هرات(پژواک، ۶ حمل ۹۸): شماری از زنان در هرات، ضمن تاکید برعادلانه و پایدار بودن صلح در کشور و حمایت از روند گفتگوهای صلح در سطح ملی و بین المللی، خواستار مشارکت زنان در پروسه های صلح وانتخابات شدند.
آنان می گویند که در جریان حدود دو دهه اخیر، زنان افغان برای تحقق دموکراسی و مردم سالاری، تامین حقوق زنان، مشارکت در عرصه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی قربانی های زیادی داده اند و نباید نقش آنان در مذاکرات صلح کمرنگ بوده باشد.
به گفته فعالان حقوق زن در هرات، این همه دستاوردها در کشور به آسانی به دست نیامده است و چشم پوشی از سهم فعال زنان افغان در عرصه های مختلف و نادیده گرفتن نقش آنان در مذاکرات صلح جفای بزرگ بر نیمی از جمعیت افغانستان می باشد.
به باور آنان، برگشت به عقب استقبال از سیاهی و تاریکی است که زنان افغان یک بار آن را در گذشتۀ نه چندان دور تجربه کرده اند و اگر این بار با سرنوشت این قشر معامله صورت گیرد، عواقب ناگواری در پی خواهد داشت.
فایضه علی زاده یک تن از محصلین پوهنتون هرات، به آژانس خبری پژواک گفت که زنان افغان به هیچ کس و جناحی اجازه نمی دهند که در مورد سرنوشت شان تعیین تکلیف  نمايند و یا در پس پرده با حقوق زنان معامله کنند.
موصوف افزود: «ما خواهان صلح عادلانه و پایدار در کشور هستیم و از مذاکرات صلح حمایت می کنیم؛ اما هرگاه در این مذاکرات به نماینده گی از زن افغان کسانی دیگر تصمیم بگیرند، برای ما قابل قبول نیست.»
خانم على زاده با اشاره به مشارکت زنان در انتخابات پيش رو گفت: "مشارکت واقعی زنان  در انتخابات به این معناست که زنان بدون اینکه مجبور شوند و تحت فشار قرار بگیرند، ظرفیت و آزادی رای دادن به کاندیدان منتخب خودشان و نیاز به فضایی امن که در آنجا رای خود را استفاده کنند، دارند."
حنیفه احمدی یک تن از بانوان هرات، گفت که  زنان افغان به هیچ گروهی حق نمی دهند که دستاوردها، مشارکت و حقوق زنان را به معامله گیرند.
وی افزود: «ما خواهان حضور معنی دار، تاثیر گذار و نقش تصمیم گیرنده زنان در روند صلح هستیم.»
راحله راتب یک تن از فعالان جامعه مدنی هرات، گفت: «برای گفتگو با طالبان ما خط سرخ نداریم؛ اما رعایت حقوق زنان،‌ حقوق مدنی و سیاسی،‌ قبول قانون اساسی و حفظ دستاوردهای ۱۷ ساله زنان افغانستان، خطوط سرخ ما اند.»
او با تاکید گفت که دستاوردهای ۱۷ سال گذشته زنان افغانستان، با هیچ صلحی قابل معامله نیست و طالبان باید برای احترام به حقوق زنان، انعطاف نشان بدهند.
اين فعال مدنى هرات دربخشى ازصحبت هايش به سهم فعال زنان درانتخابات هاى گذشته و آينده نيزاشاره داشت وگفت در صورتی که سطح تشخیص و خود‌آگاهی زنان بالا باشد و فعالان مدنی مدافع حقوق زنان برنامه‌های آگاهی‌دهی را برای بلند بردن شعور سیاسی زنان انجام دهند،  زنان ‌می‌توانند رای و سهم‌گیری خویش را در انتخابات، آگاهانه اعمال کنند.
به باورموصوف، این امر می‌تواند نقش زنان را در انتخابات از حالت بی‌تأثیر بودن در جهت بهبود و‌ضعیت و شرایط زندگی‌شان تغییر دهد.
با این حال، مونسه حسن زاده معاون اجتماعی مقام ولایت هرات می گوید که زنان یک دوره اختناق را در هنگام رژیم طالبان تجربه کرده اند و دوباره با ایجاد حکومت طالبانی و سیاست های تُندروانه موافق نیستند.
موصوف افزود: «این یک واقعیت آشکار است که طالبان در زمان حاکمیت خود محدودیت های شدیدی را بر زنان وضع کرده بودند، از همین رو رویکرد زنان افغان در رابطه به مذاکرات صلح حساس می باشد.»
