جلال آباد (پژواک، ۲۳ جوزا ٩٢): صدها پروژۀ بزرگ و کوچک، طى هشت سال گذشته در ولايت ننگرهار تطبيق گرديده است.
احمدضياء عبدالزى سخنگوى والى ننگرهار گفت که در هشت سال گذشته، پيشرفت زيادى دربخش بازسازى صورت گرفته و صدها کيلومتر سرک پخته شده، که سرک هاى حدود بيست ولسوالى نيز شامل آن است و همچنان سرک شاهراه عمومى تورخم تا لغمان نيز بازسازى گرديده است.
عبدالزى افزود: "با اعمار سرک ها، مشکلات مردم کمتر و سهولت ها در رفت و آمد به وجود آمده است."
به گفتۀ موصوف، قرار است که سرک دوم تورخم- جلال آباد نيز امسال اعمار گردد؛ اين سرک بايد در حدود سه سال قبل پخته مى شد؛ اما کمپنى قراردادى فرار کرده و اکنون وزارت فوايدعامه ميخواهد که قرارداد اعمار اين سرک را با کدام کمپنى ديگر امضا نمايد.
وى همچنان افزود که ٦٠درصد سرک هاى داخلى، جوى ها و کوچه هاى ديگر شهر جلال آباد، به شکل پخته اعمار شده و مشکل سرک ها، تاحد زيادى کاهش يافته است.
موصوف گفت: "امسال يکعداد پروژه هاى ديگر نيز داريم که تطبيق خواهد شد."
عبدالزى افزود که ساختمان هاى حدود ٣٠٠باب مکتب اعمار شده که با اعمار آن، مشکل سرپناه هزاران شاگرد از بين رفته، و کار برخى ساختمان هاى مکاتب هنوزهم جريان دارد.
موصوف علاوه کرد که ساختمان هاى بيش از ٦٠ باب کلينيک به طور پخته و اساسى اعمار شده و اکنون کلينيک ها در تمامى ولسوالى ها وجود دارد.
عبدالزى گفت: "در پوهنتون ننگرهار ساختمان هاى پوهنځى هاى ساينس، زراعت، اقتصاد، انجنيرى، کتابخانه، ليليه و پوهنځى هاى ديگر و ديوار احاطوى اين پوهنتون اعمار شده است."
به گفتۀ وى، درجريان هشت سال گذشته، ساختمان هاى ده رياست دولت و همچنان يک شفاخانۀ بزرگ براى همۀ آنها نيز اعمار گرديده، که برخى کارهاى آنها هنوزهم تکميل نشده است.
به گفتۀ موصوف، يک تالار بزرگ به نام کرزى، در قصر شاهى ننگرهار و مهمانخانۀ شاروالى اعمار شده است.
وى افزوود: "علاوه بر اعمار دو استديوم بزرگ ورزشى، قصر شاهى ننگرهار نيز دو باره ترميم گرديده است."
  سخنگوى والى افزود که در هشت سال گذشته، يک استديوم بزرگ ورزشى به نام شيرزى، و در پهلوى آن يک پارک براى جوانان اعمار شده، که براى صدها جوان زمينۀ کار و چکر در آن مساعده شده است.
موصوف علاوه کرد که سه کمپ براى مهاجرين اعمار گرديده و همچنان کار اعمار شهرک شخصى غازى امان الله خان، با معيارهاى بين المللى در حال تکميل شدن است.
عبدالزى گفت: "مامى ساختمان هاى دولتى در تورخم اعمار گرديده و همچنان دو شهرک بزرگ صنعتى نيز ساخته شده است."
موصوف افزود که امسال علاوه بر سرک دوم تورخم-جلال آباد، پل بهسود نيز اعمار ميشود و يکتعداد پروژه هاى کوچک و بزرگ نيز در نظر است که کار شان آغاز گردد.
از سوى ديگر اورنگ صميم رييس اطلاعات وفرهنگ ننگرهار گفت که بيش از يکصد محراب مسجد و يک عيدگاه بزرگ در شهر، طى هشت سال گذشته در ننگرهار اعمار شده، کار بازسازى مقبرۀ غازى امان الله خان و ملنگ جان صورت گرفته و يک منار يادگارى شهدا در ولسوالی بهسود ساخته شده است.
صميم افزود: "ساختمان و باغ تاريخى سراج العماره به شکل منظم دو باره اعمار شده است."
 انجنير زيارت گل راحل رييس کانال ننگرهار، به پژواک گفت که پيشرفت هاى بيشتر در بخش کانال ننگرهار صورت گرفته، نهال هاى مالته، نارنج و ليمو در هزاران جريب زمين غرس گرديده است.
وى گفت: "هزاران جريب زمين زيتون، پاک کارى شده که اکنون براى حاصل آماده است."
به گفتۀ وى، فابريکۀ زيتون دوباره فعال گرديده، و کانال مسدودشدۀ ششصد هکتار زمين که آب نداشت، دوباره باز گرديده است.
رييس کانال افزود که امسال، پروژهاى بزرگى روى دست است، که در بخش هاى مختلف تطبيق خواهد شد.
حضرت بلال نورستانى رييس انکشاف دهات ننگرهار، به پژواک گفت که صدها حلقه چاه در ولسوالى هاى مختلف حفر گرديده، ديوارهاى استنادى و بندها اعمار شده، توربين هاى کوچک در تعدادى از ولسوالى ها نصب گرديده، که صدها خانواده از برق آن مستفيد شده اند.
موصوف با بيان اينکه اکنون کار ده ها پروژه جريان دارد، افزود: "ما در بخش هاى مختلف، با مردم همکارى کرده و نل هاى آب را در مناطق کوهستانى تمديد نموده ايم."
