کابل(پژواک، ٢٠ جوزا ٩٢) : هر چند روند معارف در ولايت ميدان وردک نسبت به سابق پيشرفت چشمگيرنموده ؛ اما نبود معلمين ، تعميرات مکاتب و نا امنى ها در بعضى مناطق هنوزهم موانع بزرگ در مقابل اين روند است .
 عطاءالله خوږيانى سخنگوى والى ميدان وردک مى گويد که در اين ولايت درمجموع ٤٥٠ باب مکاتب و مراکز تعليمى فعال است که ١٧٢٨٩٢تن شاگرد مصروف فراگيرى تعليم در آن ميباشد و امور تدريسى آن توسط ٤٧٢٩ معلم که ٣٤٥ آن زن است ، پيش برده ميشود .
به گفتۀ وى، اين مکاتب شامل  ١٩٢ آن ابتدايه ، ١٠٦ متوسطه ، ١٠٩ليسه ، ٢٧مدارس دينى و دارالحفاظ ها، ٩ مکتب تخنيکى و مسلکى و همچنان ٧ باب دارالمعلمين ميباشد .همچنان ١٢٢ مکتب دهاتى در بعضى مناطق نيز وجود دارد که توسط ادارات سويدن و يونيسف حمايه ميشود .
به اساس معلومات منبع ، درمجموع ١٣٩٥١٤تن ذکور و ٤٤٧٩١دختر مصروف فراگيرى تعليم در اين ولايت است و ٢٣١ باب مکتب هنوز هم تعمير ندارد .
به گفتۀ خوږيانى، در اين ولايت ٦٩مکاتب ويژه نسوان وجود دارد که امور تدريسى آن توسط معملين زن پيش برده ميشود .   
به گفتۀ وى، در اين ولايت تنها يک دارالعلوم  توسط مخالفين مسلح در ولسوالى چک مسدود و مکاتب ديگر بر روى شاگردان باز است .
به گفتۀ وى، در اين ولايت يک پوهنتون خصوصى به نام تابش وجود دارد که ٨٠ محصل مصروف فراگيرى تحصيل در آن است و همچنان سه مکتب خصوصى در اين ولايت فعال است که ١٣٠٠ شاگرد دارد .
مشکلات :
سخنگوى والى نبود معلمين و امنيت در بعضى از مناطق مشکل عمده فراه راه روند معارف خواند؛ اما از علاقه و محبت مردم اين ولايت در راستاى تعليم ستايش کرد .
به گفتۀ وى ، اکنون نيز در اين ولايت نياز به ٧٠٠ معلم به ويژه معلمين مسلکى زن موجود است و همچنان بعضى از مکاتب تعمير ندارد، نبود بودجه کافى ، کمبود ظرفيت ها و مشکلات آب آشاميدنى نیز از چالش هاى فراه راه روند معارف محسوب ميشود .

 وى مى گويد که هيئت دولتى وقت ناوقت از تمامى مکاتب اين ولايت نظارت مى نمايند و اينکه مخالفين مسلح دربعضى مناطق از مکاتب نظارت مى نمايند ، بى اساس و واقعيت ندارد .
 مردم :
 عبدالبصير باشندۀ ولسوالى سيد آباد مى گويد که مردم اين ولايت از قبل معارف پرور بودند ، همين يگانه علت است که جوانان اين ولايت فهميده وتحصيل يافته است و علاوه بر دولت در موسسات و ادارات غير دولتى نيز پست هاى مهم را در دست گرفته اند .
وى گفت که جايداد و زمين هاى اين ولايت بسيار کم  و نفوس آن بيشتر است و اگر زنده گى و اقتصاد خود از طريق تحصيلات تامين نکنند ، زمين هاى موجود کافى نيست .
 موصوف مى افزايد ، بدون جنبه اقتصادى ، حصول علم امر خداوند و رسول است که با حصول انسان خوشبخت و تمامى سهولت هاى زنده گى از طريق علم فراهم مى گردد .
وى گفت که نا امنى روند معارف با کندى مواجه کرده و حتى اين روند را بى کيفيت ساخته است .
 داوود باشندۀ ولسوالى دايميرد داد اين ولايت مى گويد که شمارى از مکاتب اين ولسوالى هنوزهم تعمير ندارد و سويه تعلمى معلمين نيز خيلى پايين است و اينکه ولسوالى دايميرداد يک ولسوالى دور دست است ، پس دولت با مکاتب آن نظارت ندارد .