به گفته او، در زمان طالبان انواع مظالم و خشونت بر زنان از قبیل توهین، تحقیر، سنگسار، محکمه صحرایی روا داشته می شد و به عنوان جنس دوم از هیچ حقوق و امتیازی برخوردار نبودند، در حالی که آیات صریح قرآنکریم دلالت بر حقوق زنان در موارد مختلف می کند.
موصوف افزود: «دغدغه ما این است که از دستاوردهای ۱۷ ساله محروم نگردیم و یک بار دیگر به ما اجازه داده شود که همانند مردان برای شگوفایی کشور از خانه بیرون شویم و کار کنیم؛ ما که حالا به این بالنده گی رسیده ایم نمی خواهیم به عقب برگردیم.»
خانم حسن زاده همچنان برگزارى انتخابات را براى زنان کشورخيلى ارزشمندعنوان کرد و گفت: "انتخابات برای زنان افغانستان فرصت گران‌بهایی است که می‌بایستی زنان فعال کشور برای خواست‌های سیاسی و تغییر و‌ضعیت عمومی زنان و اشتراک‌شان در تصمیم‌گیری‌های کلان سیاسی، بهره ببرند."
اوگفت آن‌گونه که دیده می‌شود، با توجه به این‌که نقش زنان به عنوان رای دهنده در انتخابات گسترده و چشم‌گیر می‌باشد؛ اما زنان فعال و مدافع خواست‌های اجتماعی و سیاسی زنان، اهمیت نقش برازنده و فعال زنان را در نتیجه‌ی انتخابات درنیافته‌اند.
وى اززنان فعال وسايرنهاد هاى حامى حقوق زنان خواست تا تمامى تلاش هاى شانرا دراين راستا تمرکز بدهند.
از سویی هم بانوان هراتی خواهان آغاز هرچه زودتر مذاکرات بین الافغانی صلح اند و از طالبان نیز می خواهند که با رهایی از غلامی بیگانگان وارد مذاکره با حکومت افغانستان شوند.
این خواسته ها، پیشنهادات و نگرانی های فعالین زن در ولایات مختلف، پس از پنج دوره مذاکرات صلح میان نماینده گان گروه طالبان و زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان بالا گرفته است.
بر اساس گزارش ها نماینده گان طالبان و امریکا در پنجمین دور مذاکرات صلح در دوحه قطر، به توافقاتی دست یافته اند.
در همین حال، زلمی خلیل زاد نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان، پس از پنجمین دور مذاکرات طاقت فرسا با طالبان در صفحه تویترش از توافق روی «پیش نویس خروج نیروهای خارجی از افغانستان» خبر داد.
در این دوره همچنان طالبان پذیرفتند که اجازه استفاده از خاک افغانستان را به گروه های چون داعش و القاعده نخواهند داد و گفتند اگر پیشرفتی در مورد خروج نیروهای خارجی صورت نگیرد، حاضر به ادامه مذاکرت نیستند.
 اما آگاهان سیاسی در هرات به این باور اند که امریکا تمامی نیروهایش را از افغانستان به این زودی ها خارج نخواهد کرد.
عبدالغنی خسروی استاد پوهنتون هرات گفت: «من باور دارم که بین ۵ تا ۶ هزار نیروی امریکایی در افغانستان باقی می ماند و امریکایی ها چهار مرکز را در شیندند هرات، کندهار ، بگرام و یک مرکز دیگر شاید در شمالشرق کشور داشته باشند؛ زیرا امریکایی ها نیامده اند که دوباره از این کشور بروند.»
عبدالقادر کامل دیگر آگاه مسایل سیاسی در حوزه غرب کشور باور دارد که مردم افغانستان خواهان یک صلح عادلانه و پایدار هستند، نه یک صلح مقطعی، مصلحتی و شکننده؛ چون تجربه یکصد پیمان بین المللی نشان داده است که ۵۰ درصد پیمان های صلح در ظرف کمتر از پنج سال از هم فرو پاشیده است.»
در عین حال، عالمان دین هم حمایت شان را از صلح دایمی و پایدار اعلام کردند.
عبدالغنی جمشیدی یک تن از عالمان دین در هرات گفت: «علما و روحانیون با توجه به جایگاهی که در جامعه دارند، حضور شان در مذاکرات صلح ممد واقع خواهد شد.»
سلطان احمد حق­گو دیگر عالم دین در هرات گفت: «علمای افغانستان از صلح جانبداری و آن را تایید می کنند؛ اما صلحی نباشد که به طرف مقابل صد در صد امتیاز داده شود.»