کابل(پژواک، ۱۰ ليندۍ ٩٢): اقتصاد مردم شهر کابل با تجارت و وظايف استوار است ؛ اما برخى بيشتر باشندگان ولسوالى هاى اين ولايت نياز هاى اقتصادى خود را از طريق زراعت و باغدارى مرفوع مى سازند.
شهر کابل از ٢٢ ناحيه تشکيل گرديده و در حدود پنج ميليون باشنده دارد، همچنان تعداد ولسوالى هاى کابل به ١٥ ميرسد که تعداد باشندگان آن نيز درحدود يک ميليون تن ميباشد.
باشندگان شهر در تجارت و وظايف در دواير دولتى و غير دولتى مصروف اند و از همينرو به اقتصاد خانوادگى خود تقويت ميبخشد؛ اما باشندگان ولسوالى باغات ميوه هاى تازه و مرزاع سبزيجات دارند که يگانه منبع تقويت اقتصاد آنها شمرده ميشود.
زراعت:
وزارت زراعت مى گويد که آنها علاوه بر فراهم نمودن سهولت ها به باغداران و زارعين، کمک هاى مختلف النوع نيز با آنها انجام داده است.
محمد اصف رحيمى وزير زراعت چند روز قبل در جريان يک نمايشگاه زراعتى در کابل گفته بوده اند دربخش سبزيجات و ميوه هاى تازه ، دست آوردهاى زياد نسبت به سالهاى قبل داشته و پيشرفت کرده است.
وى افزوده بود که زارعين، از اثر کمک هاى تخم هاى اصلاح شده و کود کيمياوى حاصلات خوب را به دست آورده و به اقتصاد خود تقويت داده اند.
رحيمى گفته بود که هزاران باغ ميوه دار و صدها ذخيره هاى زراعتى به شمول کابل در ولايات نيز ايجاد کرده و اين کار را دربخش پيشرفت زراعتى مهم خواند.
وى افزود که اقدامات زياد نيز در بخش بازاريابى و مارکيت جهت محصولات زراعتى در داخل و خارج از کشور انجام داده است.
محمدآصف رحيمى وزير زراعت، مالدارى و آبيارى، در يک نشست مشترک با والى و رييس شوراى ولايتى کابل گفت که آنها ميليون ها دالر را دربخش زراعت کابل به مصرف رسانده اند.
رحيمى مى گويد که ايجاد سردخانه ها، اتاق هاى پرورش نباتات در زمستان( گرين هاوس ها)، مراکز پروسس مواد خوراکى، اصلاح نسل مواشى و ايجاد مراکز آموزشى بلند بردن قابليت هاى زارعين نيز شمال اين پروژه ها ميباشند.
به اساس معلومات وى، ١٠،٨ ميليون دالر اين پروژه ها از بوديجۀ انکشافى اين وزارت و متباقى توسط موسسات کمک دهند داده ميشود.
مجيد قرار سخنگوى وزارت زراعت مى گويد که وزارت زراعت علاوه بر کمک هاى تخم هاى اصلاح شده و کود کيمياوى، به آنان مشوره ها نيز داده و در بخش توليد و پروسس نيز همکارى هاى زياد کرده است.
وى به آژانس خبرى پژواک گفت که آنها ميخواهد که به بخش زراعت تا حدى انکشاف دهند که نياز به واردات مواد زراعتى از خارج ديده نشود.
سخنگوى وزارت زراعت گفت که ٨٠ درصد باشندگان ولسوالى هاى کابل مصروف زراعت ميباشد و اقتصاد شان نيز مستقيماً با زراعت پيوند دارد و مشکلات خود را از اين طريق از بين ميبرند.
در ولسوالى هاى کابل علاوه بر سبزيجات مختلف چون انگور، سيب، زردالو، شفتالو، آلو بالو، چهارمغز، باغات وسيع ميوه هاى ديگر نيز دارد و باغدارى يگانه منبع اقتصادى باغداران ميباشد.
