مسوولان رياست معارف ولايت تخار، ازرشد وانكشاف پايدارسيستم معارف به شمول اعمار ده ها تعمير مکتب سخن زده، اما ميگويند که هنوز هم معارف با مشکلات مواجه است.
به گفتۀ آنها، يک دهه قبل در تخارحدود۴۰۰ مکتب فعال بود؛ اما اکنون تعداد اين مکاتب به بیش از۶۰۰ باب رسيده است.
گل آغا دهنظرى، مسوول مطبوعات رياست معارف تخار ميگويد که از جمع اين مکاتب ۲۸۶ باب آن داراى ساختمان هاى مدرن واساسى است.
وى مى افزايد که امسال کار روى ۴۳ باب مکتب ديگر جريان دارد و تابه حال دو باب آن تكميل وبه بهره بردارى سپرده شده است.
مسوول مطبوعات رياست معارف تخار به آژانس خبرى پژواک گفت که در مجموع بيش از٣٤٠ هزار شاگرد به شمول ١٤٥ هزار دختر در مکاتب تدريس ميشوند.اضافه از ۱۰ هزار معلم ، مامور، کارمند واجیر نيز مصروف خدمات معارف اند که یک برچهارحصه آنرا زنان تشکیل میدهد.
به گفتۀ وى، امسال بيش از ۲۵۰۰ فارغ صنف دوازدهم درامتحان کانکورکامیاب وبه پوهنځی های مختلف راه یافته اند.
موصوف ميگويد که امسال ۲۹۵۵ فارغ صنف دوازدهم با اخذنمرات بلند، بی نتیجه بوده ، اما آنان قرارمكتوب وزارت تحصیلات عالی به بورس های کشورهای خارجی رفته وياهم درموسسات تحصيلات عالى ونيمه عالى راه يافته اند .
دهنظرى ،ازفعال بودن ۱۴ دارالمعلمين درين ولايت نيزخبرداده، افزود كه هزاران تن دراين مراکز تربيۀ معلم تحصيل ميکنند.
علاوه بر مکاتب دولتى، شمارى از مکاتب خصوصى به شمول (تخارباستان ، القلم ، جیحون و...) نيز درتخار وجود دارند که که فعلاً بالاتراز‍چهار هزارشاگرد در آنها مصروف تعليم اند.
پنج مدرسۀ دينى ويک مركز تعليمات حرفوى نيز وجوددارد.علاقه دختران به مدارس دينى بيشتربوده ودرهرمدرسه اضافه ٣٥٠ دختر روزانه مصروف فراگيرى علوم دينى هستند.
مسوول مطبوعات رياست معارف تخارميگويدکه بیش از۳۰۰ کورس سوادآموزى براى طبقۀ ذکور و اناث در مرکز و ولسوالى هاى ولايت تخار نيز فعالیت دارند.اين کورس ها به حمايت مالى موسسات خیریه وبودجه شخصی معارف دوستان وفرهنگیان به پیش برده میشود.
در اين کورس هابرنامه های سوادآموزی برای کسانى نیزآموزش داده میشود که در سال هاى گذشته، به اساس يک سلسله مشکلات از تعليم بازمانده اند.
مشکلات و پيشرفت ها :
سنت الله تیمور،سخنگوى والى تخار ميگويد که درحال حاضر مکاتب در هیچ نقطۀ ازولایت تخار برروی شاگردان مسدود نیست و میزان علاقمندی شاگردان نسبت به درس و تعليم بیشتراست .
وى گفت كه طى دوسال متواترمكاتب نسوان ازسوى مخالفين معارف سمپاشى شده وخواستند که روحيه شاگردان را تضعيف نمايند، اما برروحيه آنان هيچ تاثيرى نگذاشت،بلكه باگذشت هرروزروحيه آنان نسبت به مكاتب بيشترشده ودرين خصوص هيچ نگرانى وجودندارد.
تيمور علاوه کرد که مردم اکنون نسبت به سابق اهميت معارف را درک کرده ، اطفال خود را به مکتب مى فرستند و در اصلاح امور با رياست معارف همکاراند.
به گفتۀ وى، طالبان اصلاً در تخار وجودندارند؛ واگربگونه انگشت شمارى هم وجودداشته باشند مردم محل بامقام ولايت ومعارف همواره در تماس بوده و به آنان اجازۀ فعاليت را نميدهند.
سخنگوى والى تخار ميگويد ،بازهم درصورتيكه رياست معارف باكدام چالش جدى روبروباشد كتباً موضوع را با مقام ولايت درجريان بگذارند.
