پاراخ(پژواک، ٥ عقرب٩٢): برخى بيشتر باشندگان ولايت پنجشير مامورين دولتى اند؛ اما اقتصاد باشندگان متباقى آنها بر زراعت، تجارت و تجارت سنگ هاى قيمتى استوار است.
زمين هاى زراعتى اين ولايت کم؛ اما با آن هم يکتعداد مردم پنجشير مصروف زراعت،  مالدارى و کار در معادن سنگ هاى قيمتى ميباشند.
ولايت پنجشير همچنان صادرکنندۀ چون سيب، زردالو، توت و کچالو به ولايات ديگر ميباشد، قميت اين اشيا سابق ازران بود؛ اما اکنون با ايجاد اتاق هاى سرد به قيمت بلند عرضه ميشود.
 زراعت:
هر چند زمين هاى زراعتى در پنجشير کم است؛ اما مسوولين اين ولايت مى گويند که علاوه بر آن نيز زمينه کارى در بخش زراعت به مردم مساعد کرده است.
عبدالعظيم خرمى رييس انکشاف دهات پنجشير مى گويد که آنها جوىچه ها و ديوار براى زمين هاى زراعتى اعمار کرده است.
موصوف مى افزايد که اقتصاد يکتعداد مردم پنجشير با زراعت و باغدارى استوار است، از همينرو برايشان اتاق هاى سرد براى نگهدارى محصولات زراعتى   اعمار کرده است.
عبدالمعيد وزيرى رييس زراعت ولايت پنجشير نيز از دست آوردهاى خود دربخش زراعت ياد آورى کرد؛ اما گفت که مشکلات نيز دارد.
 وى به آژانس پژواک گفت که کمک هاى تخم هاى اصلاح شده و کود هاى کيمياوى با دهاقين صورت گرفت ؛ اما رياست زراعت با کمبود مامورين و مشکلات بخش ترويج مواجه است.
وزيرى افزود که علاوه بر مشکلات ، تخم هاى زراعتى به دهاقين توزيع و دو باب کلينيک حيوانى نيز جهت تداوى مواشى آنها ايجاد کرده است.
رييس زراعت مى گويد که ١٥ جريب زمين  در اين ولايت براى ايجاد جنگل اختصاص شده که در بخش هاى مختلف مورد استفاده مردم قرار گرفته است.
 وى افزود که علاوه بر آن چهار هزار نهال ميوه دار به زارعين توزيع گرديده و يکتعداد باغات نيز ايجاد کرده است.
توکل رحمانى باشندۀ ولسوالى رخه پنجشير مى گويد که يک اندازه زمين زراعتى دارد و آن را براى کشت کچالو اختصاص کرده است.
موصوف مى گويد که محصولات خود را به بازارهاى پنجشير و پروان ميبرد.
احمد رشاد عضوى شوراى انکشافى و باشندۀ ولسوالى حصۀ اول پنجشير مى گويد که اتاق هاى سرد از سوى رياست انکشاف دهاف براى محصولات زراعتى آنها اعمار گرديده است.
 مرتضى يکى از دهقاين اين ولايت گفت که آنها مفاد زياد از بابت ايجاد اتاق هاى سرد در اين ولايت به دست آورده اند.
وى افزود که قبلاً ميوه هاى خود را به علت نبود مکان نگهدارى از دست ميداد؛ اما اکنون بدون کدام خطر نگهدارى ميشود.
 عبدالکبير واثق سخنگوى والى پنجشير مى گويد که کارهاى زياد دربخش بازسازى اين ولايت صورت گرفته ؛ اما هنوز هم نياز براى انجام کارهاى بنيادى وجود دارد.
موصوف به آژانس پژواک گفت که زمين زراعتى اين ولايت کم و نياز است که براى توسعه زمين هاى زراعتى کار صورت گيرد.
محمديعقوب باشندۀ ولسوالى عنابه پنجشير مى گويد زمين هاى زراعتى آنها کم است؛ اما دولت با آن هم نتواسته که دربخش زراعت با دهاقين کمک نمايد.
وى همچنان گفت که تاکنون هيچ کمک تخم هاى اصلاح شده و کود کيمياوى را دريافت نکرده است.
تجارت:
شمارى از باشندگان ولايت پنجشير مصروف تجارت ميوه جات تازه و سنگ هاى قيمتى ميباشند و نيازى اقتصادى خود را از اين راه بر آورده ميسازند.
عبدالغياث باشنده مرکز پنجشير مى گويد که امور تجارتى مرکز پنجشير با کندى پيش ميرود ، حکومت بايد سهولت هاى بيشتر براى تجار اين ولايت فراهم سازد.
وى افزود، آنها توان نگهدارى مواد تجارتى ندارند، از حکومت ميخواهد ، تا گودام ها  و اتاق هاى سرد براى نگهدارى اموال تجار تهيه نمايد.
 محمدعيسى يکى از تجاران ولايت پنجشير و باشندۀ ولسوالى حصۀ دوم مى گويد که آنها کچالو و ميوه هاى تازه از زراعين اين ولايت ميخرند و آن را در بازار  هاى کابل و پروان ميفروشند.
وى از تجارت خود رضايت دارد و مى گويد که محصولات دهاقين را با قيمت خوب ميگيرد و باعث تقويت اقتصاد آنها گرديده است.
معادن سنگ هاى قيمتى چون زمرد، بيروج ، ياقوت سوخته  و لاجورد وجود دارد که از معادن به شکل غيرقانونى و غيرفنى استخراج ميشود.
 مردم مى گويند که بخش اعظم همچو سنگ هاى قيمتى به علت استخراج غير فنى ضايع ميشود.
انجنيرعبدالبارى رحيمى معاون والى پنجشير مى گويدکه معادن زمرد اين ولايت به شکل پراگنده در ساحات سفيدچهر و مربوطات ولسوالى خنج وجود دارد.
داشتن رنگ زيبا و قشنک به زمرد پنجشير ارزش جهانى داده و يک کرايت زمرد اين ولايت در مارکيت هاى جهانى از صد تا دو هزار دالر فروخته ميشود.
 به اساس اظهارات وى، زمرد پنجشير از نوعيت کرستالى ، شفافيت  برخوردار است و همچنان نبود درز از صفات ديگر  آن ميباشد.
از سوى ديگر، تعداد بيشتر باشندگان پنجشير در دواير دولتى  وظايف دارند و نيازهاى اقتصادى شان از اين طريف مرفوع ميکنند.
کار صنايع دستى در ولايت پنجشير رشد نکرده و تعداد کم زنان  درمناطق دور دست اين ولايت مصروف صنايع دستى ميباشند.