فيروزکوه (پژواک، ١٩ميزان۹۴): "ميخواهم که پيش پدر و مادرم برُم و با اطفال در کوچه بازى کنم؛ مگر مرا نمى گذارند."
اين سخنان سلیمۀ هشت ساله، باشنده قریه مدرسۀ فيروزکوه مرکز ولايت غور است که یکسال قبل، پدرش وی را با یک پسر۱۵ ساله عروسى نموده است.
سليمه ميگويد که دورازمادر و پدر، درخانه شوهر زندگی رنج آورى را سپرى ميکند.
پدرسليمه که٣٥ سال دارد درمقابل اين دخترش؛ يک دخترازخانوادۀ خُسرسليمه به شکل "بدله" گرفته واين خانم دومى وى است.
اين دخترک که هنوزطفل است وهیچ چیزی رابدون محبت والدين و بازی های طفلانه نمی داند، به آژانس خبرى پژواک گفت تنهاچیزی راکه میداند، دوری ازمادروپدراست که هميشه وى راآزار ميدهد.
وى که نميداندکه زن وشوهرچيست؟ وازخود دنياى کودکانه دارد، افزود: "همراۀ خشو وخانم برادر شوهرم کار میکنم، خیلی وقت میشودکه نتوانسته ام مادرو پدرم را ببينم."
اين طفلک که به درستی صحبت کرده نتوانسته وچهره اش خسته به نظر میرسيد، اشک درچشمانش حلقه زده و گريه کردن، ديگرمجال صحبت کردن را برايش نداد؛ درحالى که گلويش ازبُغض پُر شده بود، تکرار کرد که ميخواهد با اطفال ساعت تيرى کند و نزد پدر و مادر خودبرود.
عبدالرحیم یکى ازهمسايه هاى خانواده شوهرسليمه گفت که اين خانواده به سليمه اجازه نمی دهند که به خانه پدرش برود؛ چون پدرش دختر اینها را اجازه نمی دهد که به خانه پدر خود بیاید.
وى افزود: "سلیمه راخشووخانم شوهرش اجازه نمی دهند که همراۀ طفل های دیگربازی کند، بيشتر اوقات باآنها درمنزل کارمی کند، خیلی اوقات وى از سوى برادران شوهر تا خانم هاى شان وخشوى خود اذيت ميشود وبر وى سیاست می کنند، ولی سليمه بدون اینکه گاهی گریه کند، کاری ازدستش نمی آید. "
اين باشنده علاوه کرد که سلیمه یکسال میشودعروسی شده است، شوهرش اسرائیل، مصروف کار های شاقه است وهنوزبه زن فکرنمیکند ونمی داندویا نمى تواند که از خانم خود حمایت کند.
عبدالرحيم افزود که ازدواج زيرسن درقريه شان که يکصد خانواده زندگی می کنند، رواج است وشاید ازاین موارد، ۵۰ مورد ازدواج زيرسن باشد.
درقانون اساسى، سن بلوغ دختران ١٨ و درقانون مدنى ١٦ سال بوده که دختران نبايد قبل ازرسيدن به اين سن ازدواج نمايند.
تنها سلیمه نیست که در طفوليت به نکاح داده شده است.
خدیجه ٢١ ساله که یازده سال پیش ازدواج نموده، گفت: "هنوز که طفل بودم وچیزی نمی دانستم، پدرم مرا دربدل خانم برادرم که جوان بود، داد در وقت عروسی نمودن، شوهرم فقط چهارسال ازمن بزرگتر بود، درپانزده سالگی، صاحب اولاد شدم؛ اکنون صاحب سه اولادهستم و اولاد چهارمى نیزدر بطنم است. "  
وى افزود که باخشونت مواجه نبوده؛ امابخاطرى که درطفوليت عروسى نموده واولاد به دنيا آورده، همیشه مریض بوده، تاحال دوبار به کابل رفته، ولی صحتمند نشده است.
اين مادر علاوه کرد که همیشه سردرد و معده درد بوده وچشمان يکى از پسرانش نيز معيوب است.
خديجه علاوه نمود: "نی از طفلی لذت بردیم، نی از عروسی، اکنون هم مریض هستم. "
ارقام رياست امور زنان غور نشان ميدهد که سال گذشته چهار ازدواج زيرسن؛ اما امسال ١٢ مورد ثبت گرديده است.
معصومه انوری رئیس امورزنان غورگفت که اين رقم، خارج ازازدواج هاى زيرسن است که مردم نميخواهند آن را ثبت کنند.