معارف در تخار با مشکلاتى نيز مواجه است. رياست معارف تخار ميگويد که هنوز هم ۳۱۴ مکتب در سراسر ولايت فاقد تعمیربوده و شاگردان درخانه هاى کرايى، باغ ها، خيمه ها و فضاى باز درس ميخوانند.
به گفتۀ مسوول مطبوعات رياست معارف تخار، بیشترین این مکاتب درولسوالی های خواجه بهاوالدین ، درقد، ينگى قلعه ، خواجه غار، رستاق ، نمک آب ، چال وحومه شهرتالقان مرکز تخار تعمير ندارند ، اما درین خصوص تلاشها جریان دارد.
دهنظرى مى افزايد که وزارت معارف و كشورهاى كمک كننده ، همه ساله در بخش اعمار تعمير مکاتب تعهد ميسپارند؛ اما عملى نميشود، چنانچه درحال حاضربرای حدود ۲۰۰ مکتب جدید دیگر نياز است.
وى گفت که مشکل جدى دیگر، کمبود معلمين مسلکى است واین معضله باتقررافراد مسلکی ازطریق پروسه رقابت آزاد اصلاحات اداری وخدمات مُلکی رفع ميشود.
مسوول مطبوعات رياست معارف تخار علاوه ميکند که امسال حدود دوهزار معلم وکارمند به معارف مرکزوولسوالی ها ازطریق رقابت آزاد اصلاحات اداری وخدمات مُلکی جذب شده اند که سهولت های خوبی را درسیستم معارف به میان آورده اند.
دهنظرى افزود که مشکل نبود کُتب درسى به تناسب ولايات ديگر وجود ندارد ومطابق نصاب تعليمى شاگردان تمامى كُتب درس رادراختياردارند وبعدازامتحانات سالانه كه مدت اندكى به آن باقى مانده است دوباره ازنزدآنان حصول خواهدشد.
وى، مشكل ديگر رانبود برق دايمى عنوان كرده، ميگويد كه دراكثر مكاتب،كمپيوتر وپرنتر توزيع شده تاشاگردان مطابق نصاب تعليمى ازآن استفاده عملى كنند، اما اين وسايل بدليل نبود برق و وسايل تخنيكى درحال ازبين رفتن است.
امامسوولان رياست برشناى تخارميگويند كه كارتمديد برق دايمى ازتاجكستان به تخار۹۰ درصد به پيش رفته و قراراست تادوماه آينده مردم تخاربه برق دايمى دسترسى پيدا نمايند.
ازسوى هم مسوولان تحصيلات عالى تخارميگويند كه تلاشها به هدف رشد استعدادهاى جوانان بيشترشده است.
پوهنمل سيدمحبوب الله حامدرييس پوهنتون تخارميگويد که پوهنتون داراى پوهنځى هاى زراعت، شرعيات، تعليم و تربيه، حقوق ، ادبیات ، انجنیری و اقتصاد بوده و در آن بیش ازسه هزار محصل به شمول ۱۴۰۰ طبقۀ اناث مصروف تحصیل اند.
وی گفت كه اكثريت پوهنځى ها داراى تعميراند كه به كمک موسسات وكشورهاى كمک كننده به ويژه آلمان درسالهاى اخير اعمارگرديده است.
حامد مى افزايد كه دو ليليه براى محصلين نيزوجوددارد كه يكى آن سال گذشته از پروژۀ يک ميليون دالرى وزارت مبارزه عليه موادمخدرتحت پروگرام تقدير از اجراآت خوب اعمار شده است.
در کنار اين پوهنتون دولتى، صدها جوان در پوهنتون های خصوصی، مانند پوهنتون فجرستان ، راه سعادت وخانه دانش و موسسات تعلیمات خصوصی نیمه عالی نيز مصروف تحصیل اند.
رييس پوهنتون تخار ميگويد که اکنون توجه به پوهنتون تخار بيشتر شده، درگذشته بنام پوهنتون عبدالله بن مسعود مسمی بود و حالا به پوهنتون رسمی ارتقاء کرده است.
به گفتۀ وى،اکثریت استادان پوهنتون، ماستر، دوکتور وليسانس اند که برخی ازآنها درخارج ازکشور ماستری گرفته اند.
موصوف افزود که استادان پوهنځى هاى مختلف اين پوهنتون در جاپان، هند، ترکيه، سويس و ايران ماسترى گرفته و برخی ديگر در ايران دوکتورا ميگيرند که درحال حاضرمصروف تحصیل اند.