باشندگان ولسوالى هاى شمال ولايت کابل از نبود آب هاى زراعتى و عدم همکارى دولت در بخش زراعتى شکايت دارند.
عبدالبصير باشندۀ شکردره مى گويد که در منطقۀ آنها علاوه بر باغات، سبزيجات تازۀ مانند پياز، کچالو، رومى، کدو و ساير سبزىهاى تازه پيدا ميشود.
وى افزود که حکومت دربخش تخم هاى بذرى و کود کيمياوى کمک مى کند؛ اما بخش اعظم اين کمک ها توسط ملک ها به خانه هاى خود برده ميشود.
سيف الله باشندۀ ولسوالى قره باغ به آژانس پژواک گفت که بعضى عوايد آنها از تاک هاى انگور ميباشند؛ اما حکومت در بخش زراعت با آنها هيچ همکارى نکرده.
اما گل محمد باشندۀ ولسوالى فرزۀ مى گويد که جوى ها براى آب زراعتى ندارد و جوى هاى موجود نيز پُر شده، پلچک ها خراب و راه ها تخريب گرديده است.
اکرم خان يکى از باشندگان ولسوالى ده سبز از نبود کمک هاى دولتى شکايت کرد و به آژانس پژواک گفت که آنها باغات خود را از آب هاى کاريز و چاه هاى عميق به مصرف خود آبيارى مى کنند و حکومت نيز از آنها ماليه ميگيرند.
وى افزود که انگور اين منطقه از حاصلات خوب برخوردار است و باغداران منطقۀ ميتوانند که در صورت خدمت خوب باغات، حاصلات خوب نيز دريافت نمايند.
مسوولين ولايت کابل نيز مى گويند که کارهاى زياد در بخش زراعت انجام داده که باعث انکشاف سيستم زراعتى اين ولايت گرديده است.
حشمت الله عنايت رييس زراعت کابل به آژانس پژواک گفت که رياست وى پلان هاى منظم در تمامى ولسوالى ها، جهت پيشرفت زراعتى اين ولايت ايجاد کرده است.
وى افزود که آنها ٢٨٠ پروژۀ به ارزش ١٥ ميليون دالر امريکايى در سال جارى براى بخش زراعت در نظر گرفته است.
به گفتۀ وى، اين پروژه ها شامل آب هاى زراعتى، مبارزه با آفات زراعتى، ايجاد باغات، توزيع تخم هاى اصلاح شدۀ گندم، توزيع کود کيمياوى، اعمار بندها، رهنمايى به مالداران، بازار يابى و بسته بندى مواد زراعتى ميباشند.
عنايت گفت، رياست وى علاوه بر اين مردم کابل به زراعت و مالدارى نيز تشويق و دربخش پروسس لبنيات با آنها همکارى مى کند.
مسوولين ولايت کابل مى گويند که آنها پروژهاى آبرسانى، بندهاى کوچک آب و ذخيره ها، پاکارى و اعمار کاريز ها، توزيع تخم هاى بذرى و کود کيمياوى، ايجاد خانه هاى سرد و اعمار ديوار هاى استنادى در زمين هاى پهلوى درياها تطبيق کرده اند.
آنها همچان مى افزايد که آنها تراکتورهاى بلاعوض به زراعين داده و دربخش عصرى سازى سيستم تاکدارى باغات نيز همکارى کرده اند.
منبع مى گويد که آنها دربخش کلينيک هاى حيوانى نيز کار زياد کرده و سهولت ها براى مالدارى تهيه کرده است.
تجارت:
علاوه بر زراعت ، اقتصاد و زندگى روزانۀ باشندگان بيشتر ولايت کابل با تجارت و وظايف دولتى وغير دولتى استوار است.
کابل که پايتخت کشور است، دواير بيشتر دولتى و غير دولتى به ويژه در شهر کابل موقعيت دارد و ده ها هزار کابلى ها در دواير مذکور وظيفه دارند.