محب الرحمن مومند رييس برق ننگرهار، به پژواک گفت که سال گذشته ١٢ ميگاوات برق از نغلو، به ولايت ننگرهار منتقل گرديده که پول آن، توسط بانک جهانى داده شده است.
مومند افزود که هرچند مشکلات بزرگ در بخش انتقال اين برق وجود داشت؛ اما بازهم با ننگرهار وصل گرديده، که اکنون امور توزيع آن در اين ولايت جريان دارد.
موصوف علاوه کرد که تلاش دارد تا مشکلات موجود در بند برق درونته را در جريان سال روان حل کند.
آغاجان رييس شوراى ولايتى ننگرهار، به پژواک گفت که نسبت به قبل، کارهاى زيادى در بخش بازسازى در ولايت ننگرهار صورت گرفته است.
وى افزود که در پنج سال گذشته، مرکز ولايت ننگرهار نسبت به ولسوالى ها مورد توجه بيشتر قرار گرفته؛ حال آنکه باشندگان ولسوالى ها و مناطق دوردست، نسبت به مرکز نيازمندى هاى زيادترى دارند.
به گفتۀ وى، ناامنى و حضور مخالفين مسلح، يکى از موانع بزرگ در مقابل تطبيق پروژهاى انکشافى و برنامه هاى مفيد همبستگى ملى در ولسوالى ها ميباشد.
آغاجان افزود: "سرک هاى ولسوالى ها پخته شده و کلينيک هايى که سابق وجود نداشت، اکنون اعمار گرديده است."
اما وى بر کار شمارى از پروژه هاى انکشافى انتقاد کرده گفت که از کيفيت خوب برخوردار نيست و ادارۀ ولايتى بايد بر کيفيت پروژه ها بيشتر توجه داشته باشد.
محترمه امين عضو ديگر شوراى ولايتى گفت که تعداد زيادى از کارهاى بازسازى، در ولايت ننگرهار صورت گرفته است.
وى افزود: "تعداد کارهاى بينادى کم است؛ ما به پروژه هاى بزرگ نياز داريم."
به گفتۀ محترمه امين، توزيع پروژه هاى انکشافى در ننگرهار نيز عادلانه نيست. وى گفت که در برخى  ولسولى ها، کارهاى بازسازى بيشتر صورت گرفته؛ اما برعکس در بعضى ولسوالى هاصورت نگرفته است.
موصوف از ولسوالى دوربابا به گونۀ مثال يادآورى کرد، که سطح کارهاى بازسازى در آن کمتر است.
حاجى محمدعلى يکى از سران قومى، به پژواک گفت که در اکثر پروژه ها، اختلاس صورت گرفته و پول اختصاصى پروژه، کاملاً به مصرف نرسيده است.
وى گفت که يک ساختمان در نزديکى کږه بازار ولسوالى خوگيانى اعمار شده، که از اثر کيفيت پايين و اختلاس، اکنون کج شده است.
موصوف افزود: "اختلاس صورت گرفته، مواد بى کيفيت در آن کار شده بود و ساختمان سقوط کرد."
شيلا بابرى رييس امور زنان، به پژواک گفت: کارهاى زياد بازسازى، در اين ولايت صورت گرفته که دربرخى از آنها زنان نيز سهيم بود و وقت ناوقت، زمينۀ کار براى زنان در آن مساعده گرديده است.
وى افزود: "ده ها زن مصروف کار در پوهنځى تعليم و تربيه بوده اند."
شيلابابرى نيز از کار برخى پروژه ها انتقاد کرد و گفت که بى کيفيت به پايان رسيده است. وى به گونۀ مثال از سرک مياگان ولسوالى بهسود يادآورى کرد، که از آغاز خراب بوده و به کيفيت آن، هيچ توجه صورت نگرفته است.
اکثر هزينۀ مالى هچمو پروژه ها که شامل سرک ها، مراکزصحى، و مکاتب است، توسط تيم بازسازى ولايتى ( پى آر تى) و موسسات ديگر داده ميشود.
علاوه بر آن، شمارى از پروژه هاى انکشافى توسط فوايدعامه، زراعت، مالدارى و شاروالى ننگرهار، در ناحيه هاى مربوطۀ شان تطبيق شده است.
همچنان يک شهرک بزرگ صنعتى دشت حصارشاهى ولسوالى رودات، که در مسير شاهراه تورخم – جلال آباد موقعيت دارد، سال گذشته توسط مقامات بلندرتبۀ دولتى افتتاح و سهولت هاى بيشتر‌ى در اين شهرک، براى تجار و سرمايه گذران فراهم گرديده است.
اخيراً فارم هاى مرغ و ماهى نيز در ولايت ننگرهار رشده کرده و به اساس معلومات مسوولين محلى، در اين ولايت ٦٠٠ فارم مرغدارى و همچنان ده ها فارم ماهى پرورى وجود دارد که نه تنها براى ده ها تن زمينۀ کار مساعده کرده، بلکه  مرغ و ماهى آن، به کابل و ساير ولايات فرستاده ميشود.
ميدان هوايى ننگرهار، که اکنون در حاکميت ناتو قرار دارد، تنها براى پروازهاى نظامى از آن استفاده ميشود، وزارت ترانسپورت مى گويد آنها از آيساف خواسته اند که اين ميدان را به آنها تسليم نمايد تا پروازهاى ملکى از آن آغاز گردد.
 علاوه براعمار تاسيسات دولتى، تقريباً در همه ولسوالى هاى ننگرهار، تاسيسات نظامى نيز در برخى ولسوالى ها اعمار شده و کار برخى ديگر آنها ادامه دارد.