرد که کارساخت تعمیرجدید برای پوهنتون ولیلیه، درساحه دشت آبدان مرکز کندز جریان دارد که کارآن تقریباً ۷۰ درصد به پیش رفته است.
وى گفت که بابهره برداری این تعمير دوطبقه یی، مشکلات محصلین ازلحاظ محدود بودن مکان تحصیلی و ليليه حل خواهد شد.
مردم :
محمدرضاء یکتن ازباشنده های کندز، ميگويد که وضعيت معارف و تدريس از سوى معلمين ، نسبت به سالهاى گذشته بهتر شده است.
به گفتۀ وى، اکنون معلمين به تمامى پلان هاى تدريسى بلديت دارند و ميتود تدريسى آنها نيز بهتر شده است.
موصوف افزود: "زمانى که پلان تدريسى در يک مکتب عملى شود، شاگردان خود بخود يک چيزى را ياد ميگيرند."
وى از مسوولان معارف خواست که معلمين مسلکى را در مکاتب توظيف نمايند و کُتب درسى را در موقع لازم، به مکاتب انتقال بدهند.
فتح محمد يکى از متنفذين ولسوالى خان آباد، باآنکه نسبت به چند سال گذشته، امسال به روند معارف خوشبين است؛ اما باآنهم از مسوولان معارف انتقاد نموده، ميگويد که برخی ازمکاتب تعميرندارد و شاگردان درگرمى و سردى اذيت مى شوند و حتى برخى از آنها از رفتن به مکتب دلسرد گرديده اند.
اين متنفذ مى افزايد که کمبود معلمين و کُتب نيز احساس ميشود؛ پس در همچو مکاتب، يک شاگرد چطور درس بخواند و نمرات بلند در امتحان کانکور به دست بياورد؟
اما مسوولان معارف میگویند که تلاشها درین خصوص نيز ادامه دارد.
معلمين و متعلمين:
رمضان،باشندۀ منطقه نیکپی شهرکندز و صنف يازدهم ليسۀ نیکپی، از غيرحاضرى معلمين شکايت نموده ، ميگويد: "اکثر ساعات درسى ما خالى است وعلاوه بر آن، تاکنون مشکل کمبود کتاب حل نشده است."
به گفتۀ وى؛ اين مشکل نه تنها امسال، بلکه درجريال هر سال موجود بوده که شاگردان در وقت امتحان با مشکلات مواجه ميشوند.
اما رحمت الله متعلم صنف دوازدهم این مکتب ميگويد که روند معارف نسبت به سه سال گذشته، بهتر شده و کُتب درسى را نيز به دست آورده اند.
وى افزود که درجريان سه سال گذشته، فارغين پوهنتون و دارالمعلمين در مکاتب توظيف شده؛ اما تعداد آنها کم است.
شماری از معلمين نيز درين راستا شاگردان را ملامت مى دانند و مى گويند که تعداد زيادى از شاگردان، تعليم را دوست ندارند.
