فیض آباد(پژواک،٤دلو۹۳):مردم بدخشان ازکشت کوکنار،افزايش تعدادمعتادان،موجوديت لابراتوار هاى هيروئين وقاچاق مواد مخدر به کشورهاى آسياى ميانه نگران اند.
ولايت بدخشان با تاجکستان، چين و پاکستان سرحد دارد و  مواد مخدر از طريق تاجکستان به خارج کشور قاچاق مى گردد.
اين ولايت کوهستانى نه تنها اينکه تاحال نتوانسته است که از حيث کشت کوکنار صفر شود و امتياز کمک يک ميليون دالرى وزارت مبارزه با مواد مخدر را که دربخش پروژه هاى انکشافى ولايات اختصاص مى يابد، بدست آورد، بلکه هنوز هم به حيث يک ولايت مولد و قاچاق مواد مخدر پنداشته مى شود.
مسوولان کميتۀ صلح ولايتى بدخشان ميگويندکه افراد زورمند درتقررمقامات امنيتى نقش دارند که اينکار، زمينۀ قاچاق را مساعد مى سازد.
عبدالواحد طیبی ریيس کميته صلح بدخشان به آژانس خبرى پژواک گفت ، مشکل عمده در این است که مقامات کلیدی امنیتی توسط افراد زورمند بحیث قوماندانان امنیه مقرر میشوند.
وى که باشندۀ ولسوالى خواهان است، مى گويد که کوکنار دراين ولسوالی کشت نمیشود، اما قاچاقبران از ولایات مختلف به اينجا آمده و مواد مخدر را به تاجکستان قاچاق مینمایند.
طیبی علاوه ميکند که سالانه بطور اوسط سه جوان حین انتقال موادمخدرازدریای آمودرسرحد تاجکستان در ولسوالی خواهان کشته میشوند.
رييس کميتۀ صلح ادعا ميکند که امسال سمونیار نجیب الله قوماندان امنیه خواهان يک طفل ۱۴ ساله بنام حبیب الرحمن را از قریه خلدسک ولسوالی راغستان که تکلیف عصبی داشت با یکمقدار موادمخدر از طرف شب ذریعه قایق از دریای آموعبور داده وبه محافظان سرحدى تاجکستان به قسم تحفه تقدیم نموده است که تا کنون از سرنوشت این طفل خبرى نيست.
به گفتۀ وى، مردم برضد اين مقام امنيتى یک هفته تظاهرات نمودند تا دستگير و يا تبدیل شود که اين خواست مردم برآورده نشده است.
اما لعل محمد احمدزى مسوول مطبوعات قوماندانى امنيۀ بدخشان، ادعا عليه قوماندان امنيۀ خواهان را رد کرده، مى گويد که مردم عليه زورمندان و قاچاقبران مظاهره کرده بودند.
افزايش تعداد قاچاقبران و معتادان مواد مخدر نيز نگران کننده است.
فرحناز پامیری عضو شورای ولایتی و نماینده مردم شغنان میگوید، جای تاسف است که با گذشت هر روز تعداد قاچاقبران موادمخدر در شغنان افزایش می يابد،کوکنار درشغنان کشت نمیشود و مواد مخدر از ولسوالی هاى دیگر به شغنان قاچاق میگردد و این قاچاق شامل افرادی است که از خود شغنان نیستند.
اين عضو شوراى ولايتى گفت: ((قاچاق و ترافیک مواد مخدر سبب گردیده تا اطفال و زنان شغنان معتاد شوند و با وجود دستگیری قاچاقبران هنوز هم شمار معتادان رو به افزایش است چرا که همين قاچاقبران هستند که مواد مخدر را به دسترس شان قرار ميدهند.))
طلب الدین قادری معاون شورای ولایتی و نماینده مردم ولسوالی واخان  نيز میگوید که با گذشت هر روز تعداد معتادان دراين ولسوالی سرحدی مانند واخان٬ زیباک و شغنان افزایش می يابد و علت آن هم قاچاق و ترافیک مواد مخدر در ولسوالی های سرحدى میباشد .
وى گفت: ((دو سال قبل خودم شاهد قاچاقبران مواد مخدر در رينجر پولیس سرحدی بودم که به همکاری ریاست امنیت ملی دستگیر گردیدند.))
قادرى، دولت رادرجلوگیری قاچاق موادمخدر کم توجه خوانده، مى افزايد که اکثرمعتادان به تن فروشی و حتی فروش زمین های زراعتی شان میپردازند که شامل زنان٬ دختران واطفال نیز میشود.
ازسوى ديگرحاجی بیک باشنده ولسوالی ماهمی میگوید که قاچاق وترافیک مواد مخدر با وجود موجودیت محافظان سرحدی ازطرف قاچاقبران صورت میگیرد وتعداد زیاد مردم اين ولسوالى نيز به مواد مخدر معتاد اند .
وى گفت: ((اگر قاچاقبران فعال نباشند پس مواد مخدر را به دسترس معتادان کی قرار میدهد در حالیکه در این ولسوالی کشت کوکنار وجود ندارد.))
اما لوی پاسوال بابه جان قوماندان امنیه بدخشان میگوید که نیروهای امنیتی تلاش خود را بخاطر جلوگيرى از کشت و قاچاق مواد مخدر بيشتر ساخته اند.
 وى گفت: ((باوجودى که بدخشان جغرافیای پیچیده و صعب العبور دارد که توجه قاچاقبران مواد مخدر و تروریزم را بخود جلب نموده و هم کوتاه ترین راه به آسیای میانه است تا مواد مخدر قاچاق گردد،اما تلاش ما بيشتر شده است که از کشت، توليد و قاچاق مواد مخدر جلوگيرى کنيم.))