خانجان الکوزى معاون اتاق هاى تجارت و صنايع مى گويد که بخش زراعت در ولايت کابل تا حدى زياد پيشرفت کرده ، ده ها فابريکه فعال گرديده و زمينۀ کارى براى ده ها هزار تن مساعد گرديده است.
وى همچنان گفت که ده ها تجار ملى با کشورهاى چين، هندوستان، پاکستان، کشورهاى آسياى مرکزى ، دبى ، ماليزيا و يکتعداد کشورهاى عربى روابط تجارتى دارند و رابطه صادرات و واردات با کشورهاى مذکور برقرار کرده اند.
اما الکوزى مى گويد که اخيراً سطع تجارت و اقتصاد پايين آمده که يگانه علت آن نبود برق و زمين ميباشد. به گفتۀ وى، سطح بيکارى نيز بلند شده و برخى بيشتر مردم وظايف خود را از دست داده اند.
خانجان الکوزى همچنان ترس خود را از سال ٢٠١٤ ميلادى ابراز داشت که علاوه بر مناطق ديگر بالاى اقتصاد کابل نيز تاثير خواهد کرد.
به گفتۀ وى، کمبود کمک هاى بين المللى نيز با اقتصاد مردم تاثيرات منفى دارند و امکان دارد که يکتعداد مردم وظايف خود را از دست دهند.
عبدالخليل يکى از باشندگان کابل مى گويد که آنها در موسسه هاى غير دولتى کار مى کند، معاشات دالرى ميگيرند و وضعيت اقتصادى آنها نيز بهتر گرديده است.
اما وى نيز با ابراز ترس گفت که اگر کمک هاى جامعۀ جهانى بعد از سال ٢٠١٤ ميلادى کم و از افغانستان خارج شوند، پس تعداد زياد از مردم بيکار خواهند شد.
از سوى ديگر، کارمندان دواير دولتى از کمبود معاشات شکايت دارند و مى افزايد که بلند شدن مواد روزانۀ تاثيرات منفى بالاى اقتصاد شان گذاشته اند.
دوست محمد يکى از معلمين مکاتب دولتى مى گويد که معاش وى تنها براى مصارف ده روزۀ وى کفايت مى کند.
وى به آژانس پژواک گفت که آنها مجبور اند که بعد از ظهر در جاى ديگر مزدورى و يا هم در مکتب ديگر خصوصى ايفاى وظيفه نمايند.
صنايع دستى:
کاروبار صنايع دستى در کابل نسبت به ساير مناطق کشور نه تنها که بيشتر است ، بلکه از رشد و پيشرفت خوب نيز برخوردار است.
علاوه بر قالين بافى، مواد ديگر چون خامک ، کولا، لباس بنيان ، دست بند و اشياى مختلف ديگر در اين ولايت دوخته ميشود.
همچنان نمايشگاه هاى زياد صنايع دستى توسط ادارۀ ايسا يا حمايت از سرمايه گذارى، وزارت تجارت و ساير دواير دولتى و غير دولتى در اين ولايت برگزار ميشود.
ماه گذشته يک نمايشگاه صنايع دستى در مکروريان سوم شهر کابل نيز گشايش يافت که نمونه هاى خامکدوزى، گلدوزى، شال، يخن ها، لباس هاى افغانى، نمد، دست بند ها و ساير چيز هاى ديگر در آن به نمايش گذاشته شده بوده ند.
زهره حسينى يکى از زنان بود که صنايع دستى خود براى فروش در اين نمايشگاه گذاشته بود ، وى به آژانس پژواک گفت که انگشترها، چورى، گردن بندها و اشياى ديگر از سنگ ساخته است.
وى افزود که از ٢٢ ساله گذشته بدينسو مصروف کاروبار صنايع دستى ميباشد و نيازى هاى اقتصادى خانواده را از اين طريق مرفوع مى کند.
