ميمنه( پژواک،١٠ حوت٩١): يک جوان در ولايت فارياب دستگاهى ساخته است که برق را تا دو روز ذخيره نموده و در صورت ضعيفى ولتاژ برق تا سه پايه کمپيوتر دسک تاپ را روشن مى نمايد.
اين جوان،خير محمد ضيايى نام دارد و محصل سال چهارم ديپارتمنت فزيک پوهنځى ساينس پوهنتون فارياب است.
اين دستگاه در تشخيص ساحۀ برق، نمايش ساحۀ برقى-مقناطيسى، تقويت ولتاژ، مقاومت هاى موازى و مسلسل برق، قانون دست راست و چپ، قانون امپير، ژول، اوم، کرشوف و نقطۀ منشعب برق بکار مى رود.
دستگاه ياد شده، سه ولتاژ زياد کننده و سه ولتاژ تناقص کنندۀ برق دارد که در صورت ضعيفى ولتاژ برق مى توان تا سه پايه کمپيوتر دستک تاپ را روشن کرد.
اين دستگاه که ٩٠ کيلو وزن دارد،داراى ذخيرۀ برقى است که از آن تا دو روز، کار گرفته ميشود.
وسايل و مواد کاربُرد اين دستگاه را تخته، فلز، کوير، انواع لين، امپير، سويچ، ساکت و برخى آهن آلات ديگر تشکيل ميدهد.
خير محمد ضيايى امروز در مصاحبه به آژانس خبرى پژواک گفت :((اگر شرايط مساعد شود و حمايت مالى گردم، مادل بالاتر از اين دستگاه را با ظرفيت بيشتر و به شکل مدرن و ستندرد هم ساخته مى توانم که در سطح کشور در لابراتوار ها از آن کار گرفته شود.))
وى که باشندۀ گذر خواجه پايتخت شهر ميمنه مرکز فارياب است، علاوه نمود که اين دستگاه تجربى و نمايشى برق را به هزينۀ پنجاه هزار افغانى از امکانات شخصى خود ساخته است.
اين محصل مى گويد که پدرش گلکار است و خودش بعد از درس و در رخصتى ها نيز گلکارى ميکند و پول ساخت اين دستگاه را از مدرک مزد گلکارى بدست آورده است.
ضيايى در مورد انگيزۀ اينکه چطور توانست به چنين ابتکاراتى دست يابد؟ گفت که در صنف دهم، روى هر فورمول فزيک که استادان در صنف تدريس مىکردند، در خانه مرحله به مرحله به شکل عملى کار مى کرد.
اين مبتکر علاوه نمود: (( در جريان کار عملى، آنقدر بالايم فشار مى آمد که از دماغم خون جارى مى شد تا به اين مرحله رسيده ام.))
وى مى گويد که اين دستگاه برقى ، نوع مادل دوم بوده، مادل اول چنين دستگاه را در سمستر اول سال اول پوهنتون ساخته که ٣٠ درصد ظرفيت نسبت به دستگاه جديد را دارد.
دستگاه اولى ٣٠ کيلو وزن داشت و در آن ٢٢ هزار افغانى از امکانات خودش مصرف نموده است.
ضيايى مى افزايد که اين دستگاه آزمايشى در لابراتور بخش فزيک پوهنتون فارياب به شکل امانت گذاشته که ديگر جوانان تشويق شوند و آنرا مورد استفاده قرار بدهند.
اما او گفت که به جز از تشويق استادان پوهنتون، با وى مقامات و مسوولان امور کمک نکرده است.
پوهنمل نصر الله پژمان استاد ديپارتمنت فزيک پوهنتون فارياب ، ابتکار اين جوان را در خور تقدير و يک چيز تازه خوانده، مى گويد که از اين دستگاه در آينده منحيث يک آلۀ خوب مواد ممد درسى و يک تجربۀ براى شاگردان و محصلين در لابراتوار هاى موسسات تعليمى و تحصيلى فارياب کار گرفته خواهد شد.
وى علاوه نمود که ضيايى، جوان متجسس و مبتکرى است و اگر حمايت شود و نمونه هاى بيشترى را توليدکند، براى مردم افغانستان بخصوص فارياب يک افتخار خواهد بود.
فيض الله حبيبى رييس پوهنتون فارياب نيز ميگويد که آنها استادان بخش فزيک را توظيف نموده که از کارهاى مسلکى اين جوان ديدن نموده و به وى مشوره مى دادند.
به گفتۀ حبيبى، قرار ارزيابى استادان، کار ضيايى مثمر بوده ، پوهنتون از وى تقدير معنوى نموده، اما امکانات حمايت مالى را ندارد.
وى علاوه کرد که وزير تحصيلات عالى شش ماه قبل به فارياب آمد و آنها به وزير پيشنهاد رسمى نمودند که از اين جوان تقدير وحمايت مالى شود و براى کسب تجارب بيشتر ابتکاراتش، بورسيه به خارج از کشور داده شود.
رييس پوهنتون فارياب ميگويد که وزير تحصيلات عالى وعده داد که به اين جوان بورسيه ميدهد، اما تا حال هيچ اقدامى نشده است.
از جانب ديگر، اين محصل مى گويد که اگر حمايت شود، قادر به ابتکارات بيشترى خواهد شد.
به گفتۀ وى، امسال يک بالون مرکب از گاز و فراشوت به شکل آزمايشى نيز به فضا پرتاب کرد که به ارتفاع ٥٠٠ متر بالا رفت.
ضيايى ادعا مى کند: (( از اينکار تجربۀ بيشتر آموخته ام ، اگر حمايت مالى شوم مى توانم بالونى با گنجايش هشت تن را به ارتفاع پنجصد متر بالا ببرم و موفقانه پايين بياورم.))
اين محصل خاطر نشان کرد که چهار پکۀ طياره نيز ساخته است و اگر پول داشته باشد، چهار ماشين کوچک جاپانى را خريدارى نموده و با نصب و مونتاژ آن ، قادر به ساخت طيارۀ کوچک انتونوف داراى چهار سرنشين نيز خواهد بود.
گفتنى است که درماه اسد سال گذشته طیاره ساخت یک جوانى که از مدت ها بدينسو منتظر اجازه پرواز بود، توانست پنج پرواز موفقیت آمیز را بر فراز میدان هوايی ولايت جوزجان انجام بدهد.
اين طياره توسط انجنير صابرشاه رضايی باشندۀ ولسوالی جاغوری ولایت غزنی سه سال قبل ساخته شده که دارای بدنه ای به شکل ماهی ،يک چتر مثلثی شکل ،سه تاير بوده ماشين آن درعقب بدنه اش قرار دارد.
رضايى نيز شکايت داشت که به علت توجه نکردن دولت به اين ابتکارش، نتوانسته بود که طياره را تا سه سال پرواز بدهد .