بابه جان علاوه کرد که درسه ماه گذشته بیش از ۱۰ قاچاقبر مواد مخدر دستگیر و حدود یک تُن مواد مخدر ضبط گردیده است.
عبدالرازق باشندۀ ولسوالی شُکی نيزمدعى است که بدون همکاری مقامات زورمند دردستگاه دولت قاچاق مواد مخدر به این ولسوالی ممکن نیست و با گذشت هرروز تعداد زیادى ازجوانان و اطفال و حتی زنان به مواد مخدر معتاد میشوند.
اين در حالى است که داکترمحمد نور خاوری رئیس صحت عامۀ بدخشان مى گويد که بيش از ٣٠ هزار تن به شمول اطفال و زنان در سطح اين ولايت به مواد مخدر معتاد بوده که به مقايسۀ پنج  سال گذشته دوچند شده است.
وى، ناامنی و بیکاری را ازدلايل افزایش معتادان  خوانده گفت که سه مرکز تداوی معتادان در بدخشان وجود دارد که براى تداوى تمام معتادان کافى نيست.
خاورى از دولت خواست که بايد کشت مواد مخدر از بين برده شود و براى تداوى معتادان مراکز بيشتر تداوى ايجاد گردد.
برخى از دهاقين میگویند که آنها به علت بى توجهى دولت دوباره به کشت کوکنار روی آورده اند.
محمد رزاق یکی از زارعين ولسوالی ارگو ميگويد که مطابق وعدۀ دولت که به آنها کود کيمياوى و تخم اصلاح شدۀ بذرى ميدهد، چند سال کوکنار کشت نکرد، اما ازاينکه دولت  کمک نکرد، از حبوبات مانند گندم حاصل ناچيز گرفت و مجبور شده که کوکنار کشت نمايد.
وى افزود که اگر دولت همينگونه بى توجه باشد با آنکه ميداند که کشت کوکنار حرام است بخاطری که نفع بیشتر دارد و می تواند از اینطریق خانواده اش را تمویل کند، در آينده نيز دست به اينکار خواهد زد.
با اين حال، مسوولان مبارزه با مواد مخدر بدخشان میگویند که در سالجاری به دلیل چالش های امنيتى و انتخاباتى، نتوانسته اند که مزارع کوکنار را به صورت کامل محو سازند.
محمدقائد افندی،رییس مبارزه با مواد مخدر بدخشان ميگويد که در سالروان در سطح اين ولايت در حدود ٤٥٠٠ هکتار زمین کوکنار کشت شده بود و آنها توانسته اند که ١٤١٠ هکتار زمین را از وجود بته های کوکنار پاک سازند و بقیه به دلیل چالش های که وجود داشت تخریب نا شده باقی ماند.
رییس اداره مبارزه با مواد مخدر بدخشان علاوه کرد: " ما در کار مبارزه با مواد مخدر موافقيم و توانسته ايم که از افزایش میزان کشت کوکنار جلوگیری کنيم و در چند سال گذشته میزان کشت کوکنار افزایش نیافته است. "
مسوولان ادارۀ مبارزه با مواد مخدر بدخشان ميگويند که برخی قاچاقبران در بدل پرداخت پول، دهاقین را وادار به کشت کوکنارمی نمايند و دهاقین، به دلیل اینکه کشت کوکنار را نسبت به زرع مواد خوراکى برتر میدانند، به کشت آن مى پردازند، از همينرو انتظار دارند که با بلند بردن سطح آگاهی مردم بتوانند از کشت کوکنار جلوگیری نمايند.     
همچنان سمونوال مُصدق الله مظفری مدیر مبارزه با مواد مخدر قوماندانی امنیه میگوید که در جريان سال جاری هشت کارخانه پروسس هیروئین که بیشترین آن در ولسوالی کشم بوده تخریب گریده و حدود سه تُن محلول تریاک که از این کارخانه ها بدست آمده در محل حریق گردیده است.
به گفتۀ وى، امسال ۳۰ مظنون در ارتباط قاچاق مواد مخدر نيز دستگیر گردیده که ۱۷ تن به څارنوالی اختصاصی مواد مخدر و ۱۳ تن دیگر به څارنوالی استيناف بدخشان معرفی شده اند.
سروى دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرايم ملل متحدUNODC  نشان ميدهد که بيش از يک ميليون تن در افغانستان به مواد مخدر معتاد هستند و افغانستان هنوز هم بزرگترين کشور از حيث کشت و قاچاق مواد مخدر در سطح جهان قرار دارد.
گفتنى است که مقامات روسیه می گویند که از جمله هشت میلیون معتاد در حدود یک و نیم میلیون معتاد در روسیه از هيرویین افغانستان که از طريق کشورهاى آسياى مرکزى صادر ميشود، استفاده می کنند.
نظر به احصایه اداره مبارزه با مواد مخدر روسیه  مواد مخدر سالانه بیش از ٧٠ هزار جوان روسیه را به کام مرگ می کشاند.
ویکتور ایوانوف رییس اداره مبارزه با مواد مخدر روسیه ميگويد که پولی را که معتادان روسیه برای بدست آوردن مواد مخدر استفاده می کنند، از مجموعه بودجه وزارت های دفاع و معارف این کشور بیشتر می باشد.
همچنان يک سروى ادارۀ مبارزه با مواد مخدر ملل متحد نشان ميدهد که  دو صد ميليون معتاد در جهان وجود دارند و در هر ساعت يک معتاد تلف ميشود.