صبور باشندۀ ميدان شهر گفت که مکاتب نسوان گاه گاه با تهديدات مسدود شدن افراد مسلح ناشناس مواجه ميشود .
 
معلمين و متعلمين :
محمدخالد متعلم صنف دهم ليسه الجهاد ولسوالى چک ميگويد که با کمبودى معلمين مضامين ساينسى مواجه است ،تمامى شاگردان در ساعت مضمون ساينسى به يک صنف جمع و براى آنها تدريس مى نمايند.
وى ميگويد: (( چندى قبل براى ما گفت که معلم ساينس با معاش کم کار نمى کند ، شمابايد ماهانه صد صد افغانى جمع کنيد ، بعدا ً متنفذين منطقه به مرکز ولايت رفت ، تا اين مشکل با رياست معارف مطرح نمايند؛ اما اکنون اطلاع نداريم که نتيجۀ آن چه شد .))
عبدالرحمن معلم متوسطه جليل ولسوالى چک مى گويد:الحمدالله که باوجود نا امنى ها حتى يک مکتب مسدود شده در اين ولسوالى پيدا نميشود ، کتاب ها و مواد درسى ديگر به مکاتب ولسوالى به وقت ميرسد ؛اما يک مشکل  در بخش تعميرات مکاتب موجود است ، يکتعداد مکاتب تعمير ندارد و شمارى ديگر که تعمير دارد بدون ديوار احاطوى است ، سهولت هاى آب آشاميدنى ندارد ، شاگردان با مشکلات مواجه ميشود و تعميرات مکاتب مصئون نيست .
ايمل يکى از معلمين اين ولايت مى گويد که روند معارف نسبت به سابق در اين ولايت رشد کرده ؛ اما مشکل يگانه نا امنى است که معلمين و متعلمين اين ولايت با او مواجه هستند ، اگر اين مشکل هموار گردد ،پس زمينه خوب معارف براى باشندگان اين ولايت مساعد خواهد شد .
يکى از شاگردان اين مکتب که از گرفتن نامش خود دارى کرد گفت که نا امنى و حضور افراد مسلح بر روند مکاتب و معارف اين ولايت اثر گذاشته است .
وى گفت که مخالفين مسلح شمارى از شاگردان مکاتب مناطق نا امن در صفوف خود جذب کرده و در جنگ و ناامنى ها از آن استفاده مى نمايند .
وى گفت که خانواده ها بايد متوجه اولادهاى خود باشد ، نشود که بجاى شاگردان مکاتب به جنگجويان مبدل گردد
روشنفکران :
عبدالقدير يکى از متنفذين اين ولايت مى گويد که اگر نا امنى نمى بود ، روند  جارى معارف اين ولايت  تا اندازه زياد پيشرفت مى کرد .
وى مى گويد که مردم اين ولايت بسيار معارف دوست هستند و در شرايط بسيار سخت نيز از معارف  رو گردان نميشوند .
 وى مى افزايد که روند معارف اين ولايت در ده سال گذشته رشد قابل ملاحظه کرده ؛ اما نا امنى هاى موجود کيفيت اين پيشرفت تحت سايه خود آورده و آن را کند کرده است .
وى از دولت خواست ، تا به مناطق نا امن توجه بيشتر نمايد، زيراکه ازاثر نا امنى ها همه پيشرفت ها به شمول معارف با موانع مواجه ميشود .
 فاروق، يک معلم مجرب و سابقه دار معارف مى گويد که معارف اين ولايت از نگاه کميت بسيار خوب رشد کرده ، مکاتب بنا به خواست مردم زياد شده ؛ اما کيفيت آن زير سوال است ، بخاطريکه از يک سو نا امنى است و از سوى ديگر نظارت از مکاتب به وقت صورت نمى گيرد ، همچنان شمارى از معلمين مسلکى به موسسات و انجيوها به  معاشات بلند جذب شده که روند جارى معارف را متاثر کرده است .
 موصوف مى گويد، اگر امنيت باشد، پس معلمين مجرب مناطق ديگر حاضر خواهند شد، تا با پذيرفتن معاشات منطقوى در مکاتب مختلف اين ولايت وظيفه گيرند و کيفيت معارف بهتر گردد؛ اما اين کارنياز به شرايط و زمان دارد .