حامد،علاوه کردکه باگذشت هرروزدسترسى محصلين به تكنالوژى بيشترشده ميرود ،چنانچه هم اكنون تمامى شعبات اين مركزاكادميک باانترنت وكمپيوتروصل ميباشد.
پوهنتون تخار در۱۸۰۰ جريب زمين دولتى در تپه اورتبوز حومۀ شهرتالقان واقع است. سال گذشته سرک آن به كمک مالى آلمان قير گرديده وتسهيلات مواصلاتى به استادان ومحصلين فراهم شده است.
مردم :
نجلا، متعلم صنف دوازدهم ليسه نسوان بى بى مريم شهر تالقان ميگويد که به تناسب دوازده سال گذشته وضعيت معارف و تدريس درتخار، بهتر شده است.
به گفتۀ وى، اکنون معلمين به تمامى پلان هاى تدريسى بلديت دارند و ميتود تدريسى به شکل منظم به پيش ميرود.
نجلا افزود که متعلمين دردووقت مشتاقانه به مكاتب ميروند وبراى آينده شان درس ميخوانند ،چون نظام آينده وسرنوشت كشوربدست جوانان است.
اين شاگرد از مسوولين معارف خواست تا درقسمت ارتقای مسلکی معلمين تلاش بیشتر کنندوآنان را در مکاتب توظيف نمايند تاشاگردان شيوه هاى جديد را فرابگيرند.
اما عبدالبصيريكتن ازمتنفذين تخار ازمسوولين معارف وامنيتى انتقاد ميكند وميگويد كه درموسم تابستان بايد آنان مشتركاً تدابيرامنيتى مكاتب بخصوص مکاتب نسوان را تشديد نمايند.
وى گفت که هرسال افراد ناشناس مكاتب راحريق ، سمپاشى وحتى محافظين آنرابه قتل ميرسانند، ولى درسالهاى بعد بايد كوشش شود تاازهرطريق ممكن درخصوص امنيت مكاتب دخترانه بكوشند و يا هم موظفين امنيتي را توظيف نمايند.
اين متنفذ علاوه ميکند: ((درصورتيكه درسال آينده نيزاين روند ادامه پيداكند ، والدين وحتى خودم دختران خود را به مکتب نخواهيم فرستاد.))
اما مسوولين معارف ميگويند كه براى تدابيروقايوى مكاتب اناثيه درسالهاى بعد بامسوولين محلى درحال صحبت هستند.
معلمين و متعلمين :
رُخساریکتن ازمتعلمین مکتب نسوان نمبراول شهرتالقان ميگويد كه نظم درمكاتب شهرى خوب است اما قرارى كه خودش ازمكاتب ولسوالى ها ومناطق دوردست ميشنود، حاضرى شاگردان ازسوى نگران آنان براى هفته ها گرفته نميشود.
وى كه متعلم صنف نهم است مى افزايد: (( درين مكتب نظم رعايت ميشود ،اما حاضرى چيزى است درصورتيكه بصورت متواترگرفته نشود،شاگردان نسبت به درس ومكتب پايگريزشده ودرآينده وضعيت مكتب را مختل ميسازند.))
شگوفه،متعلم ليسه نسوان بى بى حوا درشهرتالقان ميگويد که مشكل ديگرى كه درمكاتب وجوددارد نمره دهى رايگان درموسم امتحان است.
وى كه اول نمره صنف است، ميگويد كه در چندسال اخير بصورت پيهم اول نمره بوده ،اما معلمين اين موضوع رامدنظرنگرفته وشاگردان لايق وتنبل رادريک صف قرار ميدهند.
شگوفه خواهان عدالت درين زمينه شده، گفت : (( براى شاگردان لايق وزحمتكش بايد پاداش داده شود.))
از جانب ديگر عبداللطيف متعلم صنف دهم لیسه ابوعثمان تالقانى ميگويد که برخی ازمکاتب بانبود تعمیرمواجه بوده وشاگردان در گرما وسرما بامشكل مواجه اند.
وى علاوه ميکند كه اين مشكل بيشتردرساحات دورترازشهروولسوالى ها وجوددارد كه بايد درين خصوص توجه لازم صورت بگيرد.
اما رياست معارف تخارميگويد كه تلاشها براى اعمارمكاتب فاقد ساختمان، از بوديجه انكشافى وزارت معارف ، كشورهاى كمک كننده وموسسات همكارجريان دارد وباگذشت هرسال دامنه اين مشكل برچيده خواهد شد.