وى افزود: "وقتی دختر به خانه شوهررفت، ازمکتب محروم میشود. بالای وی کارشاقه انجام میشود. رفتاربد صورت میگيرد. ازمحبت پدرو مادردورمیشود. ازلحاظ روانی بامشکل روبه رو میگردد. وقتی زیرسن حامله میشود؛ چون ازلحاظ جسمی وروانی آماده نیست، بامشکلات زیاد مواجه ميشود. وقتی بزرگ شد، یادختر و یاپسر ناراض بوده و سبب خشونت و فرار از منزل  ميگردد."
خانم انورى گفت که فرهنگ ناپسند ازدواج زيرسن درغور خیلی رواج است وحتی اطفال دربدل دختران بزرگ بخاطربرادر، پدروکاکا داده میشوند وبیشترین خشونت از ازدواج های زیر سن واجباری علیه زنان نشئت ميکند.
رييس امورزنان تصريح کردکه اگرچه درقانون منع خشونت، ازدواج زیرسن غیر قانونی است، ولی کسی تاکنون به این کار محاکمه نشده و عملى نمودن اين حکم درجامعه سنتی افغانستان سخت است.
وى افزود که درغور وضعيت آنقدر تاسفبار وتکاندهنده است که دختران زیرسن دربدل پول هنگفت، دربدل حیوانات ویا دربدل خون به نکاح داده ميشوند. درهشتاد درصد ازدواج ها، از دختر پرسيده نمی شود که راضی است یا نه؟ تصمیم گیرنده مردان خانواده هستند ورضایت دختر مهم نیست وبه همين علت خشونت افزایش می یابد.
خانم انورى افزود: "دربسیاری مواردى که زنان باخشونت روبه رو ميشوند، نمیتوانند صدای خودرا بلندنمایند یا به دولت مراجعه کنند ومجبورهستند که خشونت را تحمل نمایند وبااین خشونت ازدنیابروند. "
آمار رياست امور زنان درکل نشان ميدهدکه گراف خشونت، امسال به تناسب سال گذشته بلند رفته است.
براساس اين آمار، تا میزان سال گذشته ۲۱ مورد ودرتمام سال ۳۶ مورد خشونت علیه زنان ثبت گرديده بود که یک خودکشی، فرارازمنزل، لت کوب و نفقه ندادن شامل آن بود.
اما از آغازسالجارى تاکنون "ماه ميزان" ۸۶مورد خشونت ثبت شده است که شامل شش قتل، یک خودکشی، سه زخمی ویک اختطاف وديگران را بد دادن، لت و کوب، نفقه ندادن وفرار از منزل تشکيل ميدهد.
رييس امورزنان گفت: "این افزایش  چشمگیر، مارا به شدت نگران نموده است که بايد عليه آن مبارزه شود. "
ازدواج زیرسن، تلاش خودکشى را نيز درقبال ميداشته باشد.
گل اندام ۳٣ ساله که درخردسالى عروسى شده است، گفت که ١٣سال داشت که خسرش دختر خردسال خود را به برادر وى داد و وى را به پسر خود نکاح نمود.
وى افزود: "بعد ازآنکه بزرگ شدیم، بین خانه خسرم وپدرم دعوا شد. دردوران حاکمیت طالبان بود، خانواده خسرم به طالبان عرض نمود، طالبان به پدرم امرنمودند که باید دختر خودرا بدهد؛ خانواده خسرم همراۀ یک موتر خانم برادرم رابه خانه ما آوردند ومرا بدون عروسی بزرگ و با خشونت به خانه شوهرم بردند. "
اين خانم علاوه کرد که شوهرش، دختر عمه خود رانیز نکاح کرد وصاحب دوزن شد وخشونت بر وى افزايش يافت، تاآنکه سال گذشته خود رابه چاه انداخت، چاه آب نداشت؛ وقتی وى را بیرون آوردند، کمرش شکسته بود ووى را به کابل بردن ودوبار عملیات نمودند.
گل اندام گفت: "حالابه خانه پدرم هستم، پاهایم خشک شده است، دیگر توان راه رفتن را ندارم، شب وروز هم خودم وهم خانواده ام به عذاب است. "
وى افزود که هفت طفل دارد وبين وى وشوهرش هنوزهم جنجال است، خانم برادرش رانیزبیرون کردند وحالا درخانه خاله اش به سرميبرد واين پيامد ازدواج قبل از وقت وزیرسن است.
به خاطر مبارزه با ازدواج هاى زيرسن، به تازگى نهادهای دفاع ازحقوق زن، نهادهای مدنی، عدلی وقضايى وصحت عامه درغورگردهم آمدند تاراه هاى حل اين فرهنگ ناپسند را که خشونت آشکارعليه اطفال است، جستجو نمايند.