زليخا باشندۀ منطقۀ دشت برچى شهر کابل مى گويد که از چند سال گذشته بديسنو مصروف قالين بافى در خانۀ خود ميباشد و بعداً آنرا بفروش ميرساند.
موصوف به آژانس پژواک گفت که همرا با سه اولادش ماهانه چهار متر قالين مى بافند، آن را با ١٢ هزار افغانى به بفروش ميرساند و مصارف خانوادۀ خود را از اين طريق به دست ميارند.
يکتعداد نمايشگاه هاى صنايع دستى از سوى زنان تجارت پيشۀ افغان نيز در کابل به راه انداخته شده است.
همچو نمايشگاه ها در گالرى ملى کابل و باغ اميد برگزار و صنايع مختلف دستى زنان چون لباس هاى دوخته شده، گردن بند ها، تابلوهاى نقاشى، ظروف گلى، توپ هاى فوتبال و ساير سازمان هاى بازى در آن به نمايش گذاشته شده بود.
نوشين اکبرى رييس اتحاديۀ زنان قالين باف که در اين نمايشگاه لباس هاى دوخته شدۀ دستى و يخن هاى مردانه را به نمايش گذاشته بود، به آژانس خبرى پژواک گفت صنايع دستى مذکور يگانه منبع اقتصادى خانوادۀ وى ميباشد.
اکبرى که از ده سال گذشته بديسنو مصروف تجارت ميباشد، مى گويد که قيمت صنايع دستى تا يک حد بلند است و اين کار باعث کمرنگى علاقمندان و مشتريان آن در بازار گرديده است.
سيد کاظم که از هفت سال گذشته مصروف ظروف حکاکى شدۀ چوبى در شهر نوکابل ميباشد ، مى گويد که از اين کار عايد خوب دارد و از شغل خود راضى است.
وى مصروف فروش ده ها جنس اشياى چوبى چون ميز، شمع دانى، زيوردانى، کاغذ دانى، شيرين دانى ، کيک و کلچه دانى، بکس زيورات و چيز هاى ديگر ميباشد.
يک مرکز حرفوى براى رشد صنيعت افغانى نيز به نام انسيتيتيوت هنرها و معمارى افغانى در منطقۀ مراد خانى شهر کابل فعاليت دارد.
عبدالوحيد خليلى رييس انسيتيتيوت هنرها و معمارى افغانى مى گويد که سالانه بيشتر از ٤٠ شاگرد بعد از سپرى نمودن امتحان در بخش هاى هنرى جذب ميشود.
وى مى گويد که ١٠٦ بچه و دختر مصروف دوره تعليمى سه ساله دربخش ميناتورى چوب، خطاطى وسراميک ، زرگرى و حکاکى ميباشد.
خليلى گفت که اين انستيتيوت تاکنون ٦٩ فارغ داده و اين اداره سالانه از ٤٠ تا ٤٦ تن در بخش هاى مختلف جذب مى کند که در هر بخش در حدود ده تن مصروف تعليم ميباشد.
ادارۀ حمايت از سرمايه گذارى( ايسا) مى گويد که صنايع دستى افغانستان در مارکيت هاى جهانى از جايگاه خوب برخوردار است و از سه سال گذشته بدينسو همه ساله بعضى محصولات افغانستان به کمک ايسا در هندوستان به نمايش گذاشته شده که نتايج مثبت در قبال داشت.
همچنان در ولسوالى هاى استالف و قره باغ که ولسوالى هاى شمالى ولايت کابل ميباشد، ظروف گيلى ساخته ميشود که بعد از رنگ کارى مختلف به بازار عرضه ميشود و مشتريان خود دارد.
محمد امين يکى از باشندگان ولسوالى استالف که مصروف ساختن ظروف کلالى ميباشد، به آژانس پژواک گفت :(( تلاش دارم که ظروف خوب را تهيه و به مشتريان خود عرضه نمايم .))
وى افزود که از کاروبار خود رضايت دارد و نيازهاى خانوادۀ خود را از اين طريق مرفوع مى کند.
