جلال آباد (پژواک،٣١ سرطان ٩٢): مسوولين ولايت لغمان مى گويند که هشتاد درصد اقتصاد مردم اين ولايت با زراعت و مالدارى متکى است ؛ اما مشکلات زياد در بخش زراعت وجود دارد که وضعيت اقتصادى دهاقين را متضرر ساخته است .
آنها مى گويند، هر چند در سال هاى گذشته کارها در بخش زراعت صورت گرفته ؛ اما مشکلات هنوز هم وجود دارد و لازم است که فابريکات پروسس ، گدام هاى بزرگ به هدف نگهدارى محصولات زراعتى و همچو برنامه هاى ديگر براى محو اين مشکلات به راه انداخته شود.
زراعت :
انجنير محمداسماعيل دولتزى رييس زراعت و مالدراى لغمان به آژانس خبرى پژواک گفت که هشتاد درصد مردم لغمان مصروف زراعت ومالدارى ميباشد که نسبت به قبل پيشرفت ها نيز در اين راستا صورت گرفته ؛ اما مشکلات زياد هنوزهم وجود دارد که با حل شدن آن اقتصاد دهاقين لغمان به پاى ايستاده شده ميتواند .
وى مى گويد :(( برخى بيشتر زمين هاى لغمان آبى است، آب آن زياد و لغمان سرسبز است ؛ اما طورى که لازم بود آز آن استفاده نشده است .))
موصوف مى گويد که زراعت و مالدارى به سوى مکانيزه و ماشينى شدن ميرود و ده ها عراده تراکتورهاى کوچک و بزرگ نيز از طريق کوپراتيف ها توزيع کرده است؛ اما نبود بانک انکشافى زراعتى يکى از مشکل بزرگ فراه راه زراعت در لغمان شمرده ميشود .
به گفتۀ رييس زراعت، در ولايت لغمان همه ساله هزران تُن گندم، جوار، جو، برنج و سبزى توليد ميشود که بخش اعظم آن در ولايات لغمان ، ننگرهار و کابل به مصرف ميرسد .
وى افزود که در اين ولايت ميوه جات چون زردالو ، آلوچه ، انگور ، شفتالو و همچو ديگر نيز توليد ميشود .
به گفتۀ دولتزى:(( اکنون زردالو خوب در لغمان پيدا ميشود که برخى بيشتر آن به کابل ميرود و در آنجا بازار دارد .))
موصوف مى افزايد، تاکنون کدام فابريکه کوچک پروسس سبزيجات نيز در اين ولايت وجود ندارد ، تا سبزيجات موجود و توليدات ديگر در اين ولايت پروسس شود .
از سوى ديگر، شمارى از دهاقين و زمينداران لغمان شکايت دارند که تاکنون کدام کمک لازم دريافت نکرده و بازار مناسب براى توليدات شان و جود ندارد .
نثارباشندۀ ولسوالى الينگار به آژانس پژواک گفت که در فصل کنونى بادرنگ و رومى کاشته ؛ اما بازار ندارد.
وى مى گويد که اکنون محصولات رومى و بادرنگ بيشتر گرديده و کدام ستور براى نگهدارى آن در لغمان وجود ندارد و اين کار باعث شده که همه ساله بجاى مفاد ، تاوانى شود .
رومل باشندۀ ولسوالى قرغه يى مى گويد که لازم است تا بندها و ذخيره هاى آب در هر منطقه و ولسوالى اعمار و بازار يابى مناسب براى فروش و نگهدارى ميوه و سبزيجات صورت گيرد .
موصوف افزود :(( در فصل زردگ ، زردگ ما با ده افغانى نيز فروخته نميشود ، درحاليکه ما مصرف زياد کرده ايم ، همان زردگ به پاکستان ميرود و بعد از پروسس دوباره وارد افغانستان شده و به مردم ما فروخته ميشود .))
حاجى گلاجان آگاه امور زراعتى به آژانس پژواک گفت که تاکنون تمامى آمور پرورش زمين و باغات از سوى دهاقين پيش برده ميشوند که در مورد کدام کمک بنيادى دولت را دريافت نکرده اند .
موصوف مى گويد ،لازم است که يکتعداد ورکشاپ هاى مسلکى براى دهاقين و مالداران اين ولايت تهيه شود ، تا اقتصاد خانواده خود با سهولت هاى ابتدايى تقويه نمايند .
وى همچنان سيستم درست و منظم آبيارى و بازار يابى محصولات زراعتى براى تقويت و رشد اقتصاد زمين دار و باغداران مهم خواند .
قارى ميرحاتم تره خيل رييس شوراى ولايتى لغمان نيز اين مشکل دهاقين تاييد کرد و مى گويد که سرمايه گذاران و دولت بايد دربخش ايجاد ستورها و فابريکات پروسس براى محصولات زراعتى و رشد اقتصاد مردم کمک نمايند .
وى مى گويد :(( اگر در ده سال گذشته در اين راستا کمک صورت مى گرفت ، پس اکنون اين مشکل نمى بود .))
تجارت و سرمايه گذارى :
شمارى از تجار ولايت لغمان از عمليات اخير در اين ولايت خورسند هستند و مى گويند که در امور تجارتى شان از اثر تامين اميت دو چند تغيير يافته است .
غلام صديق يکى از تجار لغمان مى گويد که امور تجارتى وى تا يک ماه قبل توقف و مواد وى تنها تا مرکز و ولسوالى ها محدود بود ؛ اما اکنون که امنيت تا يک اندازه تامين شد، پس تاثير منفى بر تجارت آنها گذاشته است .
موصوف نبود شهرک صنعتى از مشکلات بزرگ خوانده و مى گويد که اگر شهرک هاى صنعتى موجود مى بود، پس باعث مى شد، تا تعداد زياد از تجار فابريکات خود اعمار نمايند .
احسان الله خپلواک يکى از تجاران ديگر اين ولايت مى گويد که نبود فابريکات در لغمان آنها نگران ساخته ؛ اما يکتعداد تجار از اثر نبود برق علاقه مندى خود براى ايجاد فابريکات نشان نمى دهند.
صنايع دستى :
در لغمان اکنون دو فابريکه کوچک صنايع دستى در اين ولايت موجود است و نسبت به قبل تا حدى پيشرفت کرده است ؛ اما صنايع دستى اين ولايت در حدود ده سال قبل کاملاً متوقف بود .
در اين ولايت يک فابريکه کوچک قالين بافى و يک فابريکه ديگر دوختن يخن هاى گلدوزى زنانه و مردانه فعاليت دارد .
زمزمه يکى از قالين بافان لغمان مى گويد که ماهانه يک يا دو قالين مى دوزد ؛ اما از بابت مواد خام با مشکل بزرگ مواجه است .
زمزمه گفت :(( تمامى مواد ما از پاکستان است، اگر فابريکات پشم در اينجا وجود مى داشت ، پس اين مشکل نيز نمى بود .))
ليمه مى گويد:(( ما مصرو دوختن يخن هاى مردانه و لباس هاى زنانه هستيم که اکنون نسبت به قبل بازار خوب دارد.))
ليمه افزود، اگر مواد خام مورد ضرورت آنها درافغانستان تهيه شود ، پس آنها يخن هاى خامکى و همچو چيز هاى ديگر به قيمت پايين به بازار عرضه خواهد کرد .
دهاقين و تجاران اين ولايت درمجموع خواهان محيط امن کار، سهولت هاى کارى و شرايط مناسب براى رشد و انکشاف اين بخش ها هستند .