نصرالله "نصرتیار" رئیس موسسه "ندای زن" درغور، یکی ازمشکلات عمده اى که سبب خشونت علیه زنان وخشونت های اجتماعی میشود را ازدواج زیر سن ویا ازدواج اطفال ميداند.
 وى گفت که به همین منظور، هفتۀ گذشته سيمینار آموزشی را تحت نام "بررسی ازدواج اطفال وپیامد های منفی آن" برگزارکردند تا سطح آگاهی مردم بلندبرود.
وى گفت: "ما میخواهیم که با ادارات دولتی کار کنيم وبرای این مشکل دادخواهی نمایيم. "
بر اساس سروی که دفتر "ندای زن" درپنج زون افغانستان به شمول زون غرب که غور نیز شامل آن است، انجام داده، دراين ولايت ۴۵ درصدازدواج زیرسن صورت میگيرد که یکی از مشکلات وخشونت بسیار خطرناک علیه اطفال و زنان را تشکيل ميدهد.
"نداى زن"، موسسۀ غيردولتى است که ازدوسال بدينسودربخش مشوره دهى ودفاع ازحقوق زنان فعاليت داشته  ومسووليت خانه امن را نيز به دوش دارد.  
 نصرتيار گفت که حدود٢٠ زن ودختر تاحال بعداز حل مشکلات شان از خانۀ امن خارج شده وفعلاً ١٣ تن ديگر دراين خانه به سر مى برند.
ازدواج زيرسن، در زمان ولادت نيز خطراتى را درپى دارد.
داکتر جمعه گل یعقوبی رئیس شفاخانه ولایتی غور گفت که خطر مرگ دختران ۱۵ الی ۱۸ ساله که وقتی حامله میشوند، نسبت به زنان حامله بین ۱۸ تا۳۵ سال، دوبرابر بوده وازطرف دیگر بیشتر نوزدان آنها معیوب وضعیف تولد و با سوء تغذيه روبه رومیشوند؛ چون از لحاظ روانى وجسمی آماده نیستند، نمیتوانند طفل سالم به دنیا بياورند.
وى علاوه کرد که خود مادر نیزبا کمبود خون ومشکلات دیگر مواجه ميگردد و نمیتواند به طفل خود رسیدگی نماید. همچنان از لحاظ روابط خانوادگی وهمخوابی آماده نبوده، با خشونت روانی وجسمی روبه رو شده وتا آخر با مریضی مصاب ميباشد.
ازدواج زيرسن، سبب کارهاى شاقه ميگردد.
داکتر گل احمد عثمانی رئیس کار وامور اجتماعی غور، ازدواج زير سن را یکى از فرهنگ های ناپسند خوانده، گفت که برخى خانواده هايى که دختربزرگ نداشته و مشکلات مالی داشته باشند، دختران خردسال را به بدل میدهند یا اطفال رادربدل هم و یا هم دربدل پول ميدهند، وقتی طفل عروسى کرد، از مکتب محروم میشود، کار شاقه بالايش صورت ميگيرد و از لحاظ روانی وجسمی رشد نمی کند.
عثمانى گفت: "ما صاحب یک جامعه بیمارو با زنان واطفال بیمار روبه رو هستیم، این کار مستلزم تلاش مشترک علما ، ادارات دولتی، مردم ، نهادهای مدنی ورسانه ها است تاسطح آگاهی مردم بلند برده شود وبا این پديدۀ خشونت آميز مبارزه شود."
درحالى از افزايش خشونت وبلند رفتن آمار ازدواج زير سن سخن گفته ميشود که ولايت غور، داراى والى زن است.
سيما جوينده که درماه سرطان امسال به حيث والى جديد غور؛ به کار آغاز نموده، تقويت نقش زنان، مبارزه با فساد، حل منازعات و تامين امنيت دراين ولايت را از اولويت هاى کارى خود عنوان کرده است.
اين دومين والى زن به سطح کشور وعضو سابق ولسى جرگه گفته است که مسوولیت دارد که از حقوق زنان دفاع نماید و به خشونت ها علیه زنان رسیدگی شود وآنچه درتوانش باشدوقانون صلاحیت داده باشد، قضاياى خشونت را پیگيری نمايد.
خانم جوينده که دارای تحصیلات عالی بوده و به حيث معلم و کارمند وزارت احيا و انکشاف دهات  نيز وظيفه اجرانموده، تصريح کرده است که به وضعيت زنان درين ولايت کمتر توجه صورت گرفته و وى مى کوشد که نقش زنان در ادارۀ محلى تقويت گردد.